Skąd się biorą głosy nieważne w wyborach do sejmików województw?

• Authors: Adam Gendźwiłł

Title variants

Invalid Ballots in Polish Regional Elections. Where are they from?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł omawia występowanie głosów nieważnych w wyborach do sejmików województw w Polsce w roku 2014 i w roku 2010. Analiza regresji wyników wyborów zagregowanych na poziomie gmin pokazuje, że wzorce występowania zjawiska głosów nieważnych w Polsce nie różnią się znacząco pomiędzy rokiem 2010 a 2014. Modele wyjaśniające odsetek głosów nieważnych w wyborach władz regionalnych wskazują na istnienie stosunkowo silnego efektu zbroszurowania karty wyborczej, który zwiększył odsetek głosów nieważnych – w 2010 roku jedynie w województwie mazowieckim, a w 2014 roku – w całym kraju. Głosy nieważne w wyborach regionalnych padają częściej w małych społecznościach lokalnych, położonych peryferyjnie, tam gdzie szczególnie zaznacza się zjawisko „wybiórczej mobilizacji” – tzn. gdzie wyborcy są motywowani przede wszystkim do wyborów władz gminy, a w mniejszym stopniu – do wyborów władz wyższych szczebli.

EN

The article describes the phenomenon of large shares of invalid ballots in regional elections held in 2010 and 2014 in Poland, simultaneously with municipal and county elections. The regression analysis (conducted with use of data disaggregated at the municipal level) demonstrates that the patterns of invalid votes’ distribution in 2010 and 2014 were similar. The models indicate a relatively strong impact of ballot card design. In 2014 a brochure ballot card was used in all regions; in 2010 brochure was used only in Mazowsze region, while in other regions voters used single-page ballot card. The analysis also demonstrates that invalid votes in regional elections were casted more frequently in small, peripheral communities where voters were mobilized to participate primarily in the election of local, not regional, councils.

Keywords

PL

wybory samorządowe; głosy nieważne; wybory drugorzędne; zachowania wyborcze

EN

regional elections; invalid ballots; second-order elections; electoral behavior

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2015
• Issue: 4(219)
• Pages: 53–77

Contributors

author

Adam Gendźwiłł

• Zakład Rozwoju i Polityki Lokalnej, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych UW, ul. Krakowskie Przedmieście 32 (klatka D), 00-927 Warszawa

References

• Benford, Frank. 1938. The Law of Anomalous Numbers. „Proceedings of the American Philosophical Society” 78(4): 551–572.
• Breunig, Christian i Achim Goerres. 2011. Searching for Electoral Irregularities in an Established Democracy: Applying Benford’s Law Tests to Bundestag Elections in Unified Germany. „Electoral Studies” 30(3): 534–545.
• CBOS. 2014a. Zaufanie do procedur wyborczych. Komunikat z badań nr 174/2014. Oprac. B. Roguska.
• CBOS. 2014b. Polacy o swoim udziale w ostatnich wyborach samorządowych. Komunikat z badań nr 177/2014. Oprac. B. Badora.
• CBOS. 2014c. Ranga wyborów i zainteresowanie decyzjami władz różnych szczebli. Komunikat z badań nr 148/2014. Oprac. A. Gendźwiłł.
• Cześnik, Mikołaj. 2007. Partycypacja wyborcza w Polsce: perspektywa porównawcza. Warszawa: Scholar.
• Cześnik, Mikołaj (red.). 2010. Niestabilność wyborcza w Polsce. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Dahl, Robert A. i Edward E. Tufte. 1973. Size and Democracy. Stanford: Stanford University Press.
• Damore, David F., Mallory M. Waters i Shaun Bowler. 2012. Unhappy, Uninformed, or Uninterested? Understanding “None of the Above” Voting. „Political Research Quarterly” 65(4): 895–907.
• Denters, Bas, Michael Goldsmith, Andreas Ladner, Paul-Erik Mouritzen i Lawrence E. Rose. 2014. Size and Local Democracy. Cheltenham: Edward Elgar.
• Flis, Jarosław. 2014. Złudzenia wyboru. Społeczne wyobrażenia i instytucjonalne ramy w wyborach Sejmu i Senatu. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Flis, Jarosław. 2015. Wybory z pierwszej strony. „Tygodnik Powszechny” 18.01.2015 [https://www.tygodnikpowszechny.pl/wybory-z-pierwszej-strony-26106].
• Gawron, Piotr, Łukasz Pawela, Zbigniew Puchała, Jacek Szklarski i Karol Życzkowski. 2015. Wybory samorządowe 2014. W poszukiwaniu anomalii. „Studia Wyborcze” 19: 53–78.
• Gendźwiłł, Adam i Jacek Raciborski. 2014. Jak głosują wyborcy w warunkach preferencyjnych list wyborczych: przypadek Polski. „Decyzje” 22: 47–69.
• Grabowska, Mirosława. 2004. Podział postkomunistyczny: Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku. Warszawa: Scholar.
• Grabowska, Mirosława i Tadeusz Szawiel. 2001. Budowanie demokracji. Warszawa: WN PWN.
• Kimball, David C. i Martha Kropf. 2005. Ballot Design and Unrecorded Votes on Paper-Based Ballots. „Public Opinion Quaterly” 69(4): 508–529.
• Knack, Stephen i Martha Kropf. 2003. Voided Ballots in the 1996 Presidential Election: A County-Level Analysis. „Journal of Politics” 65(3): 881–897.
• Marcinkiewicz, Kamil. 2014. Electoral Contexts that Assist Voter Coordination: Ballot Position Effects in Poland. „Electoral Studies” 33: 322–334.
• Markowski, Radosław (red.). 2002. System partyjny i zachowania wyborcze: dekada polskich doświadczeń. Warszawa: ISP PAN, Friedrich Ebert Stiftung.
• McAllister, Ian i Toni Makkai. 1993. Institutions, Society, or Protest? Explaining invalid votes in Australian elections. „Electoral Studies” 12(1): 23–40.
• Myagkov, Mikhail, Peter C. Ordeshook i Dimitri Shakin. 2009. The Forensics of Election Fraud. Cambridge: Cambridge University Press.
• Power, Timothy J. i James C. Garand. 2007. Determinants of Invalid Voting in Latin America. „Electoral Studies” 26(2): 432–444.
• Power, Timothy J. i J. Timmons Roberts. 1995. Compulsory Voting, Invalid Ballots, and Abstention in Brazil. „Political Research Quarterly” 48(4): 795–826.
• Raciborski, Jacek. 1997. Polskie wybory. Zachowania wyborcze społeczeństwa polskiego 1989–1995. Warszawa: Scholar.
• Reif, Karlheinz i Hermann Schmitt. 1980. Nine Second-order National Elections – A Conceptual Framework for the Analysis of European Election Results. „European Journal of Political Research” 8: 3–44
• Shocket, Peter A., Neil R. Heighberger i Clyde Brown. 1992. The Effect of Voting Technology on Voting Behavior in a Simulated Multi-Candidate City Council Election. „Western Political Quarterly” 45(2): 521–537.
• Swianiewicz, Paweł. 2010. Czy rozmiar ma znaczenie? Zróżnicowanie opinii miesz-kańców o funkcjonowaniu samorządów lokalnych w zależności od wielkości gminy. „Samorząd Terytorialny” 4: 5–16.
• Swianiewicz Paweł, Joanna Krukowska, Marta Lackowska i Anna Kurniewicz. 2013. Błędne rondo marginalizacji? Jednostki pomocnicze samorządu w zarządzaniu dużymi miastami. Warszawa: Elipsa.
• Wand, Jonathan N., Kenneth W. Shotts, Jasjeet S. Sekhon, Walter R. Mebane Jr., Michael C. Herron i Henry E. Brady. 2001. The Butterfly Did It: The Abberant Vote for Buchanan in Palm Beach County, Florida. „American Political Science Review” 95(4): 793–810.