Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2011 | 12 | 78-96

Article title

Czym jest Ciało w Body Art?

Content

Title variants

EN
What (Who) Is the Body in Body Art?

Languages of publication

PL

Abstracts

EN
Currently we deal with so many meanings of ‘body art’ that it is practically impossible to explicitly define what kind of art it is. Just like to unify so many different ways of conceiving what or – even better – who the body is in such kind of art. Is it an instrument, a medium, a subject or a work of art? Trying get the answer to this question I explore the essential functions of a body in art from three perspectives: firstly the cognitive one (including autoreflexive abilities of bodily experience), secondly from the perspective of positively understood limited nature of a human body, and finally I take into consideration a mediatory status of corporeality. In my reflections I base on Jean-François Lyotard’s and John D. Caputo’s philosophical investigations in a general nature of human experience and sensibility.What (Who) Is the Body in Body Art?

Keywords

Year

Volume

12

Pages

78-96

Physical description

Dates

published
2011

Contributors

References

  • 1 Do najbardziej wartościowej literaturyna temat body art zaliczyłabym następujące pozycje: Body (antologia tekstów poświęconych przedstawieniom ciała w sztuce nowoczesnej i najnowszej pod red.Mariny Abramović i Anthony’ego Bonda z 1997roku), The Body as Language Lei Vergine z 1974 roku (reedycja Body Art and Performance: the Body as Language w roku 2000), Body Art/ Performing the Subject Amelii Jones z 1998 roku (w której body art traktowana jest jako sztuka postmodernistyczna oraz droga budowania tożsamości jednostki), The artist’s body Tracey Warr i Amelii Jones z roku 2000, The explicit body in performance Rebeki Schneider z 1997 roku (gdzie body art i performens opisuje się jako sposoby wyzwolenia ciała kobiecego z ograniczeń patriarchatu), The Body in Performance (antologia pod redakcją Patricka Campbella z 2001 roku) oraz What the body cost: desire, history, and performance Jane Blocker wydaną w roku 2004 i in. Większość z wymienionych pozycji sytuuje body art w szeroko rozumianym performensie (podobnie jak Łukasz Guzek w licznych artykułach poświęconych właśnie performensowi) i pomija dramaturgiczny czy choreograficzny wymiar sztuki ciała. Niezastąpionym źródłem informacji o body art są także monografie poświęcone poszczególnym artystom (np. Anie Mendietcie, Marinie Abramović, Orlan czy Frankowi B.). Spośród nielicznych polskojęzyczny ch publikacji pragnę wymienić pozycje: Ciało i władza. Polska sztuka krytyczna lat 90 Izabeli Kowalczyk z 2002 roku, Na marginesach lustra. Ciało kobiece w pracach polskich artystek Agaty Jakubowskiej z 2005 roku, refleksje na temat body art w tekstach Grzegorza Dziamskiego, Stefana Morawskiego, Anny Zeidler-Janiszewskiej, Lilianny Bieszczad, Piotra Sarzyńskiego i innych (których nie jestemw stanie wymienić, za co serdecznie przepraszam).
  • 2 Przyznam się, że mam jednak problem z zaklasyfikowaniem wymienionych działań Chrisa Burdena do autentycznych granicznych doświadczeńbody art, gdyż z jego własnych relacji wiadomo, że faktycznie nie zaistniało ani ryzyko śmierci czy zakażenia (zadbano o sterylność przedsięwzięcia), a w drugim przypadku gwoździe przebiły skórę w miejscach nieczułych na ból.
  • 3 Por. S. Sontag, Against Interpretation and Other Essays, Farrar Straus Giroux, London, 1967.
  • 4 Por. S. Sontag, Against Interpretation and Other Essays, s. 165-167.
  • 5 Wcześniejsze klasyczne teorie przemawiające na korzyść zmysłowej
  • genezy przyjemności estetycznej, prócz tego, że powstawały raczej rzadziej niż inne, bardzo długo cechował niski stopień skomplikowania, inaczej mówiąc naukowa prymitywność czy naiwność, przez co nie były w estetyce traktowane poważnie. Często kojarzono je (słusznie i niesłusznie) z filozoficznym stanowiskiem hedonizmu i tym, co godne potępienia również z moralnego punktu widzenia. Hedonizm w estetyce doczekał się w miarę rzetelnego dopracowania dopiero w radykalnej wersji Richarda Müllera-Freienfelsa, który wychodząc od empirycznych badań i obserwacji stwierdził, że przyjemność zmysłowa jest nadrzędnym kryterium i wartością estetyczną, i że miarą tej wartości jest niemierzalna i nieobiektywna intensywność przyjemności oraz możliwa do określenia trwałość przyjemności estetycznej. Opinię tę podtrzymał jeden z twórców estetyki eksperymentalnej (tzw. „estetyki od dołu”) Gustav Theodor Fechner, który uznał przyjemność zmysłową (o odpowiednim natężeniu) za kryterium wyjściowe przeżycia estetycznego, a kontynuują ją współcześni przedstawiciele estetyki eksperymentalnej.
  • 6 J.-F. Lyotard, Lecons sur l’Analytique du sublime: Kant, Critique de la faculte de juger, #23- 29, Éditions Galilée, Paris, 1991, s. 23, 24 i 25.
  • 7 J.-F. Lyotard, Lecons sur l’Analytique du sublime: Kant, Critique de la faculte de juger, #23- 29, s. 24-25. 8 J.-F. Lyotard, Filozofia i malarstwo w dobie eksperymentu, tłum. M. P. Markowski, [w:] Postmodernizm. Antologiaprzekladow, pod red. R. Nycza, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków, 1997, s. 66.
  • 9 Por. J.F. Lyotard, Filozofia i malarstwo w dobie eksperymentu, s. 67 i 73.
  • 10 J.F. Lyotard, Le Differend, Éditions de Minuit, Paris, 1983, s. 83.
  • 11 W. Welsch, Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. R. Kubicki i A. Zeidler-Janiszewska, Oficyna Naukowa, Warszawa, 1998, s. 340.
  • 12 Por. J.F. Lyotard, C’est-a-dire le supplice, [w:] Misere de la philosophie, Éditions Galilée, Paris, 2000, s. 267.
  • 13 O twórczym potencjale skończoności zmysłowej pisali między innymi: Johann Gottfried Herder, Arnold Gehlen, Helmuth Plessner, Edward T. Hall, Odo Marquard, Jean-Luc Marion, Algirdas Julien Greimas, Joachim Ritter, Vladimir Yankelevitch, Richard Shusterman i wielu innych. Niklas Luhmann pisał, iż ucieczka od własnych ograniczeń przekształca się w konstruktywne poszerzanie możliwości i granic ludzkiej zmysłowości, a sama kompensacja określa istotę człowieka jako homo compensator.
  • 14 Por. J.-F. Lyotard, Odpowiedź na pytanie: Co to jest ponowoczesność?, [w:] Postmodernizm dla dzieci, tłum. J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa, 1998, s. 122: Twoje miejsce nasłuchu, dotyku itd. nigdy nie będzie moim, ale oślepiająca zagadka świata egzystencji polega na tym, że niepowtarzalne egzystencje są w nim obecne w liczbie mnogiej i że bez przerwy łączą się ze sobą poprzez owe niepewne antenki zmysłow, poprzez owe mrowcze proby zająkliwego mowienia.
  • 15 J.-F. Lyotard, Filozofia i malarstwo w dobie eksperymentu, s. 75.
  • 16 Por. tamże, s. 71.
  • 17 Tamże, s. 79.
  • 18 J.-F. Lyotard, Argumentation et presentation: La crise des fondements, [w:] Encyclopedie philosophie universalis, t. 1: L’Univers Philosophique, PUF, Paris, 1989, s. 744.
  • 19 J.-F.. Lyotard, Filozofia i malarstwo w dobie eksperymentu, s. 72.
  • 20 Por. J.-F. Lyotard, Moralites postmodernes, Éditions Galilée, Paris, 1993, s. 196.
  • 21 Por. J.-F. Lyotard, Moralites postmodernes, s. 196 i 197.
  • 22 Tamże, s. 196.
  • 23 Tamże, s. 196.
  • 24 Tamże, s. 198.
  • 25 Tamże, s. 198.
  • 26 Por. tamże, s. 196.
  • 27 Por. J.-F. Lyotard, Quelque chose comme: ‘communication... sans communication’, [w:] Misere de la philosophie, s. 121-122.
  • 28 Por. J.-F. Lyotard, Quelque chose comme : ‘communication... sans communication’, s. 127 i 129.
  • 29 J.D. Caputo, Against Ethics: a Contribution to a Poetics of Obligation with Constant Reference to Deconstruction, Indiana University Press, Bloomington,1993, s. 253.
  • 30 Por. J.D. Caputo, Radical Hermeneutics:Repetition, Deconstruction and theHermeneutic Project, Indiana UniversityPress, Bloomington, 1987.
  • 31 Por. J.D. Caputo, On being inside/outside truth, [w:] Modernity and its discontents,pod red. J. L. Marsha, J.D. Caputo,M. Westphala, Fordham University Press, Nowy Jork, 1992, s. 59.
  • 32 J.D. Caputo, Against Ethics: a Contribution to a Poetics of Obligation with Constant Reference to Deconstruction, s. 225.
  • 33 Czy „odpowiadalności” na zmysłowość, bo w tym kontekście tak powinno tłumaczyć się termin „individual responsibility”.
  • 34 Por. J.D. Caputo, Against Ethics:
  • a Contribution to a Poetics of Obligation with Constant Reference to Deconstruction, s. 92 i in.
  • 35 Por. J.D. Caputo, Radical Hermeneutics: Repetition, Deconstruction and the Hermeneutic Project, s. 259.
  • 36 Por. tamże, s. 260-261.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-8d64aaff-dfb0-4bd2-b2e3-9ee9438f04a0
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.