Zabawy i zabawki wieku wczesnodziecięcego we współczesnym świecie

• Authors: Sadowska Katarzyna

Title variants

EN

Plays and Toys of the Early Childhood Age in the Contemporary World

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem opracowania są zabawy oraz zabawki wieku wczesnodziecięcego we współczesnym świecie. Celem autorki jest ukazanie wybranych problemów związanych z tendencją do wczesnej inicjacji technologicznej dziecka. Obecnie dzieciństwo w dużej mierze rozgrywa się w cyberprzestrzeni, a świat małego dziecka jest w coraz większym stopniu wirtualny. Współczesne dziecko, w przestrzeni fizycznej i społecznej bez udziału technologii, bawi się wtedy, gdy ma rozważnego rodzica, gdy jest pod opieką żłobka lub przedszkola – gdy znajduje się w przestrzeni instytucji, bowiem poza cyberprzestrzenią dzieciństwo osadzone jest współcześnie w środowisku instytucjonalnym. Ponadto w artykule poruszono problem nadmiernej dydaktyzacji dzieciństwa, która doprowadziła do tego, że zabawa jest przywilejem dzieci w wieku wczesnodziecięcym oraz przedszkolnym. W okresie późnego dzieciństwa dzieci są w dużej mierze pozbawiane przywileju bawienia się, bowiem cywilizacja przyspieszenia bardzo wcześnie „uciemięża” dziecko zbieraniem punktów, myśleniem o przyszłej karierze zawodowej czy też szkolną rywalizacją. W opracowaniu przedstawiono także prorozwojowy aspekt zabawy dziecka w wieku do 3. roku życia oraz scharakteryzowano koncepcje pedagogiczne i psychologiczne akcentujące znaczenie eksploracji i swobodnej zabawy w życiu dziecka. Podjęto tu też refleksję nad instrumentalizacją współczesnej zabawy poprzez wprowadzanie dziecka w świat zabawek elektronicznych.

EN

Plays and toys of the early childhood age in contemporary world are the subject of this study. Portraying chosen problems associated with tendencies of the early technological initiation of the child is a purpose of the author, since “the childhood largely is taking place in the cyberspace – the world of the small child is increasingly virtual (…)”. A contemporary child, in the physical and social space without the participation of technology, plays when the parent is prudent, when the child is in the preschool or nursery school - when he/she is in the space of an institution, because - apart from the cyberspace - today childhood is settled in the institutional environment. The author also discusses the exaggerated use of didactic activities in early childhood, reaching the conclusion that play should be a privilege of children in the early childhood and preschool age. Older children, in general, are deprived of the privilege of playing, because our fast-developing civilization oppresses children, making them “collect points” and think about rivalry at school and their future professional career. The study also considers the meaning of the play in the child’s development until the agre of three, and the pedagogical and psychological concepts concerning the meaning of the exploration and free play in the life of the child. Moreover, the author is reflecting on the instrumentalization of the contemporary play by leading the child into world of electronic toys.

Keywords

PL

współczesne dziecko w wieku wczesnodziecięcym; zabawa; zabawka; eksploracja; aktywność dziecka

EN

contemporary child in the early-child’s age; play; toy; exploration; activity of the child

• Publisher: Akademia Ignatianum w Krakowie, Instytut Nauk o Wychowaniu, ul. Kopernika 26, 31-501 Krakow, Poland
• Journal: Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce
• Year: 2018
• Volume: 13
• Issue: 3(49)
• Pages: 139-155

Contributors

author

Sadowska Katarzyna

References

• Appelt K., Mielcarek M., Opieka i wychowanie. Wczesne dzieciństwo, [w:] Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Edukacja w okresie dzieciństwa i dorastania, red. A.I. Brzezińska, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
• Arnold C., Sharing Ideas whit Parents about Key Child Development Concepts, [w:] Involving Parents in their Children’ s Learning, ed. M. Whalley Sage, London 2009.
• Birch A., Psychologia rozwojowa w zarysie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Eliot L., Co się tam dzieje, Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2003.
• Eppler M.A., Development of Manipulatory Skills and the Deployment of Attention, „Infant Behavior and Development”, 1995, nr 18.
• Follari L., Foundations and Best Practices in Early Childhood Education: History, Theories, and Approaches to Learning, Pearson 2015.
• Gardner H., Developmental Psychology, Little, Brown & Co., Boston 1982.
• Kabacińska-Łuczak K., Żołądź-Strzelczyk D. (red.), Zabawka – przedmiot ludyczny i obiekt kolekcjonerski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
• Klichowska A., Bliżej natury – o tendencjach kształtowania przestrzeni rozwoju dziecka, [w:] Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa, red. H. Krauze-Sikorska, M. Klichowski, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017.
• Kram A., Mielcarek M., Wczesna edukacja dziecka. Wiek 0 – 2/3, [w:] Niezbędnik Dobrego Nauczyciela. Edukacja w okresie dzieciństwa i dorastania, red. A.I. Brzezińska, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2014.
• Krauze-Sikorska H., Klichowski M., Wstęp. O przestrzeniach dzieciństwa, [w:] Świat małego dziecka. Przestrzeń instytucji, cyberprzestrzeń i inne przestrzenie dzieciństwa, red. ciż, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2017.
• Obuchowska I., Kochać i rozumieć. Ciąg dalszy, Media Rodzina, Poznań 2000.
• Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Rura G., Zabawa jako podstawowa aktywność dziecka, [w:] Dziecko do lat trzech w systemie opieki i edukacji. Źródła wsparcia i zagrożeń, H. Krauze-Sikorska, K. Kuszak, G. Rura, K. Sadowska, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
• Schaffer H.R., Psychologia dziecka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Suchodolski B., Wojnar I., Humanizm i edukacja humanistyczna. Wybór pism, WSiP, Warszawa 1988.
• Telka L., Projekt pedagogiczny w działaniu wychowawcy w żłobku, [w:] Wybrane problemy opieki i edukacji dzieci do trzeciego roku życia, red. I. Kopaczyńska, A. Olczak, Fundacja Edukacja – Demokracja – Rozwój, Zielona Góra 2016.
• Telka L., Przekształcanie przestrzeni społecznej placówki. Studium społeczno-pedagogiczne na przykładzie żłobków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2009.
• Trawińska H., Zabawy rozwijające dla małych dzieci, Wydawnictwo Akademickie Żak, Warszawa 2016.
• Tyszkowa M., Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1975.
• Wood E., Developming a pedagogy of play, [w:] Early Childhood Education: Society and Culture, ed. A. Anning, J. Cullen, M. Fleer, SAGE, Thousand Oaks CA 2009.
• Żołądź-Strzelczyk D., Dziecko w dawnej Polsce, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2002.
• http://www.mzz.lodz.pl/pobierz/broszura1.pdf (dostęp: 7.07.2017).