Spójność terytorialna gmin w Polsce pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego w latach 2005-2015 w ujęciu miar autokorelacji przestrzennej

• Authors: Gospodarowicz Marcin

Title variants

EN

Territorial cohesion of municipalities in Poland (2005-2015) in terms of spatial autocorrelation measures of demographic and socio-economic development

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Spójność terytorialna odnosi się do zintegrowanego zarządzania przestrzenią, łagodzącego i zapobiegającego jej polaryzacji. Celem analizy była delimitacja zjawiska spójności terytorialnej pod względem rozwoju demograficznego oraz społeczno-ekonomicznego przy wykorzystaniu statystyki autokorelacji przestrzennej w celu identyfikacji klastrów – skupień gmin o podobnej charakterystyce oraz hot-spots – regionów o wartościach odstających od otoczenia. Badaniem objęto całą populację gmin w Polsce (2478) w latach 2005, 2010 i 2015. Wyniki wskazują na istnienie dodatniej i rosnącej autokorelacji przestrzennej dla miar rozwoju demograficznego i społeczno-gospodarczego w poszczególnych latach. Dla liczebności skupień lokalnych miar statystyki Morana cechami różnicującymi były rodzaj i typ ludnościowy gmin oraz położenie przestrzenne w ujęciu wojewódzkim. Spójność terytorialna, tj. zgodność w przyporządkowaniu do typu skupienia, została zidentyfikowana w niewielkiej części badanych jednostek.

EN

Territorial cohesion refers to integrated space management, mitigating and preventing its polarization. The aim of the analysis was to delimit the phenomenon of territorial cohesion in terms of demographic and socio-economic development using spatial autocorrelation statistics to identify clusters of municipalities with similar characteristics and hot spots ‒ regions with outliers in relation to the environment. The analysis covered the entire population of communes in Poland (2478), in 2005, 2010 and 2015. The results indicate the existence of positive and increasing spatial autocorrelation for the measures of demographic and socio-economic development in particular years. For the number of clusters of local Moran statistics, the differentiating features were the type and population of communes and the spatial location in voivodship. Territorial cohesion, ie. compliance in relation to the type of cluster has been identified in a small part of the surveyed units.

Keywords

PL

spójność terytorialna; autokorelacja przestrzenna

EN

territorial cohesion; spatial autocorrelation

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Journal: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Year: 2018
• Issue: 529
• Pages: 95-108

Contributors

author

Gospodarowicz Marcin

References

• Anselin L., 1995, Local indicators of spatial association – LISA, Geographical Analysis, vol. 27(2), no. 2, s. 93–115.
• Hellwig Z., 1968, Zastosowanie metody taksonomicznej do typologicznego podziału krajów ze względu na poziom ich rozwoju oraz zasoby i strukturę wykwalifikowanych kadr, Przegląd Statystyczny, nr 4.
• Herbst M., Wójcik P., 2013 Delimitacja dyfuzji rozwoju z miast metropolitalnych z wykorzystaniem korelacji przestrzennej, Studia Regionalne i Lokalne, nr 4(54), s. 6–21. ISSN 1509–4995, doi: 10.7366/1509499545401.
• Janc K., 2006, Zjawisko autokorelacji przestrzennej na przykładzie statystyki I Morana oraz lokalnych wskaźników zależności przestrzennej (LISA) – wybrane zagadnienia metodyczne, Dokumentacja Geograficzna, nr 33, Idee i praktyczny uniwersalizm geografii, red. T. Komornicki, Z. Podgórski, IGiPZ PAN, Warszawa, s. 76–83.
• King B.M., Minium E.W., 2009, Statystyka dla psychologów i pedagogów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kopczewska K., 2006, Ekonometria i statystyka przestrzenna z wykorzystaniem programu R CRAN, CeDeWu, Warszawa.
• Myrdal G., 1958, Teoria ekonomii a kraje gospodarczo nierozwinięte, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, Warszawa.
• Polski J., 2015, Spójność terytorialna jako podstawa polityki regionalnej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr 392, Gospodarka Regionalna w Teorii i Praktyce, s. 74–80. DOI: 10.15611/pn.2015.392.08.
• Ryszkiewicz A., 2013, Od konwergencji do spójności i efektywności. Podstawy teoretyczne polityki spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa.