Przyswajanie słów i ich znaczeń przez dzieci niesłyszące i słyszące – analiza porównawcza

• Authors: Muzyka-Furtak Ewa

Title variants

EN

Acquisition of Words and Their Meanings by Hearing-Impaired and Hearing Children: A Comparative Analysis

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł poświęcony jest problematyce przyswajania słów i ich znaczeń przez dzieci z uszkodzeniami słuchu w zestawieniu z umiejętnościami dzieci słyszących. Analizom poddane zostało rozumienie derywatów nieregularnych semantycznie – udział znaczenia leksykalnego i strukturalnego w percepcji derywatów. Artykuł stanowi opis badań eksperymentalnych przeprowadzonych w grupie 90 dzieci, z wykorzystaniem skonstruowanego specjalnie w tym celu kwestionariusza ankiety. Wnioski z badań dotyczą sposobów odkrywania znaczeń słów przez dzieci uczące się języka naturalnie i dzieci z ograniczeniami percepcyjnymi, a dokładniej wpływu wiedzy z zakresu słowotwórstwa i zdobytych doświadczeń językowych na proces kształtowania się zasobu leksykalnego.

EN

The article discusses the problems of acquisition of words and their meanings by hearing-impaired children as compared with the skills of hearing children. The analysis covered the understanding of semantically irregular derivatives – the participation of lexical and structural meaning in the perception of derivatives. The study is a description of experimental investigations conducted in a group of 90 children with the use of a survey questionnaire specially designed for the purpose. Conclusions from the investigations pertain to the ways of discovering meanings by children who learn language in a natural way and by children with perception limitations, and more precisely, to the impact of the word-formation knowledge and of linguistic experiences on the process of development of the lexicon.

Keywords

PL

konstrukcje nieregularne semantycznie; znaczenie strukturalne; znaczenie leksykalne; derywat; dziecko z uszkodzonym słuchem

EN

semantically irregular constructions; structural meaning; lexical meaning; derivative (derived word); hearing-impaired child

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2012
• Volume: 41
• Pages: 93-107

Dates

published

2012-01-01

Contributors

author

Muzyka-Furtak Ewa

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin Zakład Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego

References

• Dokulil M., 1979, Teoria derywacji, tłum. A. Bluszcz, J. Stachanowski, Wrocław.
• Doroszewski W., 1963, Syntaktyczne podstawy słowotwórstwa, [w:] Z Polskich Studiów Slawistycznych, seria 2. Językoznawstwo, red. W. Doroszewski, PWN, Warszawa, 65–78.
• Grabias S., 1981, O ekspresywności języka, Wyd. Lubelskie, Lublin.
• Grabias S., 2007, Język, poznanie, interakcja, [w:] Język, interakcja, zaburzenia mowy. Metodologia badań, red. T. Woźniak, A. Domagała, Wyd. UMCS, Lublin, 355–377.
• Grzegorczykowa R., 1982, Zarys słowotwórstwa polskiego. Słowotwórstwo opisowe, PWN, Warszawa.
• Grzegorczykowa R., Puzynina J., 1984, Problemy ogólne słowotwórstwa, [w:] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, red. R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel, PWN, Warszawa, 307–331.
• Grzegorczykowa R., Szymanek B., 2001, Kategorie słowotwórcze w perspektywie kognitywnej, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wyd. UMCS, Lublin.
• Kawyn-Kurzowa Z., 1964, Kształtowanie się metod analizy słowotwórczej wyrazu w językoznawstwie polskim XX wieku, „Prace Filologiczne”, XVIII, 3, 223–241.
• Krakowiak K, 2006, Pedagogiczna typologia uszkodzeń słuchu, [w:] Przekraczanie barier w wychowaniu osób z uszkodzeniami słuchu, red. K. Krakowiak, A. Dziurda-Multan, Wyd. KUL, Lublin, 255–288.
• Kreja B. (2000), Związki składniowe podstawy słowotwórczej a ich odbicie w derywacie, [w:] B. Kreja, Z zagadnień ogólnych polskiego słowotwórstwa. Studia 3, Wyd. UG, Gdańsk, 206–212.
• Kwarciak B., 1995, Początki i podstawowe mechanizmy świadomości metajęzykowej, Wyd. UJ, Kraków.
• Łobocki M., 1978, Metody badań pedagogicznych, PWN, Warszawa.
• Nagórko-Kufel A., 1977, O eksperymencie w badaniach słowotwórczych, „Biul. PTJ”, XXXV, 141–151.
• Pilch T., 1998, Zasady badań pedagogicznych, WSiP, Warszawa.
• Pastuchowa M., 2007, O słowotwórstwie z perspektywy leksykalnej, [w:] Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, t. 1, red. A. Achtelik, J. Tambor, Wyd. Gnome, Katowice, 21–27.
• Pastuchowa M., 2010, Rola nauczania słowotwórstwa w kształtowaniu kompetencji językowej cudzoziemców, [w:] Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego. t. 2, red. A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor, Wyd. Gnome, Katowice, 9–15.
• Puzynina J., 1970, Procesy nadawania i rozumienia komunikatów językowych a słowotwórstwo, „Prace Filologiczne”, XX, 59–64.
• Puzynina J., 1976, Jak ustalamy funkcje formantów, „Język Polski, LVI, 2, 92–99.
• Rozwadowski J., 1921, O zjawiskach i rozwoju języka. 9. O dwuczłonowości wyrazów, „Język Polski”, VI, 5, 129–139.
• www.sjp.pwn.pl