Odpomniane oblicze filozofii

• Authors: Subczak Marcin

Title variants

EN

Recalled countenance of philosophy

RU

Вспомненное лицо философии

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest ukazanie kondycji i kryzysu ludzkiej tożsamości w wyniku przemian, jakie dokonały się najpierw w epoce hellenistycznej, a na-stępnie w ponowoczesności. Przedmiotem analizy jest również – obecna w obu okresach – odpowiedź filozofii na ten kryzys. W tych bowiem szczególnych mo-mentach to właśnie filozofia ujawniła swe ludzkie – egzystencjalne oblicze: w czasach antycznych jako sztuka życia, a współcześnie jako jej kontynuacja, to zna-czy jako coaching i doradztwo filozoficzne.

EN

The aim of my paper is to show the condition and the crisis of human identity as a result of changes, which take place, first in the Hellenistic era, and next in the postmodernism. The theme of analysis is existing in both periods the answer of the philosophy on that situation. In this special moment it just philosophy revealed its existential and close to human being visage: in the ancient times it was the philos-ophy as a way of life, and today as its continuation, as a coaching and philosophi-cal counseling.

RU

Цель этой статьи - показать состояние и кризис человеческой идентичности в результате изменений, которые произошли сначала в эпоху эллинизма, а затем в постмодерн. Предмет анализа также - присутствующий в обоих пе-риодах - реакция философии на этот кризис. В эти особые моменты именно философия раскрыла свое человеческое экзистенциальное лицо: в древние времена как искусство жизни, а сегодня как его продолжение, т. Е. Как ко-учинг и философское консультирование.

Keywords

PL

epoka hellenistyczna; filozofia jako sztuka życia; ponowoczesność; coaching i doradztwo filozoficzne

EN

hellenistic era; philosophy as a way of life; postmodernism; coaching and philo-sophical counseling

RU

Эллинистическая эпоха; философия как искусство жизни; постмодерн; коучинг и философское консультирование

• Publisher: Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
• Journal: Wschodni Rocznik Humanistyczny
• Year: 2019
• Volume: XVI (2019)
• Issue: 1: Filozofia: Lwów-Preszów-Rzeszów
• Pages: 103-114

Dates

published

2019

Contributors

author

Subczak Marcin

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Arystoteles, Polityka, [w:] tenże, Dzieła wszystkie, t. 6, przeł. L. Piotrowicz i in., Wy-dawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.
• Bauman Z., Etyka ponowoczesna, przeł. J. Bauman, J. Tokarska-Bakir, PWN, War-szawa 1996.
• Bauman Z., Płynne czasy. Życie w epoce niepewności, przeł. M. Żakowski, Wydawnic-two Sic!, Warszawa 2007.
• Bauman Z., Płynne życie, przeł. T. Kunz, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007.
• Bauman Z., Ponowoczesne wzory osobowe, [w:] tenże, Dwa szkice o moralności ponowo-czesnej, Instytut Kultury, Warszawa 1994.
• Bauman Z., Ponowoczesność, czyli dekonstruowanie nieśmiertelności, [w:] Postmodernizm a filozofia. Wybór tekstów, red. S. Czerniak, A. Szahaj, IFiS PAN, Warszawa 1996.
• Bauman Z., Tożsamość. Rozmowy z Benedetto Vecchim, przeł. J. Łaszcz, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2007.
• Bauman Z., Wieloznaczność nowoczesna. Nowoczesność wieloznaczna, przeł. J. Bauman, PWN, Warszawa 1995.
• Blandzi S., Platoński projekt filozofii pierwszej, IFiS PAN, Warszawa 2002.
• Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. I: Do końca wojen perskich, PWN, Warszawa 1988.
• Czerniak S., Świadomość postmodernistyczna?, [w:] Postmodernizm a filozofia. Wybór tekstów, red. S. Czerniak, A. Szahaj, IFiS PAN, Warszawa 1996.
• Delsol Ch., Esej o człowieku późnej nowoczesności, przeł. M. Kowalska, Znak, Kraków 2003.
• Dembińska-Siury D., Człowiek odkrywa człowieka. O początkach greckiej refleksji moralnej, Wiedza Powszechna, Warszawa 1991.
• Dembińska-Siury D., Demokrytejska nauka szczęśliwego życia, [w:] J. Gajda, A. Orze-chowski, D. Dembińska-Siury, Prawda – język – szczęście. Studia z filozofii starożytnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1992.
• Dembiński B., Stara Akademia Platona w początkach epoki hellenistycznej (ostatni okres), Wydawnictwo Marek Derewecki, Kęty, 2018.
• Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, przeł. I. Krońska i in., PWN, Warszawa 2004.
• Domański J., Metamorfozy pojęcia filozofii, przeł. Z. Mroczkowska, M. Bujko, IFiS PAN, Warszawa 1996.
• Domański J., „Scholastyczne” i „humanistyczne” pojęcie filozofii, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005.
• Domański J., Erazm i filozofia. Studium o koncepcji filozofii Erazma z Rotterdamu, IFiS PAN, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973.
• Drabarek A., Kłopoty z pojęciem tożsamości, [w:] Tożsamość w warunkach zmiany spo-łecznej, red. Z. Melosik, M.J. Szymański, Wydawnictwo Pedagogiki Specjalnej, Warszawa 2016.
• Dziemidok B., Filozofia i sztuka życia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2017.
• Epiktet, Diatryby, [w:] tenże, Diatryby. Encheiridion z dodaniem fragmentów oraz Gno-mologium Epiktetowego, przeł. L. Joachimowicz, PWN, Warszawa 1961.
• Epiktet, Encheiridion, [w:] tenże, Diatryby. Encheiridion z dodaniem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego, przeł. L. Joachimowicz, PWN, Warszawa 1961.
• Epikur, Być szczęśliwym, przeł. L .Staff, Wydawnictwo Sfera, Wrocław 1999.
• Epikur z Samos, List do Menojkeusa, [w:] tenże, Listy oraz wybór świadectw, wyb. K. Pawłowski, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2015.
• Femiak T., Terapia filozoficzna, czyli doradztwo filozoficzne w działaniu, [w:] Psychotera-pia. Pogranicza. Podręcznik akademicki, red. L. Grzesiuk, H, Suszek, Eneteia, Warsza-wa 2012.
• Ferry L., Filozofia jako sztuka odpowiedzi, jak żyć?, tłum. A. Anuszkiewicz, Wydawnic-two Czarna Owca, Warszawa 2011.
• Gajda J., Gdy rozpadły się ściany świata. Teorie wartości w filozofii hellenistycznej, Wy-dawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 1995.
• Gajda J., Teorie wartości w filozofii przedplatońskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wro-cławskiego, Wrocław 1992.
• Giddens A., Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej no-woczesności, tłum. A. Szulżycka, PWN, Warszawa 2010.
• Grant M., Krótka historia cywilizacji klasycznej, przeł. M. Michowski, A. Mikicka, Zysk i S-ka, Poznań 1998.
• Guthrie W.K.C., A history of Greek Philosophy, vol. V: The later Plato and the Academy, University Press, Cambridge 1996.
• Gwiazdecka J., Etyka Platona. O formie platońskiej refleksji moralnej, Antyk, Kęty 2003.
• Hadot P., Czym jest filozofia starożytna?, przeł. P. Domański, Fundacja Aletheia, War-szawa 2000.
• Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, przeł. P. Domański, Fundacja Aletheia, Warszawa 2003. Hadot P., Twierdza wewnętrzna: wprowadzenie do „Rozmyślań” Marka Aureliusza, przeł. P. Domański, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2004.
• Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, przeł. A. Świderkówna, Państwowy Instytut Wy-dawniczy, Warszawa 1994.
• Isokrates, Panegiryk, tłum. K. Rekucka-Bugajska, [w:] „Filomata” 1996 (nr 439-440).
• Konik R., O pięciu mitach związanych z edukacją filozoficzną, [w:] Obecność filozofii, red. A. Chmielewski i in., „Studia Philosophica Wratislaviensia, Wrocław 2014.
• Kowalczyk S., Idee filozoficzne postmodernizmu, Polskie Wydawnictwo Encyklope-dyczne, Radom 2004.
• Kowalewska M., Doradztwo filozoficzne a coaching, [w:] Edukacja, wychowanie, odpo-wiedzialność. Z teorii i praktyki pedagogicznej, red. T. Zawojska, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2013.
• Kunce A., Tożsamość i postmodernizm, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2003.
• Lévêque P., Świat grecki, przeł. J. Olkiewicz, PWN, Warszawa 1973.
• Lucjusz Anneusz Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, [w:] tenże, Myśli, przeł. S. Sta-bryła, Unia Wydawnicza „Verum”, Warszawa 1999.
• Lucjusz Anneusz Seneka, O niezłomności mędrca, [w:] tenże, Dialogi, przeł. L. Joa-chimowicz, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998.
• Lucjusz Anneusz Seneka, O życiu szczęśliwym, [w:] tenże, Dialogi, przeł. L. Joachi-mowicz, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1998.
• Lyotard J.F., Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, przeł. M. Kowalska, J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa 1997.
• Marcus Tullius Cicero, Paradoksy stoików, [w:] tenże, Księgi akademickie, O najwyż-szym dobru i złu, Paradoksy stoików, Rozmowy Tuskulańskie, przeł. W. Kornatowski, PWN, Warszawa 1961.
• Marcus Tullius Cicero, Rozmowy tuskulańskie, [w:] tenże, Księgi akademickie, O naj-wyższym dobru i złu, Paradoksy stoików, Rozmowy Tuskulańskie, przeł. W. Kornatowski, J. Śmigaj, PWN, Warszawa 1961.
• Marek Aureliusz, Rozmyślania, przeł. M. Reiter, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1997.
• Mrówka M., Źródła etyki doradztwa w filozofii starożytnej, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym” 2011, t. 14, nr 2.
• Ostasz L., O usprawnianiu rozumu i leczeniu psychiki. Psychoterapia filozoficzna, Laterna, Krynica Morska, 2007.
• Paczkowski P., Jedność filozofii Platona, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskie-go, Rzeszów 1998.
• Paczkowski P., Filozoficzne modele życia w klasycznym antyku (IV w p.n.e.), Wydawnic-two Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2005.
• Paczkowski P., Rola Platona i ruchu sokratycznego w kształtowaniu antycznego modelu filozoficznego życia, [w:] Filozofia jako sztuka życia. Teorie, modele i wzorce dla doradztwa filozoficznego, red. A. Woszczyk, D. Olesiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskie-go, Katowice 2013.
• Pawłowski K. J., Dyskurs i asceza. Kształtowanie człowieczeństwa w kontekście mistyki filozoficznej, Tyniec, Kraków 2007.
• Platon, Obrona Sokratesa, [w:] Platon, Dialogi, t. I, przeł. W. Witwicki, Wydawnictwo Antyk, Kęty 2005.
• Platon, Państwo, [w:] tenże, Państwo. Prawa (VII ksiąg), przeł. W. Witwicki, Wydaw-nictwo Antyk, Kęty 2001.
• Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. III: Systemy epoki hellenistycznej, przeł. E.I. Zie-liński, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
• Russo L., Zapomniana rewolucja. Grecka myśl naukowa a nauka nowoczesna, przeł. I. Kania, Universitas, Kraków 2005.
• Sieroń J., Status jednostki i państwa w greckiej πόλις w świetle filozofii Sokratesa, Platona i Arystotelesa, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2003.
• Snell B., Odkrycie ducha. Studia o greckich korzenia europejskiego myślenia, przeł. A Onysymow, Fundacja Aletheia, Warszawa 2009.
• Staniszkis J., Paradoksy tożsamości, [w:] Nowoczesność/ponowoczesność. Fenomen i wy-zwanie, red. J. Wojciechowski, Wydawnictwo UKSW, Warszawa 2009.
• Świderkówna A., Hellada królów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Świderkówna A., Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, PWN, War-szawa 2009.
• Tarn W., Cywilizacja hellenistyczna, przeł. C. Kunderewicz, Państwowe Wydawnic-two Naukowe, Warszawa 1957.
• Titus Lucretius Carus, O naturze rzeczy, przeł. G. Żurek, Państwowy Instytut Wy-dawniczy, Warszawa 1994.
• Toynbee A. J., Hellenizm. Dzieje cywilizacji, tłum. A. Piskozub, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2002.
• Tukidydes, Wojna peloponeska, przeł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa 2003.
• Walbank F.W., Świat hellenistyczny, przeł. G. Muszyński, Prószyński i S-ka, War-szawa 2003.
• Wipszycka E., Bravo B., Historia starożytnych Greków, t. III: Okres hellenistyczny, Wy-dawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010.
• Wolicka E., Platońskie rozłogi pamięci, „Znak”, kwiecień 2009, (647).
• Woszczyk A., Olesiński D. (red.), Filozofia jako sztuka życia. Teorie, modele i wzorce dla doradztwa filozoficznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2013.

Identifiers

DOI

10.36121/MSUBCZAK.16.2019.1.115