Bodźcowość warunków biometeorologicznych we Wrocławiu

• Authors: Bryś Krystyna , Ojrzyńska Hanna

Title variants

EN

Stimulating qualities of biometeorological conditions in Wrocław

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Bodźcowość warunków biometeorologicznych we Wrocławiu przeanalizowana została na podstawie wartości wskaźnika oceny obciążeń cieplnych człowieka UTCI (Universal Thermal Climate Index) w latach 2008–2014. Wyliczono je z danych o kroku godzinowym otrzymanych z Obserwatorium Agro- i Hydrometeorologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, z uwzględnieniem składowych całkowitego bilansu promieniowania słonecznego. Analizie poddane zostały roczne i wieloletnie przebiegi wartości wskaźnika UTCI oraz częstość występowania klas wartości wskaźnika odpowiadających określonej bodźcowości (stres ciepła i zimna). Dla wybranych okresów fal ciepła i chłodu porównano przebiegi głównych meteorologicznych determinant wskaźnika UTCI. Potwierdzono słabą bodźcowość warunków biometeorologicznych Wrocławia. Wykazano, że warunki biometeorologiczne wrocławskich przedmieść charakteryzują się znaczną frekwencją braku obciążeń cieplnych. Zaznaczono, że w ostatnich latach wzrasta liczba sytuacji ze stresem zimna, co w obszarach o stosunkowo niskiej szorstkości podłoża spowodowane jest dynamiką ruchu powietrza w częściej występujących sytuacjach cyklonalnych.

EN

Stimulating qualities of biometeorological conditions of Wrocław were analyzed on the basis of the values of the Universal Thermal Climate Index (UTCI) of the years 2008–2014. UTCI values were calculated from 1-hour data with the use of components of solar radiation balance, measured in the Agro- and Hydrometeorological Observatory of Wrocław University of Environmental and Life Science. Annual and long-standing courses of UTCI and the occurrence frequency of UTCI levels corresponding to a specific stimulating condition (heat and cold stress) were analyzed. For the selected coldwave and heat-wave, the courses of the main meteorological determinants of UTCI were compared. It was demonstrated that the biometeorological conditions of Wrocław suburbia are characterized by a considerable frequency of heat load deficit. It was remarked that the number of incidents of cold stress has increased in recent years. In in the areas of relatively smal l surface roughness, the reason can be attributed to the dynamics of the wind in more frequently occurring cyclonic circulation.

Keywords

PL

wskaźnik obciążeń cieplnych człowieka UTCI; stres ciepła; stres chłodu; Wrocław; składowe całkowitego bilansu promieniowania słonecznego

EN

Universal Thermal Climate Index UTCI; heat stress; cold stress; Wrocław; component of solar radiation balance

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Acta Geographica Lodziensia
• Year: 2016
• Volume: 104
• Pages: 193-200

Dates

published

2016

Contributors

author

Bryś Krystyna

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska

author

Ojrzyńska Hanna

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego

References

• Bąkowska Monika. 2010. Influence of air circulation and geographical factors on daily rhythm of biothermal conditions. W: Andreas Matzarakis, Helmut Mayer, Frank-M. Chmielewski (red.) Proceedings of the 7th Conference on Biometeorology, Albert-Ludwigs-University of Freiburg, Germany, 12-14 April 2010, 479-484. Freiburg: Albert-Ludwigs-University of Freiburg.
• Błażejczyk Krzysztof. 2004. „Radiation balance in man in various meteorological and geographical conditions”. Geographia Polonica 77 (1): 63-76.
• Błażejczyk Krzysztof, Peter Broede, Dusan Fiala, George Havenith, Ingvar Holmér, Gerd Jendritzky, Bernhard Kampmann. 2010. „UTCI – nowy wskaźnik oceny obciążeń cieplnych człowieka”. Przegląd Geograficzny 82 (1): s. 49-71.
• Błażejczyk Krzysztof, Gerd Jendritzky, Peter Bröde, Dusan Fiala, George Havenith, Yoram Epstein, Agnieszka Psikuta, Bernhard Kampmann. 2013. „An introduction to the Universal Thermal Climate Index (UTCI)”. Geographia Polonica 86 (1): 5-10.
• Bryś Krystyna. 2013. Dynamika bilansu radiacyjnego murawy oraz powierzchni nieporośniętej. Monografie CLXII. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
• Bryś Krystyna, Tadeusz Bryś. 2010a. „Reconstruction of the 217–year (1791–2007) Wrocław air temperature and precipitation series”. Bulletin of Geography. Physical Geography Series 3: 121-171.
• Bryś Krystyna, Tadeusz Bryś. 2010b. The First One Hundred Years (1791–1890) of the Wrocław Air Temperature Series. W: Rajmund Przybylak, Jacek Majorowicz, Rudolf Brázdil, Marek Kejna (red.) The Polish Climate in the European Context: An Historical Overview, 485-524. Dordrecht-Heidelberg-London-New York: Springer.
• Dubicka Maria. 1996. „Termiczne pory roku we Wrocławiu”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 1794, Prace Instytutu Geograficznego, Seria C. Meteorologia i Klimatologia 3: 5-31.
• Dubicka Maria. 1998. „Wpływ cyrkulacji atmosfery na dzienny przebieg usłonecznienia we Wrocławiu”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 2022, Prace Instytutu Geograficznego, Seria C. Meteorologia i Klimatologia 5: 5-24.
• Dubicka Maria, Alfred Dubicki, Mariusz Szymanowski. 2002. Klimat Wrocławia. W: Krzysztof Smolnicki, Mariusz Szykasiuk (red.) Informator o stanie środowiska Wrocławia 2002, 9-25. Wrocław: Dolnośląska Fundacja Ekorozwoju.
• Dubicka Maria, Jerzy L. Pyka. 2001. „Wybrane zagadnienia klimatu Wrocławia w XX wieku”. Prace i Studia Geograficzne 29: 101-112.
• Jendritzky Gerd, Richard de Dear, George Havenith. 2012. „UTCI–Why another thermal index?” International Journal of Biometeorology 56 (3): 421-428.
• Jendritzky Gerd, Dusan Fiala, George Havenith, Christina Koppe, Gudrun Laschewski, Henning Staiger, Birger Tinz. 2007. „Thermische Umweltbedingungen”. Promet 33 (3/4): 83-94.
• Kosiba Aleksander. 1979. „Klimat Wrocławia w 1965 r. i jego anomalie”. Acta Universitatis Wra¬tislaviensis No 395, Prace Obserwatorium Meteorologii i Klimatologii Uniwersytetu Wrocławskiego 20 (1965).
• Kossowska-Cezak Urszula. 2010. „Fale upałów i okresy upalne – metody ich wyróżniania i wyniki zastosowania”. Prace Geograficzne 123: 143-149.
• Kozłowska-Szczęsna Teresa, Krzysztof Błażejczyk, Barbara Krawczyk. 1997. Bioklimatologia człowieka: metody i ich zastosowanie w badaniach bioklimatu Polski. Monografie Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN 1. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego.
• Kuchcik Magdalena, Krzysztof Błażejczyk, Jakub Szmyd, Paweł Milewski, Anna Błażejczyk, Jarosław Baranowski. 2013. Potencjał leczniczy klimatu Polski. Warszawa: Polska Akademia Nauk, Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania im. Stanisława Leszczyckiego, Wydawnictwo Akademickie SEDNO.
• Ojrzyńska Hanna. 2015. Cyrkulacyjne uwarunkowania przestrzennego rozkładu temperatury powietrza w terenie zróżnicowanym morfologicznie na przykładzie Sudetów. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego 36. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Pyka Jerzy L. 1991. „Temperatura i opady atmosferyczne we Wrocławiu w latach 1881–1980”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 1275, Prace Instytutu Geograficznego, Seria A. Geografia Fizyczna 6: 19-54.
• Pyka Jerzy L. 1998a. „Opady atmosferyczne we Wrocławiu w okresie 1981–1995”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 2022, Prace Instytutu Geograficznego, Seria C. Meteorologia i Klimatologia 5: 41-54.
• Pyka Jerzy L. 1998b. „Temperatura powietrza we Wrocławiu w latach 1981–1995”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 2022, Prace Instytutu Geograficznego, Seria C. Meteorologia i Klimatologia 5: 25-40.
• Sikora Sebastian. 2008. Bioklimat Wrocławia. Rozprawy Naukowe Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego 5. Wrocław: Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego.
• Szymanowski Mariusz. 2004. „Miejska wyspa ciepła we Wrocławiu”. Acta Universitatis Wratislaviensis No 2690, Studia Geograficzne 77: 1-229.

Identifiers

ISSN

0065-1249