Działalność orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego a wtórna niekonstytucyjność prawa

• Authors: Kos Katarzyna

Title variants

EN

Judicial Activity of the Constitutional Tribunal and the Secondary Unconstitutionality of Law

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

W niniejszym artykule przedmiotem rozważań będą z jednej strony przyczyny powsta-wania wtórnej konstytucyjności w wyniku wejścia w życie wyroku Trybunału Konsty-tucyjnego. W kontekście tego zagadnienia należy wziąć, po pierwsze, pod uwagę zasadę skargowości, która może prowadzić do jedynie fragmentarycznego eliminowania nie-konstytucyjności, a to z kolei do powstania bardziej negatywnych konsekwencji niż obo-wiązywanie niekonstytucyjnej normy. Po drugie, wydaje się, że niebagatelne znaczenie ma rodzaj orzeczenia TK, który stanowi podstawę do klasyfikowania normy jako wtór-nie niekonstytucyjnej. Z drugiej strony analizowane będą możliwości zapobiegania tego stanu przez Trybunał. Powstaje pytanie, czy Trybunał może łagodzić skutki zasady skar-gowości, tzn. czy może modyfikować zakres zaskarżonych przepisów. Niezależnie od tego większym potencjałem jako środki zapobiegające wtórnej niekonstytucyjności charakte-ryzują się instrumenty umożliwiające uelastycznianie skutków stwierdzenia niekonsty-tucyjności. Warto zaznaczyć, że część z podejmowanych przez Trybunał zabiegów jest kwestionowana w literaturze.

EN

In this article, on the one hand the subject of consideration will be the reasons of com-ing into being the secondary unconstitutionality as a consequence of entry into force a judgment of the Constitutional Tribunal. In the abovementioned context, we should first take into account the principle of accusatorial procedure, which may lead to mere-ly piecemeal elimination of unconstitutionality. In turn, it may effect coming into be-ing more negative consequences than being into force unconstitutional provision. Sec-ondly, it seems that the type of judgment of the Constitutional Tribunal, which is the basis for classifying the norm as secondary unconstitutional, is of considerable impor-tance. On the other hand, possibilities of prevention the secondary unconstitutionality by the Tribunal will be analysed. The question is, whether the Tribunal is able to miti-gate the consequences of the principle of accusatorial procedure, particularly whether it is able to modify the scope of the challenged provisions. Regardless of this, judiciary in-struments, which enable to form the consequences of the judgment of the Constitution-al Tribunal flexibly, seem to be more effective as measures to prevent secondary uncon-stitutionality. It is worth noting that some of this measures taken by the Tribunal are questioned in the literature.

Keywords

PL

wtórna niekonstytucyjność, Trybunał Konstytucyjny, zasada skargo-wości, wyroki interpretacyjne, pominięcie ustawodawcze, klauzula odraczająca

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2019
• Issue: 1(47)
• Pages: 33-55

Dates

published

2019-02-28

Contributors

author

Kos Katarzyna

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

References

• Banaszak B., Bernaczyk M., Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Warszawa 2012.
• Bator A., Kozak A., Wykładnia prawa w zgodzie z Konstytucją, [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005.
• Czarny P., Trybunał Konstytucyjny a wykładnia ustaw w zgodzie z Konstytucją, [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Kraków 2005. Czeszejko-Sochacki, L. Garlicki, J. Trzciński, Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999.
• Florczak-Wątor M., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006.
• Grabowski A., Naleziński B., Kłopoty z obowiązywaniem. Uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Studia z filozofii prawa, red. J. Stelmach, Kraków 2001.
• Jaśkowski K., Kompetencji nie można domniemywać, „Rzeczpospolita” z 2–3 października 2004 r.
• Jaworski J., Wyroki aplikacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014, nr 3.
• Józefowicz A., Orzeczenia interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo”1999, nr 11.
• Kos K., O pojęciu wtórnej niekonstytucyjności prawa, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018, nr 2.
• Królikowski J., Prokop A.V., Wyrok o braku niekonstytucyjności jako trzeci rodzaj roz strzygnięcia w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym, „Studia Prawnicze” 2009, nr 4.
• Kuczma P., Konstytucjonalizacja funkcji sygnalizacyjnej Trybunału Konstytucyjnego, [w:]Aktualne problemy reform konstytucyjnych, red. S. Bożyk, Białystok 2013.
• Kustra A., Jeszcze raz w sprawie kontroli konstytucyjności całej ustawy – odpowiedź na polemikę Piotra Radziewicza, „Przegląd Sejmowy” 2013, nr 2.
• Kustra A., Kontrola konstytucyjności całej ustawy, „Przegląd Sejmowy”2012, nr 2.
• Kustra A., Wznowienie postępowania w następstwie stwierdzenia pominięcia ustawodawczego, [w:] Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, red. M. Bernatt, J. Królikowski, M. Ziółkowski, Warszawa 2013.
• Kustra A., Zasada związania granicami wniosku w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy”2010, nr 3.
• Łętowska E., Królikowski J., Łyszkowska A., Sokólska-Warchoł J., Zasada skargowości – wątpliwości i uwarunkowania na tle acquis constitutionnel, [w:] Księga XXV-lecia Trybunału Konstytucyjnego: ewolucja funkcji i zadań Trybunału Konstytucyjnego – założenia a ich praktyczna realizacja, red. K. Budziło, Warszawa 2010.
• Płowiec W., Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z terminem utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnej regulacji, Poznań 2017.
• Radziewicz P., Czy Trybunał Konstytucyjny może uchylić całą ustawę – polemika z artykułem Aleksandry Kustry „Kontrola konstytucyjności całej ustawy”, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 3.
• Radziewicz P., Kontrola konstytucyjności zaniechań ustawodawczych przez Trybunał Konstytucyjny, „Państwo i Prawo” 2013, nr 9.
• Radziewicz P., Przywrócenie mocy obowiązującej przepisu prawnego jako skutek orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2005, nr 3.
• Sarnecki P., Nowa ustawa o Trybunale Konstytucyjnym, „Przegląd Sejmowy”1998, nr 1.
• Sulikowski A., Postanowienia sygnalizacyjne Trybunału Konstytucyjnego. Założenia instytucjonalne, praktyka, wykonywanie, [w:] Wykonywanie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w praktyce konstytucyjnej organów państwa, red. K. Działocha, S. Jarosz-Żukowska, Warszawa 2013.
• Syryt A., Kontrola trybu uchwalenia ustawy przed Trybunałem Konstytucyjnym, Warszawa 2014.
• Tuleja P., Przywrócenie mocy obowiązującej, czyli tzw. odżycie przepisów prawa, [w:] Prawa Człowieka – Społeczeństwo Obywatelskie – Państwo Demokratyczne. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Pawłowi Sarneckiemu, red. P. Tuleja, M. Florczak-Wątor, S. Kubas, Warszawa 2010.
• Tuleja P., Wyroki interpretacyjne Trybunału Konstytucyjnego, Poznań 2016.
• Wiącek M., Pytanie prawne sądu do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011.
• Wojtyczek K., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2012.
• Wróbel A., „Odroczenie” przez Trybunał Konstytucyjny utraty mocy obowiązującej przepisu niezgodnego z Konstytucją. Zagadnienia wybrane, [w:] Ratio est anima legis. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Janusza Trzcińskiego, red. J. Góral, R. Hauser, J. Repel, M. Zirk-Sadowski, Warszawa 2007.
• Zubik M., Wiącek M., Kompetencje sądu konstytucyjnego a granice swobody orzekania przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, „Przegląd Sejmowy” 2009, nr 4.
• ---

Identifiers

ISSN

2082-1212