Regulacje ograniczeń w zakresie noszenia symboli religijnych w ocenie Komitetu Praw Człowieka ONZ

• Authors: Falski Jacek

Title variants

EN

Regulation of restrictions on wearing religious symbols as assessed by the UN Human Rights Committee

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

EN

The article provides a critical analysis of three individual notification opinions issued by the UN Human Rights Committee in July 2018 on the compatibility of existing regulations in States parties (France, Turkey) on bans on wearing religious symbols with the freedom to manifest religion guaranteed by Article 18 of the International Covenant on Civil and Political Rights. Moreover, the text points out the dichotomy – in terms of content – of positions on this issue between the universal body and the regional reference body (the European Court of Human Rights) and also addresses such systemic issues as the problem of legal force of the Committee’s opinions, the lack of dialogue or even isolationism of international bodies ruling on human rights, or the dispute over the primacy of their decisions.

Keywords

EN

human rights; right to freedom of religion; restrictions on wearing religious symbols; UN Human Rights Committee; European Court of Human Rights; legal force of the UN Human Rights Committee’s opinion

• Publisher: Kancelaria Sejmu / Chancellery of the Sejm
• Journal: Przegląd Sejmowy
• Year: 2021
• Issue: 3(164)
• Pages: 243-260

Contributors

author

Falski Jacek

• Dr hab. Jacek Falski, prof. INP PAN Instytut Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, Polska Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences, Poland [e-mail], https://orcid.org/0000-0003-0893-3887

References

• Arabska Karta Praw Człowieka z 2004 r., <https://elearning.icrc.org>.
• Decyzja EKPC z dnia 13 maja 1980 r. w sprawie X vs. Wielka Brytania, nr skargi 8416/79.
• General Comment No 18 (art. 26) 10/11/1989, HRI/GEN/1/Rev. 9 (vol. 1), <https://www.refworld.org/docid/453883fa8.html>.
• General Comment No 22 (art. 18) 30/07/1993, CCPR/C/21/Rev. 1/Add 4, <https://www.refworld.org>docid/453883fb22.html>.
• General Recommendation CERD No 25: Gender related dimension of racid discrimination: 20/03/2000 Ge. Rec. No 25 (General Comments), <https://www.peacewomen.org>.
• Guidelines on measures of reparation under the Optional Protocol to the International Covenant on Civil and Political Rights, 30 november 2016, CCPR/c/158, <https://docstore.ohchr.org.FilesHandler>, dostęp 22 VIII 2020 (Dyrektywa z 30 listopada 2016 r. dotycząca środków odszkodowawczych wymaganych na mocy Protokołu Fakultatywnego do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych).
• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z dnia 4 listopada 1950, Dz.U. z 1993 r. nr 61, poz. 284.
• Loi nr 2010-1192 du 11 octobre 2010 interdisant la dissimulation du visage dans l’espace public, Journal Officiel nr 0237 du 12 octobre 2010, s. 18344.
• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 19 grudnia 1966 r., Dz.U. 1977 r. nr 38, poz. 167.
• Obserwacje końcowe dotyczące Francji z dnia 27 sierpnia 2015 r. CCPR/C/FRA/CO/5 p. 22, <https://docstore.ohchr.org.FilesHandler>.
• Obserwacje końcowe dotyczące Kanady z dnia 20 kwietnia 2006 r., <https://www.refworld.org/docid/453777a50.html>.
• Opinia indywidualna Oliviera de Frouville zbieżna do opinii Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie Sonia Yaker vs. Francja.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 5 listopada 2004 r. w sprawie Hudoyberganova vs. Uzbekistan, nr 931/2000.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie Ranjit Singh vs. Francja, nr 1876/2009.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 1 listopada 2012 r. w sprawie Bikramjit Singh vs. Francja, nr 1852/2008.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 19 lipca 2013 r. w sprawie Shingara Mann Singh vs. Francja, nr 1928/2010.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 16 lipca 2018 r. w sprawie Fatima A. vs. Francja, nr 2662/2015.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawach Seyma Türkan vs. Turcja, nr 2274/2013.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie Miriana Hebadij vs. Francja, nr 2807/2016.
• Opinia Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 17 lipca 2018 r. w sprawie Sonia Yaker vs. Francja, nr 2747/2016.
• Opinia Komitetu w sprawie M.A.B., W.A.T. i J.-A.V.T. vs. Kanada z dnia 8 kwietnia 1994 r., nr 570/1993, CCPR/C/50/D/570/1993 (1994).
• Protokół fakultatywny do Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych z dnia 16 grudnia 1966 r., Dz.U. z 1994 r. nr 23.
• Raport wspólny Komisji Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej o stosowaniu dyrektywy 2000/43/WE i dyrektywy 2000/78/WE z dnia 17 stycznia 2014 r., <http://www.europarl.europa.eu >.
• Wyrok Międzyamerykańskiego Trybunału Praw Człowieka z dnia 1 września 2015 r. w sprawie Gonzales Lluly e.a. vs. Ekwador, Preliminary Objections, Marits, Reparations and Costs Judgement inter-Am Ct H.R. (ser. C) no 102/13 (sept. 1. 2015), p. 285, 290, <https://www.corteidh.or.cr>.
• Wyrok Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 30 listopada 2010 r. w sprawie Ahmadou Sadio Diallo (Republika Gwinei) vs. Demokratyczna Republika Konga, <https://www.icj-cij.org>.
• Wyrok Wielkiej Izby ETPC z dnia 1 lipca 2014 r. w sprawie S.A.S. vs. Francja, nr skargi 43835/11.
• Wyroki ETPC z dnia 11 lipca 2017 r. w sprawach Dakir vs. Belgia, nr skargi 4619/12, Belcacemi vs. Belgia, nr skargi 37798/13 i z dnia 18 września 2018 r. w sprawie Lachiri vs. Belgia, nr skargi 3413/09.
• Barras A., Transnational understandings of secularism and the right to religious freedom – exploring UN and UECHR cases, “Journal of Human Rights”, 11 II 2012.
• Emerging Intersections, Race, Class and Gender in Theory, Policy and Practice, red. B.T. Dill, R. Zambrana, Ruthgers University Press, New Brunswick – New Jersey – London 2009.
• Francuska ustawa 2010-1192 z 11 października 2010 zakazująca zakrycia twarzy w miejscach publicznych, przeł. M. Zawiślak, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2010, t. 3.
• Garlicki L., Ochrona praw jednostki w XXI w. (Globalizacja – Standardy lokalne – Dialog między sądami), [w:] 25 lat transformacji ustrojowej w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, red. E. Gdulewicz, W. Orłowski, S. Patyra, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2015.
• Garlicki L., Wartości lokalne a orzecznictwo ponadnarodowe – „kulturowy margines oceny” w orzecznictwie strasburskim?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008, nr 4.
• Gonzales G., Haarscher G., Consécration jésuitique d’une exigence foundamentale de la civilité démocratique? La voile integral sous le regard des juges de la Cour européenne, « Revue trimestrielle des droits de l’homme » 2015, n◦ 101.
• Kamiński J.C., Islamska chusta i zasłony twarzy u kobiet w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2013, vol. 11.
• Monot-Fouletier M., De la régulation du port de sings religieux dans les établissements et l’espace public – l’example français, « Revue Trimestrelle des droits de l’homme » 2016, n◦ 105.
• Pagoto T., The „living together”argument in the European Court of Human Rights case-law, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2014, t. 5.
• Tigroudja H., Ports de signes religieux, „discrimination croisée” et ingérence de l’État dans la liberté de manifester sa religion (obs. Sous Com.dr.f. constatation Fatima A. c. France, 16 juillet 2018, Seyma Türkan c. Turquie, 17 juillet 2018 et Sonia Yaker c. France, 17 juillet 2018), « Revue trimestrielle des droits del’homme » 2019, n◦ 118.
• Wiśniewski A., Koncepcja marginesu oceny w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Wyd. Fundacja Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2008.
• Wieruszewski R., Międzynarodowe sądownictwo w dziedzinie praw człowieka – potrzeba reform, [w:] Prawo XXI wieku. Księga pamiątkowa 50-lecia Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, praca zbiorowa pod red. Wł. Czaplińskiego, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
• Wieruszewski R., ONZ-owski system ochrony praw człowieka, [w:] B. Banaszak, A. Bisztyga, K. Complak, M. Jabłoński, R. Wieruszewski, K. Wójtowicz, System ochrony praw człowieka, Zakamycze, Kraków 2005.
• Zoethout C.M., Margin of Appreciation, Violation and (in) Compatibility. Why the ECTHR Might Consider Using an Alternative Mode AT Adjuducation, „European Public Law” 2014, nr 2.

Identifiers

DOI

10.31268/PS.2021.41