O niebezpieczeństwach podczas ciąży, porodu i połogu w polskich poradnikach medycznych z drugiej połowy XVIII wieku

• Authors: Kocela Weronika

Title variants

EN

The dangers occurrimg during pregnancy, labour and childbirth, as discussed in Polish medical handbooks from second half of the eighteenth century

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Macierzyństwo od wieków uznawane było za prawdziwe powołanie kobiety. Opieka nad dzieckiem i troska o jego zdrowie należały do jej najważniejszych obowiązków. Niemniej jednak historia pokazuje, że przyjście dzieci na świat oznaczało nie tylko radość i szczęście, ale także niepokój o życie i zdrowie ich matek. Okres ciąży, porodu i połogu wiązał się bowiem z występowaniem licznych dolegliwości i chorób, prowadzących do śmierci rodzących. Nic więc dziwnego, że stały się one przedmiotem zainteresowania autorów poradników medycznych. Godne uwagi są zwłaszcza dzieła wydawane w Polsce w drugiej połowie XVIII w., a więc w czasie szczególnego rozwoju medycyny i położnictwa.

EN

For centuries, motherhood was recognised as the true vocation of women. Nursing and health care about his health belonged to their most important duties. Nevertheless, history shows, that the birth of a child meant not only joy and happines, but anxieties for the life and health of their mothers, because the period of pregnancy, labour and childbirth was associated with many afflictions and illnesses leating to death during this period. Little wonder, then, that they were a subject of interests for the authors of medical handbooks. Especially interesting are the books published in Poland during the second half of the eighteenth century, at the time of significant developments in medicine and obstetrics.

Keywords

PL

kobieta; położnictwo; historia medycyny; poradniki medyczne; druga połowa XVIII w.

EN

woman; obstetrics; history of medicine; medical guidebooks; second half of the eighteenth century

• Publisher: Fundacja Pro Scientia Publica
• Journal: Ogrody Nauk i Sztuk
• Year: 2015
• Issue: 5
• Pages: 141-145

Dates

published

2015

Contributors

author

Kocela Weronika

• Uniwersytet Śląski ul. Bankowa 12, 40-007 Katowice

References

• Bibliografia:
• [1] Bogucka M., Kultura, naród, trwanie. Dzieje kultury polskiej od zarania do 1989 roku, Warszawa 2008.
• [2] Druszkiewicz S. Z., Pamiętniki 1648-1697, oprac. M. Wagner, Siedlce 2001.
• [3] Duden B., Historia ciała. Lekarze i jego pacjentki w osiemnastowiecznym Eisenach, Warszawa 2014.
• [4] Grześkowiak R., Wstęp, [w:] Wiersze Padewskie, Warszawa 2014.
• [5] Kośmiński S., Słownik lekarzów polskich obejmujący oprócz krótkich życiorysów lekarzy Polaków oraz cudzoziemców w Polsce osiadłych, dokładną bibliografią lekarską polską od czasów najdawniejszych aż do chwili obecnej, Warszawa 1888.
• [6] Lonchamps J. B., Nauka położnicza przez pytania i odpowiedzi po francusku napisana, a teraz wyłożona po polsku przez Józefa Berger de Lonchamps, ucznia medycyny, nauk wyzwolonych i filozofii doktora, korepetytora w anatomii w Szkole Głównej W. X. L. za wiadomością i aprobatą profesorów medycyny i chirurgii w akademii wileńskiej w Wilnie w Drukarni J.K. Mości przy Akademii Roku 1789, Wilno 1789.
• [7] Morsztyn H., Do Abrahama Maciejowskiego o anatomii białogłowskiej, [w:] Wiersze Padewskie, Warszawa 2014, s. 89-90.
• [8] Nax J. F., Pisma wybrane, wyboru dokonał i wstępem opatrzył W. Sierpiński, Warszawa 1956.
• [9] Porter R., Vigarello G., Ciało, zdrowie i choroby, [w:] Vigarello G. (red.), Historia ciała od renesansu do oświecenia, Gdańsk 2011.
• [10] Potocki W., Człowiek cielesny, [w:] Potocki W., Dzieła, oprac. L. Kukulski, Warszawa 1987, T. I, s. 532.
• [11] Różański J., O staranności koło kobiet od czasu rozwiązania onych aż do końca połogu tudzież o różnych chorobach, którym przez ten czasu przeciąg podlegają, Warszawa 1792.
• [12] Steidele R. J., Księga o Sztuce Babienia czyli dzieci odbierania, z Przyłączonemi Figurami po trzeci raz w Wiedniu wydana, którą teraz Jakób Kostrzewski filozofii y medycyny w akademii Wiedenskiey Doktor, Jego Cesarsko Królewskiey Mości w Królestwach Galicyi y Lodomeryi bywszy prowincyonalny medyk i fizyologii z materyą medyka w Akademii Lwowskiey publiczny ordynaryiny nauczyciel na oyczysty język przetłumaczył, Lwów 1786.

Identifiers

ISSN

2299-2014

DOI

10.15503/onis2015.141.145