W kręgu mitu habsburskiego. Alicja Ankarcrona – Badeni – Habsburg – Altenburg (1889–1985)

• Authors: Łazuga Waldemar

Title variants

EN

In the circle of the Habsburg myth. Alicja Ankarcrona – the Badeni family – the Habsburgs – Altenburg (1889–1985)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mieszkała w Sztokholmie, Brukseli, Busku, Lwowie, Wiedniu i Żywcu. Należała do europejskiej elity elit przełomu XIX i XX w. Szwedzka arystokratka, która wyszła za polskiego hrabiego, by po jego śmierci poślubić arcyksięcia Habsburga. Nie przestała być Szwedką, gdy została Polką. Nie przestała być Polką, gdy podczas I wojny światowej związała się z Habsburgiem z Żywca. Należała do „pięknej epoki”. Przeżyła wprawdzie cesarzy i królów, dwie wojny światowe i czas dyktatorów, ale nigdy się z tamtą epoką mentalnie nie rozstała. Była w AK. Po wojnie żyła nader skromnie. Tytułowana po mężu księżną Habsburg, który to tytuł nie istniał, była do końca uosobieniem „lepszych czasów” i „mitu habsburskiego” Jej życie to historia Europy w miniaturze. I niezwykle ciekawy przypadek dozgonnego uwikłania w przeszłość.

EN

Alicja Ankarcrona lived in Stockholm, Brussels, Busko, Lviv, Vienna and Żywiec. She belonged to the European elite of the elites of the turn of the 19th and the 20th century. The Swedish aristocrat who married the Polish count and, after his death, married the Habsburg archduke. She did not stop being a Swede when she became Polish. She did not stop being Polish when during WWI she tied the knot with the Habsburg from Żywiec. She belonged to “the Beautiful Era”. In her life she experienced emperors and kings, two world wars and times of dictatorship but mentally never left that era. She was a member of the Home Army (AK). After the war she lived in a very modest way. She was addressed as the Habsburg duchess (after her husband) although the title no longer existed. She was the embodiment of “better times” and “the Habsburg myth”. Her life was the history of Europe in a miniature scale and an incredibly curious case of eternal entanglement in the past.

Keywords

PL

Alicja Ankarcrona; Habsburgowie; Badeniowie; Żywiec; arystokracja

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2020
• Issue: 6
• Pages: 375-402

Dates

printed

2020-12-13

Contributors

author

Łazuga Waldemar

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka, sygn. 7096/II, Papiery Zaleskich.
• Moravsky zemsky archiv, Brno, sygn. G 138, Papiery Berchtolda.
• List Marii Krystyny Habsburg do Jana hr. Badeniego z 30 lipca 1995 r. Ksero w posiadaniu autora.
• Autobiografia. Z ojcem Joachimem Badenim rozmawiają Artur Sporniak i Jan Strzałka, Kraków 2014.
• Clary-Aldringen Alfons, Geschichten eines alten Österreichers. Mit einem Vorwort von Golo Mann, Berlin–Wien 1977.
• Csáky Eva Marie (Hrsg), Vom Geachteten zum Geächteten. Erinnerungen des k. und k. Diplomaten und k. ungarischen Aussenministers Emerich Csáky (1882–1961), Wien–Koln–Weimar 1992.
• Daszyński Ignacy, Pamiętniki, t. 2, Kraków 1926.
• Habsburg Alice, Prinsessa och partisan, Stockholm 1973.
• Kaiser Karl I, Personliche Aufzeichnungen, Zeugnisse und Dokumente, Hrsg von E. Feigl, Wien– Munchen 1987.
• Klein Franciszek, Notatnik krakowski, Kraków 1965.
• Księżna. Wspomnienia o polskich Habsburgach. Z Marią Krystyną Habsburg rozmawiali Adam Tracz i Krzysztof Błecha, Żywiec 2009.
• Pamiętnik księżnej Marii Zdzisławowej Lubomirskiej 1914–1918, do druku podał Janusz Pajewski, Poznań 1997.
• Rosco-Bogdanowicz Marian, Wspomnienia, t. I i II, Kraków 1959.
• Roth Joseph, Wiedeńskie znaki czasu, felietony z lat 1915–1919, wstęp Jacek Purchla, Kraków– Budapeszt 1916.
• Tarnowski Andrew, Ostatni mazur. Opowieść o wojnie, namiętności i stracie, Warszawa 2008.
• Walewska Maria, Rok 1918. Wspomnienia, Warszawa 1998.
• Wyka Kazimierz, Stara szuflada, Kraków 1967.
• Wysocki Alfred, Sprzed pół wieku, Kraków 1974.
• Zweig Stefan, Świat wczorajszy, Warszawa 1958.
• „Czas” z 13 XI 1916, nr 573, wydanie wieczorne.
• „Kikeriki“ z 24 XI 1918, nr 47.
• „Kronen Zeitung“ z 17 XI 1918, nr 6780.
• „Neue Freie Prese“ 1 nov. 1918, nr 19464.
• „Sport und Salon. Illusrtierte Zeitschrift fur die vornehme Welt“, 9 Dezember 1911, nr 50; 9 September 1916, nr 37; 1 April 1917, nr 14; 18 August 1918, nr 33; 8 November 1918, nr 44; 10 November 1918, nr 45; 17 November 1918, nr 46.
• 100 lat niepodległości. Jak wybuchały w Małopolsce „małe Polski”… „Wspólnota Małopolska.
• Pismo marszałków, prezydentów, starostów, burmistrzów, wójtów i radnych”, nr 61, wrzesień październik listopad 2018.
• Chwalba Andrzej, Ostatni salon PRL. Rzecz o Franciszku Xawerym hrabim Pusłowskim, Warszawa 2015.
• Ehalt Hubert Ch., Heiss Gernot, Stekl Hannes, Glücklich ist, wer vergisst...? Das andere Wien um 1900, Wien 1986.
• Gay Peter, Freud. Życie na miarę epoki, Poznań 2012.
• Habsburgowie żywieccy i ich siedziba w Żywcu, Żywiec 2009.
• Kaszyński Stefan H., Literatura austriacka. Od Moderny do Postmoderny, Poznań 2016.
• Kidzińska Agnieszka, Zarys działalności Stronnictwa Polityki Realnej podczas I wojny światowej w Królestwie Polskim, „Annales UMCS”, sectio F, Lublin 2012.
• Księga Jubileuszowa 100-lecia Szkoły 1904–2004, Żywiec 2004.
• Łazuga Waldemar, Kalkulować... Polacy na szczytach c.k. monarchii, Poznań 2013.
• Łazuga Waldemar, Rządy polskie w Austrii. Gabinet Kazimierza hr. Badeniego 1895–1897, Poznań 1991.
• Magris Claudio, Mit habsburski w literaturze austriackiej moderny, Kraków–Budapeszt–Syrakuzy 2019.
• Malmgren Sven-Göran, Polsko-szwedzka historia Żywca [w:] Album amicorum Waldemara Łazugi, Poznań 2012.
• Snyder Timothy, Czerwony książę, tłum. Maciej Antosiewicz, Warszawa 2010.
• Syrek Judyta, Nie bój się żyć. Biografia ojca Joachima Badeniego, Kraków 2014.
• Szymczak Damian, Sojusznicy i rywale, polityka i okupacja. Austro-Węgry i Rzesza Niemiecka w Królestwie Polskim w okresie I wojny światowej [w:] Pierwsza niemiecka okupacja. Królestwo Polskie i kresy wschodnie pod okupacją mocarstw centralnych 1914–1918, red. Grzegorz Kucharczyk, Warszawa 2019.
• Tracz Adam, Błecha Krzysztof, Ostatni król Polski. Karol Stefan Habsburg. Historia polskich Habsburgów, Żywiec 2012.
• Żywieccy Habsburgowie. Album rodzinny, Żywiec 2016.

Identifiers

DOI

10.15584/galisim.2020.6.18