Zabezpieczenia konstytucji przed zmianą konstytucji

• Authors: Szymanek Jarosław

Title variants

EN

Procedural means of protecting the constitution against changes

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This article discusses procedural means of protecting the constitution against changes. The starting point is the general remark that the constitution should be a durable and stable act, as it is the permanency of any constitution that is its inherent feature. Nevertheless, any rational legislator of the constitutional system must allow for the possibility of changing the constitution. However, any implementation of changes ought to be carried out with caution and only if absolutely necessary. Therefore, the mode of changing the constitution must be difficult enough (in comparison to passing ordinary laws) but also accomplishable. Consequently, the procedural side of any change of the constitution must be designed so as to, on the one hand, make the procedures of amending the constitution possibly complicated, but on the other hand those procedures must be realistic and implementable. That is why nowadays we can observe a whole range of procedural solutions concerning the process of changing the constitution, e.g. provisions relatively unchanged. The prerequisite of obtaining a qualified majority in the parliament is also a common mechanism in the process of changing the constitution. Sometimes changing the constitution must be approved by two consecutive parliaments, but a more frequent solution is a referendum-based procedure.

Keywords

PL

konstytucja; zmiana konstytucji; poprawka do konstytucji; proces ustawodawczy; stabilność konstytucji

EN

constitution; constitutional change; the legislative process; stability of the constitution

• Publisher: Fundacja Niepodległości
• Journal: Prawo i Polityka
• Year: 2015
• Issue: 6
• Pages: 7-24

Contributors

author

Szymanek Jarosław

• Uniwersytet Warszawski

References

• R. M. Małajny, Konstytucja, [w:] Polskie prawo konstytucyjne na tle porównawczym, red. R. M. Małajny, Warszawa 2013.
• J. Szymanek, Determinanty procesu zmiany konstytucji, „Przegląd Legislacyjny” 2015, nr 3.
• B. Banaszak, W poszukiwaniu „momentu konstytucyjnego”, czyli o warunkach zmiany konstytucji, „Przegląd Legislacyjny” 2007, nr 2.
• M. Kruk, Procedura zmiany konstytucji na tle zasad trybu ustawodawczego Republiki Czeskiej (podstawowe dane), [w:] Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej, red. K. Kubuj, J. Wawrzyniak, Warszawa 2010.
• W. Sokolewicz, O gradacji zmian konstytucji, [w:] Konstytucja. Wybory. Parlament. Studia ofiarowane Zdzisławowi Jaroszowi, red. L. Garlicki, Warszawa 2000.
• R. Grabowski, Zróżnicowanie trybu zmiany konstytucji jako kryterium klasyfikacji konstytucji współczesnych państw europejskich, Rzeszów 2013.
• Sz. Pawłowski, Granice zmiany konstytucji: ograniczenia swobody regulacyjnej ustrojodawcy na przykładzie Niemiec i Austrii, [w:] Konstytucja, rząd, parlament. Księga jubileuszowa Profesora Jerzego Ciemniewskiego, red. P. Radziewicz, J. Wawrzyniak, Warszawa 2014.
• W. Tomaszewski, Kompromis polityczny w procesie stanowienia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z kwietnia 1997 roku, Pułtusk 2007.
• W. Skrzydło, Z problematyki zmiany konstytucji, [w:] Państwo. Prawo. Myśl prawnicza. Prace dedykowane profesorowi Grzegorzowi Leopoldowi Seidlerowi w dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin, red. L. Leszczyński, Lublin 2003.
• W. Sokolewicz, Nowa rola konstytucji w postsocjalistycznych państwach Europy, „Państwo i Prawo” 2000, nr 10.
• A. Bryk, Konstytucjonalizm. Od starożytnego Izraela do liberalnego konstytucjonalizmu amerykańskiego, Kraków 2013.
• R. M. Małajny, Legitymizacja sądownictwa konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2015, nr 10.
• J. Zakrzewska, Spór o konstytucję, Warszawa 1993.
• L. Garlicki, Normy konstytucyjne relatywnie niezmienne, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• A. Łabno, Zasady zmiany konstytucji Portugalii, [w:] Tryb zmiany konstytucji w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej, red. K. Kubuj, J. Wawrzyniak, Warszawa 2010.
• J. Filip, Zasady zmiany konstytucji Republiki Czeskiej, [w:] Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, red. R. Grabowski, S. Grabowska, Warszawa 2008.
• E. Gdulewicz, Zmiana konstytucji V Republiki, [w:] Konstytucyjny ustrój państwa. Księga jubileuszowa Profesora Wiesława Skrzydły, red. T. Bojarski, E. Gdulewicz, J. Szreniawski, Lublin 2000.
• P. Laidler, Trzecia władza czy pierwsza władza? Rozważania na temat konstytucyjnej pozycji władzy sądowniczej w Stanach Zjednoczonych, [w:] Amerykomania. Księga jubileuszowa Profesora dra hab. Andrzeja Mani, red. W. Bernacki, A. Walaszek, Kraków 2009, t. I.
• B. Banaszak, M. Bernaczyk, Aktywizm sędziowski we współczesnym państwie demokratycznym, Warszawa 2012.
• J. Szymanek, Tryb zmiany konstytucji Republiki Bułgarii, „Przegląd Legislacyjny” 2008, nr 3.
• T. Mołdawa, Zasady zmiany konstytucji Królestwa Hiszpanii, [w:] Zasady zmiany konstytucji w państwach europejskich, red. R. Grabowski, S. Grabowska, Warszawa 2008.
• K. Działocha, Hierarchia norm konstytucyjnych i ich rola w rozwiązywaniu kolizji norm, [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
• A. Wołek, Demokracja nieformalna. Konstytucjonalizm i rzeczywiste reguły gry w Europie Środkowej po 1989 roku, Warszawa 2004.
• M. Kruk, Konstytucja jako ustawa zasadnicza państwa, [w:] Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
• B. Banaszak, Porównawcze prawo konstytucyjne współczesnych państw demokratycznych, Kraków 2004.
• Z. Jarosz, Zmiana konstytucji czy zmiany w konstytucji, „Państwo i Prawo” 1987, nr 11.
• M. Laskowska, W. Sokolewicz, Procedura zmiany Konstytucji RP na tle porównawczym, „Studia Prawnicze” 2002, nr 2.
• W. Sokolewicz, Społeczeństwo – państwo – konstytucja, [w:] Państwo i konstytucja. Zbiór studiów, red. W. Sokolewicz, Wrocław–Warszawa–Kraków 1989.