Konsumpcja żywności w Polsce w minionej dekadzie. Uwarunkowania i tendencje

• Authors: Krystyna Świetlik

Title variants

EN

Consumption of Foodstuffs in Poland in the Past Decade. Determinants and Tendencies

RU

Потребление пищевых продуктов в Польше в минувшем десятилетии. Обусловленности и тенденции

• Languages of publication: PL EN RU

Abstracts

PL

W minionej dekadzie w konsumpcji żywności w Polsce dokonały się istotne przemiany o charakterze ilościowym i jakościowym implikowane wzrostem gospodarczym, wpływem globalnego rynku i procesami integracyjnymi Polski z Państwami Wspólnoty. Celem prezentowanego opracowania jest zobrazowanie tych zmian w ujęciu makro- i mikroekonomicznym. Do identyfikacji makroekonomicznych uwarunkowań rynku żywnościowego posłużyły dane z rachunków narodowych GUS, a do diagnozowania przemian w konsumpcji żywności i analiz segmentacyjnych – dane o spożyciu w sektorze gospodarstw domowych, statystyki sprzedaży detalicznej żywności, bilanse żywnościowe GUS oraz wyniki badań budżetów gospodarstw domowych. Źródłem informacji były także wyniki własnych, wieloaspektowych analiz statystyki rynkowej oraz specjalistyczne, polskie i zagraniczne publikacje naukowe i popularno-naukowe. Podstawowe metody badawcze zastosowane w prezentowanej pracy to: dedukcja, metody statystyczne, analiza ekonomiczna i porównawcza oraz metoda heurystyczna. Ujawnione zjawiska i tendencje w spożyciu żywności przedstawione zostały w formie opisowej oraz przy pomocy tabel i wykresów. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosku, że zmniejszenie dystansu między poziomem rozwoju gospodarczego Polski i UE wpłynęło na „unowocześnienie” konsumpcji żywności w naszym kraju i zbliżenie jej do struktur realizowanych w wysoko rozwiniętych krajach unijnych.

EN

In the past decade, in consumption of foodstuffs in Poland, there took place substantial changes of the quantitative and qualitative nature implied by the economic growth, impact of the global market, and processes of integration of Poland with the Community’s Member States. An aim of the presented study is to illustrate those changes in the macro- and microeconomic approach. To identify the macroeconomic determinants of the market for foodstuffs there were used the data of national accounts devised by the CSO (GUS) and to diagnose the changes in foodstuffs consumption and segmentation analyses – the data on consumption in the sector of households, statistics of retail sales of foodstuffs, CSO’s food balances as well as findings of household budgets surveys. A source of information was also findings of own, multifaceted analyses of the market statistics and specialist, Polish and foreign scientific and popular and scientific publications. The basic research methods applied in the presented study are deduction, statistical methods, economic and comparative analysis, and the heuristic method. The revealed phenomena and tendencies in foodstuffs consumption are presented in the descriptive form as well as with the help of tables and diagrams. The carried out research has led to the conclusion that narrowing the gap between the level of economic development of Poland and the EU has affected ‘modernisation’ of food consumption in this country and its approximation to the structures implemented in advanced EU countries.

RU

В минувшем десятилетии в потреблении пищевых продуктов в Польше произошли существенные изменения количественного и качественного характера, вызванные экономическим ростом, влиянием глобального рынка и процессами интеграции Польши с государствами Сообщества. Цель представленной разработки – дать картину этих изменений в макро- и микроэкономическом выражении. Для выявления макроэкономических обусловленностей рынка продуктов питания послужили данные из национальных расчетов ЦСУ, а для проведения диагноза изменений в потреблении пищевых продуктов и сегментационных анализов – данные о потреблении в секторе домохозяйств, статистики розничной продажи продуктов питания, балансы продуктов пи- тания ЦСУ и результаты обследований бюджетов домохозяйств. Источником информации были также результаты собственных, многоаспектных анализов рыночной статистики, а также специалистические, польские и зарубежные, научные и популярно-научные публикации. Основные исследовательские методы, примененные в представляемой работе: дедукция, статистические ме- тоды, экономический и сопоставительный анализы, а также эвристический метод. Выявленные явления и тенденции в потреблении продуктов питания представили в описательной форме и с помощью таблиц и диаграмм. Проведенные иссдедования привели к выводу, что сокращение дистанции между уровнем экономического развития Польши и ЕС повлияло на «модерни-зацию» потребления продуктов питания в нашей стране и сближение его к структурам, осуществляемым в высокоразвитых странах ЕС.

Keywords

PL

PKB; dochody dyspozycyjne; ceny; spożycie indywidualne; konsumpcja żywności

EN

GDP; disposable incomes; prices; individual consumption; food consumption

RU

ВВП; располагаемые доходы; цены; личное потребление; потребление продуктов питания

• Publisher: Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur
• Journal: Handel Wewnętrzny
• Year: 2015
• Issue: 5 (358)
• Pages: 347-363

Contributors

author

Krystyna Świetlik

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej ‒ PIB ‒ Warszawa

References

• Bywalec Cz. (2010), Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, C.H. Beck, Warszawa.
• Czternasty W. (red.) (2011), Gospodarka Polski po akcesji do Unii Europejskiej: wymiar ekonomiczno-społeczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań.
• Final consumption expenditure of households by consumption purpose. Food and non- alkoholic beverages (2014), June, Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ [dostęp: 26.06.2014].
• Food Price Watch (2014), The World Bank, Issue 16, February, http://www.worldbank.org [dostęp: 26.06.2014].
• GDP per capita, consumption per capita and price level indices (2014), Eurostat, czerwiec, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ [dostęp: 26.06.2014].
• Gross adjusted disposable income (2014), Eurostat, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/ [dostęp: 26.06.2014].
• Polska wobec światowego kryzysu gospodarczego (2009), NBP, Warszawa, http://nbp.pl [dostęp: 26.06.2014].
• Polska 2005. Raport o stanie gospodarki (2005), Ministerstwo Gospodarki i Pracy, Warszawa, http://www.mg.gov.pl [dostęp: 26.06.2014].
• Raport o inflacji (2009), czerwiec, NBP, Warszawa, http://www.nbp.pl [dostęp: 26.06.2014].
• Raport z badań: „Czynniki warunkujące popyt na żywność ekologiczną w kontekście przeobrażeń rynku żywności ekologicznej w Polsce i innych krajach Europy” (2011), listopad, SGGW w Warszawie, Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji, Katedra Organizacji i Ekonomiki Konsumpcji, Warszawa, http://www.sggw.pl [dostęp: 26.06.2014].
• Roczne wskaźniki makroekonomiczne (2014), GUS, Warszawa, http://www.stat.gov.pl, [dostęp: 10.06.2014].
• Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2012 (2012), GUS, Warszawa.
• Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2013 (2013), GUS, Warszawa.
• Siek E. (2009), Międzynarodowe przepływy siły roboczej w procesie integracji Polski z krajami Unii Europejskiej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Sytuacja makroekonomiczna w Polsce w 2012 roku na tle procesów w gospodarce światowej. (2013), GUS, Warszawa, http://www.nbp.pl [dostęp: 26.06.2014].
• Świetlik K., Kwasek M. (2010), Popyt na żywność, (w:) Kowalski A. (red.), Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2009 roku, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Świetlik K. (2005), Ceny żywności w procesie integrowania Polski z Unią Europejską, „Wspólnoty Europejskie”, nr 5.
• Świetlik K. (2012), Wpływ spowolnienia gospodarczego w Polsce w latach 2009-2011 na konsumpcję żywności, „Handel Wewnętrzny”, nr 4.
• Świetlik K. (red.) (2014), Popyt na żywność. Stan i perspektywy, IERiGŻ-PIB, ARR, MRiRW, Warszawa.
• Wierzejski T. (2010), Makroekonomiczne determinanty internacjonalizacji gospodarki na przykładzie sektora rolno-spożywczego, PTE Oddział w Toruniu, Toruń.
• Żelazna K. (red.) (2002), Ekonomika Konsumpcji. Elementy teorii, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.