Fundamentalism in the Light of Selected Psychological Concepts

• Authors: Zasuń Anna
• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The aim of the article is to present the psychological roots of fundamentalism, which can be found in each type of the phenomenon, and also an attempt to show fundamentalism, as the configuration of certain personality traits. As the basis for such an interpretation of fundamentalism, serve the psychological approach, which relate to the personality, cognitive style, refer to the prejudices, as well as to the concept of authoritarian personality and its constitutive characteristics. Article raised the question of so–called “fundamentalist personality” on the basis of diversity of manifestations of this phenomenon and its correlation with the concepts of authoritarianism and dogmatism. Author also addresses psychological category of attitude, which is the starting point in the discussion of the phenomena, such as fundamentalism or nationalism. In the background of considerations is an attempt to organize knowledge on fundamentalism, taking into account the historical roots of the phenomenon, and also, as a complementary reflection, a legitimacy of identifying fundamentalism with terrorism.

Keywords

EN

fundamentalism; authoritarianism; dogmatism; modernity; personality; religion

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Polish Political Science Yearbook
• Year: 2016
• Volume: 45
• Pages: 257–271

Contributors

author

Zasuń Anna

• University of Jan Długosz in Częstochowa

References

• Adorno T. W., Frenkel–Brunswik E., Levinson D. J., Sanford N. (1950). The authoritarian personality. New York: Harper & Row.
• Albert H. (1998). Europa i okiełznanie władzy: Szczególna droga Europy do społeczeństwa otwartego. Kraków: Zakład Wydawniczy ”Nomos”.
• Albert H. (1982). Mit totalnego rozumu. Literatura na świecie, vol. 1/1982 (126) (0324–8305), pp. 302–339.
• Aleksandrowicz T. (2008). Terroryzm międzynarodowy. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M. (2006). Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S–ka..
• Casanova J. (2006). Religie publiczne w nowoczesnym świecie. Kraków: Zakład Wydawniczy ”Nomos”.
• Denoeux G. (2011). The forgotten swamp: Navigating political Islam. In F. Volpi (Eds.), Political Islam. A critical reader (55–79). London – New York: Routledge.
• Durkheim E. (2011). Samobójstwo. Studium z socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Eisenstadt Sh. N. (2009). Utopia i nowoczesność: Porównawcza analiza cywilizacji. Warszawa: Oficyna Naukowa.
• Fromm E. (1978). Ucieczka od wolności. Warszawa: Czytelnik.
• Giddens A. (2010). Socjologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Habermas J. (2002). Teoria działania komunikacyjnego: Przyczynek do krytyki rozumu funkcjonalnego vol. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hołyst B. (2011). Terroryzm vol. 1. Warszawa: LexisNexis.
• Horgan J. (2015). Psychologia terroryzmu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Hunter J. D. (1993). Fundamentalism: An Introduction to a General Theory. In L. J. Silberstein (Eds.), Jewish Fundamentalism in Comparative Perspective. Religion, Ideology, and the Crisis of Modernity (pp. 27–41). New York – London: NYU Press.
• Huntington S. (2011). Zderzenie cywilizacji. Warszawa: Muza.
• Ismail S. (2011). Being Muslim: Islam, Islamizm and identity politics. In F. Volpi (Eds.), Political Islam. A critical reader (16–28). London – New York: Routledge.
• Jakubowska U. (2002). Ekstremizm polityczny. In K. Skarżyńska (Eds.), Podstawy psychologii politycznej (187–207). Poznań: Zysk i S–ka.
• Koralewicz J., Ziółkowski M. (2003). Mentalność Polaków: Sposoby myślenia o polityce, gospodarce i życiu społecznym 1988–2000. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Korzeniowski K. (2002). Autorytaryzm i jego psychopolityczne konsekwencje. In K. Skarżyńska (Eds.), Podstawy psychologii politycznej (59–81). Poznań: Zysk i S–ka.
• Luckmann T. (1996). Niewidzialna religia: Problem religii we współczesnym społeczeństwie. Kraków: Zakład Wydawniczy ”Nomos”.
• Marczewska–Rytko M. (2010). Religia i polityka w globalizującym się świecie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie–Skłodowskiej.
• Meyer T. (2001). Identity mania: Fundamentalism and the politicization of cultural differences. London – New York: ZED Books LTD.
• Motak D. (2002). Nowoczesność i fundamentalizm. Ruchy antymodernistyczne w chrześcijaństwie. Kraków: Zakład Wydawniczy ”Nomos”.
• Pace E., Stefani P. (2002). Współczesny fundamentalizm religijny. Kraków: Wydawnictwo WAM.
• Popper K. R. (1999). Droga do wiedzy: Domysły i refutacje. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Popper K. R. (1992). Wiedza obiektywna: Ewolucyjna teoria epistemologiczna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Pużyński S. & Wciórka J. (2000). Klasyfikacja zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania w ICD–10. V rozdział. Kraków–Warszawa: Vesalius.
• Robins R. S., Post J. M. (2007). Paranoja polityczna: Psychologia nienawiści. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.
• Rokeach M. (1960). The Open and Closed Mind: Investigations into the nature of belief systems and personality systems. New York: Basic Books.
• Sielski J. (2006). Osobowość fundamentalistyczna i fanatyczna opoka działań terrorystycznych (osobowość terrorysty). In K. Kowalczyk, W. Wróblewski (Eds.), Terroryzm: Globalne wyzwanie. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Skarżyńska K. (2002). Nacjonalizm i patriotyzm: orientacje ideologiczne i postawy jednostek. In K. Skarżyńska (Eds.), Podstawy psychologii politycznej (275–292). Poznań: Zysk i S–ka.
• Szulakiewicz M. (2005). Wprowadzenie. In M. Szulakiewicz & Z. Karpus (Eds.), Fundamentalizm i kultury (15–18). Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Tibi B. (1997). Fundamentalizm religijny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Winter D. (2008). Osobowość a zachowania polityczne. In D. O. Sears & L. Huddy & R. Jervis (Eds.), Psychologia polityczna (101–132). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Zasuń A. (2015). Fundamentalizm w świetle wybranych koncepcji psychologicznych. ”Res Politicae”, 7. DOI: http://dx.doi.org/10.16926/rp.

Identifiers

DOI

10.15804/ppsy2016020