Zabawy, gry i sporty tradycyjne. Potencjał i możliwości ich wykorzystania w działalności muzealnej

• Authors: Prabucki Bartosz

Title variants

EN

Traditional plays, games and sports. Their potential and the possibilities of using them in museum activities

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

This paper deals with the subject of traditional sports and games (in international literature also called TSG) and the possibility of using them in the contemporary museums’ activities. The author starts with a short description of the significance of sports, games and plays in the history of mankind and the difference between ritual plays and spontaneous games of the past and the contemporary, professional sport — typical for modern times and associated with globalization. Then attention is paid to the particular form of sport — traditional sports and games (TSG) — and their meaning as a cultural reaction to the global threats of homogenization, also visible in modern sport. He also explains why we should protect and promote these sports and games. In the main part of this paper the author aims at indicating the potential and the examples of practical use of TSG in the museum context — as an important part of the intangible cultural heritage, museum education and museum cultural tourism. Then, he describes the selected examples of museums and other institutions in which TSG are used in the described contexts. Finally he focuses on the particular institution — the Museum of the First Piasts at Lednica in Poland, describing the selected examples of putting traditional sports and games in practice there and treating them as an important part of this Museum’s offer.

Keywords

PL

tradycyjne gry i sporty (TSG); niematerialne dziedzictwo kulturowe; edukacja muzealna; współczesne muzea; Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

EN

traditional sports and games (TSG); intangible cultural heritage; museum education; contemporary museums; Museum of the First Piasts at Lednica

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2018
• Volume: 17
• Pages: 63-86

Dates

published

2018

Contributors

author

Prabucki Bartosz

• Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy

References

• Bartosz A. 2015. Szukając sensu w sprawozdawczych tabelkach [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 73–81.
• Blanchard K. 1995. The Anthropology of Sport. An introduction, Connecticut–London.
• Bronikowska M. 2008 Od sobótki do piłki nożnej polskiej: polskie tradycyjne zabawy i gry w koncepcji wychowania fizycznego Eugeniusza Piaseckiego, Poznań.
• Bronikowska M. 2013 Słowiańskie tradycje ludowych form kultury fizycznej na przykładzie wybranych narodów, Poznań.
• Bronikowska M., Bronikowski M., Glapa A., Prabucki B. 2015. Can traditional games be an option in increasing the physical activity of women following mastectomy? „Biomedical Human Kinetics”, vol. 7, no. 1, s. 87–94.
• Bronikowska M., Bronikowski M., Schott N. 2011. You think you are too old to play? Playing games and aging, „Human Movement”, 12 (1), s. 25–31.
• Bronikowska M., Laurent J.F. 2015. Recall: Games of the Past: Sports for Today, Poznań.
• Bronikowska M., Laurent J.F. 2018. Zabawy i gry różnych kultur, Poznań.
• Bronikowska M., Pluta B., Dobrzyńska-Woźniewicz M. 2017. Presentation of Folk Games from the Wielkopolska Region [w:] European Folk Games, M. Kowalewski, J. Kalecińska, Toruń, s. 57–74.
• Buczkowska K. 2011. Cultural tourism — heritage, arts and creativity, Poznań.
• Caillois R. 1997. Gry i ludzie, przekł. A. Tatarkiewicz, M. Żurowska, Warszawa.
• Castells M. 2009. Siła tożsamości, przekł. S. Szymański, Warszawa.
• De Bondt W., De Vroede E., Delheye P. b.r.w. The long run-up [w:] Sportimonium. More than just a Museum about Sport, ed. by W. De Bondt, E. De Vroede, P. Delheye, Hofstade–Zemst, s. 2–6.
• De Vroede E. 2012. A programme of cultivating Ludodiversity: safeguarding traditional games in Flanders — Ludodiversity in Flanders and elsewhere, Hofstade–Zemst.
• Gómez i Navarro A. 2006. Los juegos y deportes tradicionales en Valencia [w:] Games and Society in Europe, ed. by P. Lavega, Valencia–Barcelona, s. 219–231.
• Gomme A.B. 1894. The Traditional Games of England, Scotland and Ireland, vol. 1, vol. 2, London.
• Gwóźdź A. 2003. Media i sport. Wprowadzenie [w:] Media, eros, przemoc. Sport w czasach popkultury, red. A. Gwóźdź, Kraków, s. 7–20.
• Hinz H.M. Mission, Ethics, Values: Th e Value-Creation Role of Museums [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 19–24.
• Huizinga J. 2007 Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, przekł. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa.
• Jaouen G. 2009. The institutional environment of adult traditional games and social health [w:] Juegos tradicionalesy salud social, ed. G. Jaouen, P. Lavega, C. de la Villa, Aranda de Duero, s. 38–46.
• Kantor R. 2013. Zabawa w dobie społeczeństwa konsumpcyjnego, Kraków.
• Komorowski B. 2015. List do Organizatorów i uczestników I Kongresu Muzealników Polskich [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 13.
• Kwiatkowska O. 2014–2015. Między interaktywnością a intermedialnością. Edukacja w muzeach na wolnym powietrzu [w:] Interaktywna edukacja na wolnym powietrzu, red. S. Klein-Wrońska, M. Kroh, T. Sadkowski, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, nr 15, s. 35–51.
• Lavega P. 2009. Contribution of the traditional games and sports to a systematic conception of health [w:] Juegos tradicionales y salud social, ed. G. Jaouen, P. Lavega, C. de la Villa, Aranda de Duero, s. 73–83.
• Lipoński W. 2001. Encyklopedia sportów świata, Poznań.
• Lipoński W. 2003. World Sports Encyclopedia, Poznań.
• Lipoński W. 2004. Rochwist i palant, Poznań.
• Lipoński W. 2008. Encyklopedia sportów świata, t. 6 i 11, Poznań.
• Lipoński W. 2012. Historia sportu, Warszawa.
• Moller J. 1996. Traditional games — Presentation of a Danish Project. Idratfsforsk/Idratshistorisk Varksted, Gerlev.
• Moller J. 2000. Europlay, Idraetshistorisk Vaerksted, Gerlev.
• Niezabitowski M. 2015. Czy muzeum potrzebuje nowej definicji? [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 35–46.
• Pelczyk A. 2014–2015. Edukacja muzealna w świetle oficjalnych raportów. Nowa jakość czy panaceum na ukrycie muzealnych bolączek? [w:] Interaktywna edukacja na wolnym powietrzu, red. S. Klein-Wrońska, M. Kroh, T. Sadkowski, „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, nr 15, s. 19–26.
• Piasecki E. 1916. Zabawy i gry ruchowe dzieci i młodzieży — ze źródeł dziejowych i ludoznawczych, przeważnie rodzimych i z tradycji ustnej, Kijów.
• Piasecki E. 1919. Tradycyjne zabawy i gry ruchowe, Warszawa.
• Prabucki B. 2012. Sport jako element tożsamości etnicznej. Antropologiczna analiza na przykładzie Szkotów, „Etnografia Polska”, vol. 56, s. 121–142.
• Prabucki B. 2012. Traditional sports as an attractive form of physical recreation and cultural tourism [w:] Teoria i metodyka rekreacji ruchowej w świetle aktualnych badań (Theory and methodology of physical recreation in the light of current research), red. W. Siwiński, B. Pluta, Poznań, s. 191–208.
• Prabucki B. 2014. Basque festival Aste Nagusia as an interesting example of cultural and sport tourism attraction [w:] New Trends in Tourism Research. A Polish perspective, ed. by F. Dias, S. Oliveira, J. Kosmaczewska, Â. Pereira, Leiria, s. 80–98.
• Purchla J. 2015. Muzea a zarządzanie dziedzictwem [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 137–146.
• Radłowska K. 2014–2015. Między atrakcyjnością a skutecznością. Rola interaktywnej edukacji w muzeach na wolnym powietrzu [w:] Interaktywna edukacja na wolnym powietrzu, red. S. Klein-Wrońska, M. Kroh, T. Sadkowski „Biuletyn Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce”, nr 15, s. 27–34.
• Ravn T.B., Schanz E.A. 2009. Authenticity and Relevance. Report from the 24th Conference in the Association of European Open Air Museums, Den Gamle By, Aarhus.
• Robakowski W. 1936. Pierścieniówka gra sportowa dla młodzieży i starszych, Łódź.
• Strutt J. 1810. The Sports and Pastimes of the People of England, 2nd edition, London.
• Święch J. 2015. Muzealium — między kryzysem a potrzebą autentyzmu. Odkrywanie kontekstu [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 65–72.
• Wyrwa A.M. 2009. Lednicka Custodia Memoriae. 40-lecie Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. Introductio [w:] Custodia Memoriae. Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy. XL lat istnienia (1969–2009), red. A.M. Wyrwa, Lednica, s. 21–37.
• Żuchowski P. 2015. Nowoczesne muzea szansą rozwoju regionalnego i lokalnego [w:] I Kongres Muzealników Polskich, red. M. Wysocki i in., Warszawa, s. 161–163.