Magičeskaja muzyka sutartinės kak simbol garmonii i porjadka

• Authors: Račiūnaitė-Vyčinienė Daiva

Title variants

EN

SUTARTINES- MAGICAL MUSIC AS A SYMBOL OF HARMONY AND ORDER

• Languages of publication: RU

Abstracts

PL

Polifoniczne pieśni litewskie zwane sutartinės stanowią wedle autorki przykład archaicznego muzykowania rytualnego, w którym dźwięki i ruchy wykonawców mają walor symboliczny, odwzorowują harmonię i kosmiczny porządek świata. Magiczne działanie tej muzyki ma oparcie w strukturze melodii i tekstu oraz w sposobie wykonywania całego utworu. Ważnym elementem magii sutartinės jest już sama barwa głosu, skupiona na samogłoskach i ewokująca efekt „gęgania” czy „gdakania”. Barwa ta stanowi swego rodzaju „maskę dźwiękową”, nakładaną w czasie wykonywania pieśni. Muzyka sutartinės płynie po niemającym końca symbolicznym kręgu, brak w niej sygnału początku, kulminacji i końca, rytmiczne powtarzanie formuł daje efekt pulsacji, pozwala wykonawcom i słuchaczom zanurzyć się w hipnotycznym bezczasie, podobnie jak to ma miejsce w tantryzmie z mantrami. Refreny litewskich sutartinės przypominają hinduskie mantry także poprzez różne gry dźwiękowe, np. modyfikacje jednego słowa typu laduto – ladoto – lodata itp. Charakterystyczny przyśpiew lado – znany też słowiańskim pieśniom obrzędowym – któremu towarzyszy klaskanie, miał prawdopodobnie sens głębszy, mitologiczny, podobnie jak niektóre apostrofy do bóstw w sakralnych tekstach starohinduskiej Rigwedy. Śpiew sutartinės daje się porównać z czynnością tkania za pomocą formuł słowno-muzycznych i odpowiednich ruchów, co dało podstawę dla wprowadzenia specjalnej notacji tego śpiewu nie za pomocą nut na pięciolinii, lecz małych kwadracików na papierze milimetrowym. Maniera zlewania głosów i śpiewania sutartinės w zamkniętym kole wykonawców służy osiągnięciu efektu dzwonów, których głos także daje podstawę do przeżywania harmonii ze światem. Nazwa pieśni sutartinės wywodzi się od litewskiego czasownika sutarti ‘być w harmonii, zgadzać się’.

EN

A claim is made that polyphonic Lithuanian songs called sutartines are examples of archaic ritual music in which the sounds and movements of the performers are symbolic in nature and reflect the world’s harmony and cosmic order. The magical function of the music is based on the structure of the melody and text, as well as on the way in which a particular piece is performed. An important element of the magic of sutartines is the very timbre of the performer’s voice, emphasizing vowels and creating the ‘gaggling’ or ‘cackling’ effect. The timbre is a ‘sound mask’ put on with the intention of preforming a song. The music of sutartines flows in an endless symbolic circle. It lacks signals of the beginning, culmination and end. Rhythmic repetitions of formuli create a pulsating effect, thanks to which the performers and the listeners can be emmersed in hypnotic timelessness, as it is done in Tantric mantras. The choruses of Lithuanian sutartines resemble Hindu mantras also due to various plays on sounds, e.g. modifications of one word, such as laduto — ladoto — lodata, etc. The characteristic chant lado — also present in Slavonic ritual songs — accompanied by clapping, probably had a deeper mythological sense, similarly to certain apostrophes to deities in sacral texts of Old-Hindu Rig-Veda. Singing sutartines can be likened to weaving with the use of verbal-musical formuli and appropriate movements, which is why a special notation for recording the singing has been introduced, based on little squares on graph paper, rather than on notes and the staff. Merging of voices and performing sutartines in a closed circle creates the effect of bell sounds, which enable one to experience harmony with the world. The term sutartines derives from the Lithuanian verb sutarti ‘be in harmony, tally’.

Keywords

EN

Lithuanian songs called sutartines; ritual music; symbolism; the cosmic world order; the repetition of formulae; timelessness; the lado chan

PL

pieśni litewskie zwane sutartinės; muzykowanie rytualne; symbolika; kosmiczny porządek świata; powtarzanie formuł; bezczas; przyśpiew lado

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
• Journal: Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
• Year: 2001
• Volume: 13
• Pages: 179–196

Contributors

author

Račiūnaitė-Vyčinienė Daiva