Czas uwolnienia zasobów a dynamika rozwoju i profil polskich bibliotek cyfrowych

• Authors: Osińska Veslava , Kowalska Małgorzata , Bednarek-Michalska Bożena , Malak Piotr

Title variants

EN

Timeline profi le in dynamics analysis of Polish Digital Libraries growth

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zasoby polskich bibliotek cyfrowych, udokumentowanych szesnastoletnią historią są zintegrowane na sieciowej platformie FBC (Federacja Bibliotek Cyfrowych). To umożliwia przeszukiwanie wszystkich zdigitalizowanych zbiorów tych instytucji za pomocą jednolitego interfejsu wyszukiwawczego. W FBC obecnie zarejestrowano około 120 bibliotek cyfrowych, a liczba obiektów sięga ponad 2 miliony. System digitalizacji obiektów charakteryzuje się dużym rozproszeniem i brakiem jednolitej polityki planowania. Autorzy wykorzystali metadane FBC do analizy dynamiki zmian zasobów cyfrowej wiedzy. W artykule przedstawiono charakterystyki czasowe rozwoju kolekcji cyfrowych w Polsce oraz zaproponowano nowy wskaźnik dynamiki zmian, oparty na wybranych polach w bazie danych FBC. Różnicę, czyli czas który upływa od powstania dzieła do jego publikacji w Internecie autorzy nazwali czasem uwolnienia zasobu (CUZ), który zbadali dla każdej z ponad stu bibliotek cyfrowych. Za pomocą wizualnej analizy histogramów dowiedziono, że rozkład CUZ nie jest przypadkowy, lecz wykazuje prawidłowości, wskazujące na wspólną politykę digitalizacji dla rozmaitych typów bibliotek cyfrowych. Zaproponowana metoda oparta na charakterystykach czasowych może pomóc w systematyce instytucji dygitalizujących, jak i w monitorowaniu dynamiki rozwoju zasobów cyfrowej wiedzy.

EN

Polish digital libraries having 16-years history integrate their resources on Web platform FBC (Federation of Digital Libraries). It allows users to retrieve relevant objects in digital collections by using uniform interface. The FBC currently provides to the more than 2 million objects from around 120 digital libraries. All system of digitization is distributed with the lack of uniform planning policy. The authors used FBC metadata to analyze the dynamics of changes of digital knowledge. The article presents timeline characteristics of digital collections growth as also proposed a new dynamics index, based on date fi elds in FBC database. The delay time was introduced as an interval between creation date of document and its later network publishing. Due to visual analysis the authors found that delay time shape on histograms is not random, but depends on the type of digital library. The proposed method can help in these institutions systematics as well as in monitoring the dynamics of digital knowledge growth.

Keywords

PL

Polskie Biblioteki Cyfrowe; FBC; analiza dynamiki; ekstrakcja danych; wizualizacja danych

EN

Polish Digital Libraries; FBC; dynamics analysis; timeline; data extraction; data visualisation

• Publisher: Science Studies Committee, Polish Academy of Sciences
• Journal: Zagadnienia Naukoznawstwa
• Year: 2017
• Volume: 53
• Issue: 1(211)
• Pages: 3-28

Dates

published

2017-04

Contributors

author

Osińska Veslava

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Kowalska Małgorzata

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliologii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Bednarek-Michalska Bożena

• Biblioteka Uniwersytecka, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

author

Malak Piotr

• Instytut Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa, Uniwersytet Wrocławski

References

• Bednarek-Michalska, B., 2014a, Otwarte zasoby naukowe i edukacyjne na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, w: Odlanicka-Poczobutt M., Zioło K., red., Biblioteka Akademicka: infrastruktura, uczelnia, otoczenie, Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, 65–75.
• Bednarek-Michalska, B., 2014b, Prawo autorskie i jego ograniczenia dla polskich bibliotek cyfrowych, w: Puławski A. Znaczenie udostępniania kopii cyfrowych regionalnych zbiorów bibliotecznych w sieci, Stargard Szczeciński: Książnica Stargardzka, 61–72, 51–60, Dokument internetowy: http://www.stralsund-stargard.eu/panel/images/540070e85f678.pdf [dostęp: 30.06.2016].
• Börner, K., 2015, Everyone can map, Cambridge: The MIT Press.
• CDL GDO, 2011, CDL Guidelines for Digital Objects, Dokument internetowy: http://www.cdlib.org/ services/access_publishing/dsc/contribute/docs/GDO.pdf [dostęp: 30.09.2016].
• Chen, Ch., 2006, Information Visualization. Beyond the Horizon, London: Springer.
• Costello, L., 2016, Title, Description, and Subject are the Most Important Metadata Fields for Keyword Discoverability, „Evidence Based Library & Information Practice”, 11.3: 88–90.
• Franke, J., 2007, Googletheca Universalis?, w: Biblioteki cyfrowe. Projekty, realizacje, technologie, red. J. Woźniak-Kasperek i J. Franke, „Nauka, Dydaktyka, Praktyka” 87: 121–166.
• Garfi eld, E., 1994, Scientography: Mapping the tracks of science, „Current Contents: Social & Behavioural Sciences”, 7: 45.
• Głowacka, E., 2011, Jakość bibliotek cyfrowych – aspekty i kryteria oceny „e-mentor”, 2: 39, Dokument Internetowy: http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/39/id/828 [dostęp: 30.06.2016].
• Janiak, M., Krakowska, M., 2010, Ocena bibliotek cyfrowych – kryteria jakości, w: Polskie Biblioteki Cyfrowe, 101–108.
• Janiak, M., Krakowska, M., 2012, Ocena jakości bibliotek cyfrowych, w: Janiak M., Krakowska M. i Próchnicka M., red., Biblioteki cyfrowe, Warszawa, 135–173.
• Jindal, S.C., Lakshmi, V., 2004, Digital Libraries: Issues of Digital Environment Vol. 3, Delhi: Isha Books, 215–266.
• Kolasa, M., 2012, Biblioteki cyfrowe na świecie. Analiza i rozwój, w: Janiak M., Krakowska M. i Próchnicka M., red., Biblioteki cyfrowe, Warszawa, 66–95.
• Kostkova, P., Madle, G., What impact do healthcare digital libraries have? An evaluation of national resource of infection control at the point of care using the Impact-ED framework, 2013, „International Journal on Digital Libraries” 13.2: 77–90.
• Kowalska, M., Jarocki, M., 2010, Czasopisma polskich bibliotek naukowych w zasobach Federacji Bibliotek Cyfrowych i bibliografi cznych bazach danych, w: Czasopisma naukowe bibliotek, archiwów, muzeów. Tradycje – role – perspektywy, red. A. Królczyk, Kórnik: Biblioteka PAN, 27–39.
• Kowalska, M., 2006, Digitalizacja zbiorów w bibliotekach polskich – próba oceny doświadczeń krajowych, Biuletyn EBIB 11.81, Dokument internetowy: http://www.ebib.pl/2006/81/a.php?kowalska [dostęp: 30.11.2016].
• Kowalska, M., 2007, Dygitalizacja zbiorów bibliotek polskich, Warszawa: SBP.
• Kowalska, M., 2010, Program digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce na lata 2009–2020. Warszawa 2009, „Przegląd Biblioteczny” 1: 104–111.
• Kowalska, M., 2012, Koszty i fi nansowanie digitalizacji, w: Janiak M., Krakowska M. i Próchnicka M., red., Biblioteki cyfrowe, Warszawa, 233–256.
• Marks, L., Hussell, J.A.T., McMahon, T.M., Luce, R.E., 2005, ActiveGraph: A digital library visualization tool, „International Journal on Digital Libraries” 5.1: 57–69.
• Malak, P., 2012, Indeksowanie treści, Warszawa: SBP.
• Mazurek, C., Parkola, T., Werla, M., 2012, Tworzenie i rozwój bibliotek cyfrowych, w: Janiak M., Krakowska M. i Próchnicka M., red., Biblioteki cyfrowe, Warszawa, 339–341.
• Mazurek, C., Werla, M., 2012, Federacja Bibliotek Cyfrowych – studium przypadku, w: Janiak M., Krakowska M. i Próchnicka M., red., Biblioteki cyfrowe, Warszawa, 449–467.
• Gaweł, Ł., red., 2010, Metadane, zagadnienia słowników kontrolowanych, Warszawa: Narodowy Instytut Muzealnictwa i Ochrony Zbiorów.
• Osińska, V., 2010a, Rozwój metod mapowania domen naukowych i potencjał analityczny w nim zawarty, „Zagadnienia Informacji Naukowej”, 2.96.
• Osińska, V., 2010b, Wizualizacja i wyszukiwanie dokumentów, Warszawa: SBP.
• Osińska, V., 2012, Wizualizacja paradygmatów w nauce, „Zagadnienia naukoznawstwa”, 48.193.
• Osińska, V., 2016, Wizualizacja informacji. Studium informatologiczne, Torun: UMK, 6.
• Osińska, V., Malak, P., 2015, Maps and Mapping in Scientometrics, Materiały konferencyjne Tools and Methods for Analysing the Scientifi c Literature and Readers, Wrocław: WUW (w druku).
• Potęga, J., Wróbel, A., 2010, The Dublin Core Metadata Element Set, Ver. 1.1 a potrzeby i oczekiwania bibliotekarzy cyfrowych – analiza przypadków, w: Polskie biblioteki cyfrowe 2009. Materiały z konferencji, red. C. Mazurek, M. Stroiński, J. Węglarz, Poznań, 71–78.
• Pulikowski, A., 2009, Wyszukiwanie pełnotekstowe w zasobach bibliotek cyfrowych [prezentacja], w: X Krajowe Forum Informacji Naukowej i Technicznej, Zakopane, 22–24.10.2009. Dokument internetowy: http://www.ptin.org.pl/konferencje/10forum/repozytorium/ Pulikowski.pdf [dostęp: 30.09.2016].
• MKiDN, 2009, Raport o digitalizacji dóbr kultury: Program digitalizacji dóbr kultury oraz gromadzenia, przechowywania i udostępniania obiektów cyfrowych w Polsce 2009–2020, Warszawa: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Dokument Internetowy: http://www.kongreskultury.pl/ library/File/RaportDigitalizacja/Program digitalizacji 2009-2020.pdf [dostęp: 16.11.2009].
• Xie, I., Matusiak, K., 2016, Discover Digital Libraries: Theory and Practice, Amsterdam: Elsevier, 43–47.
• Werla, M., 2010, Metadane dokumentów w bibliotekach cyfrowych, Repozytorium Instytucjonalne PCSS. Dokument internetowy: http://lib.psnc.pl/Content/284/CPI-Werla.pdf [dostęp: 30.11.2016].
• Żernicka, K., 2015, Ocena jakości polskich bibliotek cyfrowych. Rozprawa doktorska, Repozytorium UMK, Dokument Internetowy: https://repozytorium.umk.pl/handle/item/2384 [dostęp: 30.11.2016].