Krytyka naturalizmu pedagogicznego w ujęciu Wasilija Zieńkowskiego (1881–1962)

• Authors: Aleksiejuk Elżbieta

Title variants

EN

The Critique of Vasily Zenkovsky (1881–1962) on Pedagogical Naturalism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest prezentacja rozważań Wasilija Zieńkowskiego (1881–1962) na temat naturalizmu pedagogicznego. W swojej krytyce Zieńkowski koncentruje się przede wszystkim na wskazaniu konsekwencji tego podejścia dla rozumienia człowieka jako podmiotu wychowania. Podkreśla, że pedagogika zbudowana na antropologii naturalistycznej nie jest zainteresowana „tajemnicą” człowieczeństwa, a proponowane przez nią rozwiązania są raczej tresurą niż wychowaniem. W ramach pedagogiki naturalistycznej człowiek jest obiektem, a nie podmiotem wy-chowania, ponieważ jest ona zbudowana na antropologii sprzyjającej dezintegracji człowieka jako osoby i psychosomatycznej jedności. Według Zieńkowskiego przezwyciężenie naturalizmu jest możliwe tylko na gruncie religii chrześcijańskiej, chrześcijańskiego personalizmu i sofiologii.

EN

This article aims to present the reflections of Vasily Zenkovsky (1881–1962) on pedagogical naturalism. In his critique, Zenkovsky focuses on the consequences of this approach for understanding man as a subject of education. He argues that peda-gogy based on naturalistic anthropology neglects the ‘mystery’ of humanity, and its solutions are more about training than education. Within the framework of natural-istic pedagogy, man is treated as an object rather than a subject of education because it is built on an anthropology that favours the disintegration of man as a person and psychosomatic unity. According to Zenkovsky, overcoming naturalism is possible only through Christian religion, Christian personalism and sophiology.

Keywords

PL

Wasilij Zieńkowski; antropologia pedagogiczna; naturalizm pedagogiczny; personalizm w pedagogice

EN

Vasily Zenkovsky; pedagogical anthropology; pedagogical naturalism; personalism in pedagogy

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2024
• Volume: 1/53
• Pages: 139-154

Contributors

author

Aleksiejuk Elżbieta

• Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0002-1848-6542

References

• Alekseûk, A. 2016. Očerk bogoslovsko-antropologičeckih vozzrenijsvâtite-lâ Luki (Vojno-Âseneckogo), arhiepiskopa Simferopol’skogo i Krymskogo. W: A. Nikulin i J. Pilko (red.), Pohľad na človeka v učení sv. Jána Sanfranci-ského a Luki (Lukáša) Krymského (s. 45–56). Prešov: Pravoslávna bohoslovecká fakulta Prešovskejuniverzity v Prešove.
• Aleksiejuk, A. i Aleksiejuk, E. (2017). Prawosławna antropologia pedagogicz-na Wasilija Zieńkowskiego (1881–1962). W: M. Derco, M. Ščerbej i A. Dupej (red.), Antropologická problematika v ruskej religióznej filozofii (s. 127–139). Prešov: Pravoslávna bohoslovecká fakulta Prešovská univerzita v Prešove.
• Aleksiejuk, E. (2015). Narodziny koncepcji pedagogicznej Wasilija Zieńkow-skiego. Studia z Teorii Wychowania, 6(1), 73–95.
• Aleksiejuk, E. (2021). Duchowość i wychowanie dziecka w ref leksji pedago-gicznej Wasilija Zieńkowskiego. Rocznik Teologiczny, 63(4), 1381–14 0 0.
• Hessen, S. (1997). O sprzecznościach i jedności wychowania. Zagadnienia peda-gogiki personalistycznej. Warszawa: Wydawnictwo „Żak”.
• Kuhn, T. (2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: Aletheia.
• Marcel, G. (1959). Homo Viator. Wstęp do metafizyki nadziei. Warszawa: Insty-tut Wydawniczy PAX.
• Milerski, B. (2005). Pedagogika religii. W: Z. Kwieciński i B. Śliwerski (red.), Pedagogika,t. 1 (s. 261–277). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Uszynski, K. (1958). Przedmowa (do tomu 1 Antropologii pedagogicznej). W: Problemy wychowania (s. 111–151). Wrocław–Kraków: Ossolineum.
• Zen’kovskij, V. V. (1911). Princip individualnosti v psihologii i pedagogike. Voprosy filosofii i psihologii, 110, 815–855.
• Zen’kovskij, V. V. (1930). Preodolenie platonizma i problema sofijnosti mira. Put’, 24, 3–40.
• Zen’kovskij, V. V. (1934a). Krizis protentastizma v Germanii. Put’, 42, 5 6 – 6 7.
• Zen’kovskij, V. V. (1934b). Problemy vospitaniâ v svete hristianskoj antropologii: obŝie principy, t. 1. Paris: YMCA Press.
• Zen’kovskij, V. V. (1938). Problemy filosofskoj antropologii. Sovremennye Zapi-ski, 66, 427–436.
• Zen’kovskij, V. V. (1989). Istoriâ russkoj filosofii, t. 1–2. Paris: YMCA Press.
• Zen’kovskij, V. V. (2008a). Avtonomiâ i teonomiâ. W: Sobranie sočinenij, t. 2(s. 139–160). Moskva: Russkij Put’.
• Zen’kovskij, V. V. (2008b). Ob obraze Božiem v čeloveke. W: Sobranie sočinenij, t. 2(s. 262–284). Moskva: Russkij Put’.
• Zen’kovskij, V. V. (2011). Principy pravoslavnoj antropologii. W: Sobranie soči-nenij, t. 4 (s. 469–507). Moskva: Russkij Put’.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2024.006