Efekt odwrócenia w edukacji na przykładzie społeczeństw posttransformacyjnych Polski i Ukrainy

• Authors: Długosz Piotr

Title variants

EN

Effect of turning in education in peripheral regions of Poland and Ukraine

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule autor prezentuje wyniki badań dotyczących stosunku młodzieży do edukacji. Celem badań było zdiagnozowanie trendów związanych z miejscem wyższego wykształcenia wśród hierarchii dążeń życiowych. Kolejnym zamierzeniem było sprawdzenie, jak w dłuższej perspektywie czasowej zmieniają się postawy wobec edukacji. Czy zmiana parametryczna, tj. inflacja wykształcenia, wpłynęła na przeobrażenia w zakresie aspiracji edukacyjnych młodzieży. Do uzyskania odpowiedzi na pytania badawcze zostały wykorzystane badania dynamiczne. W Polsce bazę źródłową stanowiły dane zebrane w latach 2007–2016 wśród maturzystów pogranicza wschodniego. Wyniki drugiego badania pochodzą z lat 2001 i 2015 przeprowadzonego wśród młodzieży powiatu ropczycko-sędziszowskiego. Badania na Ukrainie zostały przeprowadzone w Drohobyczu w latach 2013 i 2015. Wszystkie były realizowane za pomocą metody sondażowej, przy zastosowaniu techniki ankiety audytoryjnej. Próba badawcza miała charakter kwotowy. Wyniki badań pokazują, że w dłuższej perspektywie czasowej zmienia się stosunek maturzystów do wyższego wykształcenia. W Polsce większy spadek popularności wyższej edukacji zaobserwowano na obszarach wiejskich. Wśród mieszkającej tam młodzieży ujawnia się też deprecjacja wyższego wykształcenia, które miało charakter instrumentalny. Wśród maturzystów ujawnia się też spadek aspiracji edukacyjnych. W ostatnich pomiarach młodzież częściej zamierza łączyć studia z pracą. Coraz bardziej popularne stają się studia licencjackie, zauważalny jest spadek liczby osób chcących ukończyć studia magisterskie. Na Ukrainie popularność studiów wyższych pozostaje na niezmienionym poziomie. Dane dotyczące aspiracji edukacyjnych również wskazują na utrzymywanie się dotychczasowych trendów.

Keywords

PL

Zmiana społeczna; efekt odwrócenia; aspiracje edukacyjne; maturzyści; inflacja wykształcenia; edukacja

EN

Social change; reverse effect; educational aspirations; secondary school-leavers; educational inflation; education

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2017 (R. XVI)
• Issue: 4(66)
• Pages: 81-101

Contributors

author

Długosz Piotr

• Uniwersytet Rzeszowski

References

• Beck U. (2002), Społeczeństwo ryzyka, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Boudon R. (2008), Efekt odwrócenia. Niezamierzone skutki działań społecznych, Oficyna Naukowa, Warszawa.
• Bourdieu P. (2005), Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, Wydawnictwo Naukowe „Scholar”, Warszawa.
• Czapiński J., Panek T. (red.) (2015), Diagnoza Społeczna 2015, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa.
• Drucker P.F. (1999), Społeczeństwo prokapitalistyczne, PWN, Warszawa.
• Freeman R. (1976), The Overeducated American, Academic Press, New York.
• Gromkowska-Melosik A. (2015), Elitarne szkolnictwo średnie. Między reprodukcją społeczno-kulturową a ruchliwością konkurencyjną, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Hebrst M., Sobotka A. (2014), Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście wyborów edukacyjnych, Raport IBE, Warszawa.
• Kiersztyn A. (2015), Niepewne uczestnictwo – młodzi na polskim rynku pracy w latach 2008–2013, IFiS PAN, Warszawa.
• Kwiek M. (2015), Uniwersytet w dobie przemian, PWN, Warszawa.
• Młodzież 2013 (2014), CBOS, Warszawa.
• Młodzież 2016 (2016), CBOS, Warszawa.
• Mikiewicz P. (2014), Kapitał społeczny i edukacja, PWN, Warszawa.
• Nyczkało N.G., Szlosek F. (2008), Kształcenie zawodowe w Polsce i na Ukrainie na tle przemian, Akademia Pedagogiki Specjalnej i Instytut Technologii Eksploatacyjnej w Radomiu, Warszawa–Radom.
• Оксамитна С., (2014), Експансія вищої освіти та нерівність освіт – ніх можливостей, „Актуальні Pроблеми Cоціології, Pсихології, Pедагогіки”, 4.
• Rocznik Statystyki Międzynarodowej 2015 (2015), GUS, Warszawa.
• Standing G. (2014), Prekariat, PWN, Warszawa.
• Standing G. (2015), Karta prekariatu, PWN, Warszawa.
• Sztompka P. (2000), Trauma wielkiej zmiany. Społeczne koszty transformacji, ISP PAN, Warszawa

Identifiers

ISSN

1642-672X