(DOBRO)WOLNOŚĆ ZABAWY, CZYLI O KULTURZE I CYWILIZACJI W APSEKCIE KONIECZNOŚCI

• Authors: Ignacy Szczeniowski

Title variants

EN

Freedom to Play. Culture and Civilization in Terms of Necessity

• Languages of publication: PL

Abstracts

The intension of the article is to present the duality: culture and civilization, in terms of necessity, described in two dimensions. The first is the metaphorical structure built on the distinction of types of madness. The second one is an epistemological and analytical study of intensional necessity and non-intensional freedom of human action in the world. In the proposed approach, culture is voluntary and free activity, consisting in creative experiencing and inspiration. It is something superhuman, something deeply connected to the non-propositional knowledge and content, something that transcends the human quest for survival. If necessity is to be understood as a quest for biological and social subsisting, then I propose that such action together with its output should be called civilization. As an opposite of play, it is an intentional bonding with object, a practical attitude to the self and the surrounding world. There are two sequences of concepts, that can be constructed to summarize the above approach: play/game – creativity - inspiration – culture – unnecessariness versus working – craft – invention – civilization – necessity.Freedom to Play. Culture and Civilization in Terms of Necessity

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
• Journal: DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
• Year: 2012
• Volume: 13-14
• Pages: 46-71

Dates

published

2012

Contributors

author

Ignacy Szczeniowski

References

• 1 Tiziano Vecelli, Bachus i Ariadna, 1520-1523.
• 2 Roland Barthes, Światło obrazu: uwagi o fotografii, przeł. J. Trznadel, KR, Warszawa 1996.
• 3 Eric R. Dodds, Grecy i irracjonalność, przeł. J. Partyka, Homini, Bydgoszcz 2002.
• 4 Patrz. m.in.: Platon, Państwo, przeł. W. Witwicki, Alfa, Warszawa 1994.
• 5 Patrz. m.in.: Rene Descartes, Rozprawa o metodzie właściwego kierowania rozumem i poszukiwania prawdy w naukach, przeł. T. Boy-Żeleński Wydawnictwo Zielona Sowa, Krakow 2006.
• 6 Eric R. Dodds, dz. cyt., s. 78.
• 7 Jacqueline de Romilly, Tragedia grecka, tłum. I. Sławińska, pwn, Warszawa 1994.
• 8 Gilles Deleuze, Logika sensu, przeł. G. Wilczyński, pwn, Warszawa 2011.
• 9 Eurypides, Bachantki, Proszyński i S-ka, Warszawa 2007, s. 145-150.
• 10 Eric R. Dodds, dz. cyt., s. 75.
• 11 Tenże, dz. cyt., s. 76.
• 12 Tenże, dz. cyt., s. 75.
• 13 Tenże, dz. cyt., ss. 82-83
• 14 Roger Caillois, Gry i ludzie, przeł. Anna Tatarkiewicz, Maria Żurowska, Oficyna Wyd. Volumen, Warszawa 1997, s. 81.
• 15 Mircea Eliade, Czas święty i mity, [w:] tenże, Sacrum, mit, historia. Wybor esejow, przeł. A. Tatarkiewicz, Warszawa 1974, s. 86-113.
• 16 Jan Grad, Zabawa jako zjawisko kulturowe, [w:] Szkice o partycypacji kulturowej, Wyd. Fundacji Humaniora, Warszawa 1997, s. 25
• 17 Immanuel Kant, Krytyka czystego rozumu, przeł. R. Ingarden, pwn, Warszawa 1986.
• 18 Roger Callois, Żywioł i ład, przeł. A. Tatarkiewicz, pwn, Warszawa 1973, s. 306.
• 19 Johann Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źrodło kultury, przeł. M. Kurecka, Aletheia, Krakow 2008.
• 20 Eric R. Dodds dz. cyt., s. 66.
• 21 Eurypides, dz. cyt., s. 285.
• 22 Karoly Kerenyi, Dionizos. Archetyp życia niezniszczalnego, przeł. I. Kania, Aletheia, Krakow 1997 s. 13.
• 23 Eric R. Dodds, dz. cyt., s. 82.
• 24 Horacy, Do Muzy Melpomeny, [w:] tenże, Pieśni, przeł. A. Lam, Verum, Warszawa 1996.
• 25 Władysław Krajewski, Konieczność, przypadek, prawo statystyczne, pwn, Warszawa 1977, ss. 61-80.
• 26 Tenże, dz. cyt., s. 133.
• 27 Daniel Dennett, Content and Consciousness, Routledge & Kegan Paul Books Ltd; 2nd ed edition, London 1986.
• 28 Władysław Krajewski, dz. cyt.,s. 69.
• 29 Patrz: m.in. Krzysztof Pomian, Człowiek pośrod rzeczy: szkice historycznofilozoficzne, Czytelnik, Warszawa 1973.
• 30 Wincenty Okoń, Zabawa a rzeczywistość, Wyd. „Żak”, Warszawa 1995, ss. 76-78.
• 31 Karolina Thel, Sfera zachowań ludycznych w kontekście społecznoekonomicznych konsekwencji kryzysu gospodarczego, [w:] „Homo Ludens”, 1/(2) 2010, Polskie Towarzystwo Badania Gier.
• 32 Patrz m.in.: Władysław Tatarkiewicz, Cywilizacja i kultura, [w:]tenże, O filozofii i sztuce, pwn, Warszaw a 1986, ss. 147-158.