Przestrzeń publiczna w krajobrazie śląskich miast

• Authors: Tomasz Nawrocki

Title variants

EN

Public space in the Silesian town’s landscape

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Autor od kilku lat, samodzielnie lub w zespołach badawczych prowadzi badania nad funkcjonowaniem przestrzeni publicznych miast Górnego Śląska. Poniższy tekst jest próbą przedstawienia refleksji, które zrodziły się podczas ich trwania. Autor skoncentrował się na problemie funkcji pełnionych przez przestrzenie publiczne w krajobrazie miast śląskich. W początkowej części tekstu podjęta została próba skonstruowania typu idealnego przestrzeni publicznej i wskazania na jej zasadnicze właściwości. Omówione zostały też funkcje przestrzeni publicznych, które nie ograniczają się tylko do funkcji związanych z istnieniem wspólnoty politycznej. Przedstawienie typu idealnego oraz typologii funkcji (za Lyn Lofland) przestrzeni publicznej posłużyło autorowi do analizy funkcjonowania przestrzeni publicznych dwóch śląskich miast – Katowic i Rybnika. Autor podjął próbę oceny stopnia wypełniania poszczególnych funkcji przez przestrzenie centralne obu miast oraz tamtejsze malle. Dzięki temu możliwe okazało się określenie roli, którą spełniają wybrane przestrzenie publiczne w badanych miastach.

EN

The author, individually or in work teams, for a few years now, has been conducting research into functioning of public space in Upper Silesia towns. The text is an attempt to present reflections which arose as a result of these studies. The author concentrates on the problem of functions fulfilled by public space in a scenery of Silesian towns. Firstly, he attempts to reconstruct an ideal type of public space and indicate its basic qualities. Secondly, functions of public space, not limited to these connected with political community, are discussed. The author presents an ideal type and a typology of public space functions (following Lyn Lofland) to analyse the functioning of public space in two Silesian locations – Katowice and Rybnik. He evaluates a degree of functions fulfilled by central spaces in both locations and shopping centres located there. In the light of these evaluations, it is possible to define/determine the role played by the chosen public spaces in the investigated locations.

Keywords

PL

przestrzeń publiczna; sfera publiczna; miasto

EN

public space; public realm; city.

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Przegląd Socjologiczny
• Year: 2011
• Volume: 60
• Issue: 2-3
• Pages: 229-254

Dates

published

2011

Contributors

author

Tomasz Nawrocki

• Uniwersytet Śląski

References

• Bailey K.D. [1994], Typologies and Taxonomies. An Introduction to Classification Techniques, London: Sage University Paper.
• Baudrillard J. [2005], Symulakry i symulacja, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Baudrillard J. [2006], Społeczeństwo konsumpcyjne, jego mity i struktury, Warszawa: Wydawnictwo Sic!
• Bauman Z. [2000], Globalizacja i co z tego dla ludzi wynika, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Bauman Z. [2006], Płynna nowoczesność, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Buszman M. [2010], Ulica Mariacka w Katowicach – przestrzeń pusta, ludyczna czy publiczna? Mariacka vs. Monciak, turystyczna wycieczka po deptaku, praca semestralna przygotowana pod opieką K. Bierwiaczonka, Katowice.
• Carmona M., de Magalhaes C., Hammond L. [2008], Public Space. The Management Dimension, London – New York: Routledge Tayloor and Francis Group.
• Carr S., Francis M., Rivlin L.G., Stone A. [1992], Public Space. Cambridge: University Press.
• Czyżewski M. [2010], Analiza ramowa, czyli „co tu się dzieje?”, [w:] E. Goffman, Analiza ramowa, Kraków: Nomos.
• Drozdowski R., Krajewski M. (red.) [2007], Prywatnie o publicznym/publicznie o prywatnym, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Dymnicka M. [2007], Wymiar społeczny współczesnej przestrzeni publicznej, [w:] A. Majer (red.), Socjologia miasta nowe dziedziny badań, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Dymnicka M. [2009], Przestrzeń dla obywateli. O uniwersalności helleńskiego modelu przestrzeni publicznej, [w:] G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek – miasto – region. Związki i interakcje. Księga jubileuszowa profesora Bohdana Jałowieckiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Ercan M.A. [2010], Less public than before? Public space improvement in Newcastle City, [w:] A. Madanipour (red.), Whose Public Space. International Case Studies in Urban Design and Development, London: Routledge.
• Garba Sh.B. [2010], Change in the public spaces of traditional cities: Zaria, Nigeria, [w:] A. Madanipour (red.), Whose Public Space. International Case Studies in Urban Design and Development, London: Routledge
• Gehl J. [2009], Życie między budynkami. Użytkowanie przestrzeni publicznych, Kraków: Wydawnictwo RAM.
• Habermas J. [2008], Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Jałowiecki B. [1988], Społeczne wytwarzanie przestrzeni, Warszawa: Książka i Wiedza.
• Jałowiecki B., Szczepański M.S. [2002], Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Kohn M. [2004], Brave New Neighborhoods. The Privatization of Public Space, London: Routledge.
• Krajewski M. [2005], Co to jest sztuka publiczna?, „Kultura i Społeczeństwo” XLIX, nr 1.
• Krasnodębski Z. [1999], M. Weber, Warszawa: Wiedza Powszechna.
• Landry Ch. [2000], The Creative City? A Toolkit for Urban Innovators, London: Earthscan.
• Lofland L.H. [2007], The Public Realm. Exploring the City’s Quintessential Social Territory, London: Aldine Transaction A division of Transaction Publishers.
• Lynch K. [1960], The Image of the City, Cambridge: MIT Press.
• Madanipour A. [2003], Public and Private Spaces of the City, London: Routledge.
• Madanipour A. [2010], Introduction, [w:] A. Madanipour (red.), Whose Public Space. International Case Studies in Urban Design and Development, London: Routledge.
• Makowski G. [2004], Świątynia konsumpcji. Geneza i społeczne znaczenie centrum handlowego, Warszawa: Trio.
• Marody M., Giza-Poleszczuk A. [2004], Przemiany więzi społecznych. Zarys teorii zmiany społecznej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Mumford L. [1995], Miasto, „Polis”, nr 6.
• Nawratek K. [2008], Miasto jako idea polityczna, Kraków: Korporacja Ha!Art.
• Nawrocki T. [2005], Miasto bez centrum? Centrum Katowic w oczach mieszkańców, [w:] B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański (red.), Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Nawrocki T. [2009], Śląskie Detroit – śląska Siena? Kilka uwag o przestrzeni publicznej dwóch śląskich miast, [w:] G. Gorzelak, M.S. Szczepański, W. Ślęzak-Tazbir (red.), Człowiek – miasto – region. Związki i interakcje. Księga jubileuszowa profesora Bohdana Jałowieckiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Nowak S. [1985], Metodologia nauk społecznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Rewers E. [2005], Post-Polis. Wstęp do filozofii ponowoczesnego miasta, Kraków: Universitas.
• Senett R. [2009], Upadek człowieka publicznego, Warszawa: Muza.
• Sławek T. [2010], Miasto próba zrozumienia, [w:] E. Rewers (red.), Miasto w sztuce – sztuka miasta, Kraków: Universitas.
• Wallis A. [1977], Miasto i przestrzeń, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Wallis A. [1979], Informacja i gwar, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Wallis A. [1987], Ameryka-miasto, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.
• Weinert F. [1996], Webers ideal types as model in the social sciences, [w:] A. O’Hear (red.), Verstehen and Human Understanding, Cambridge: Cambridge University Press.
• Ziółkowski J. [1955], Rozwój demograficzny i przestrzenny Stalinogrodu na tle warunków społeczno-geograficznych, „Przegląd Zachodni”, nr 9.
• Zukin Sh. [2008], The Cultures of Cities, Oxford: Blackwell Publishing
• http://www.galeriehandlowe.pl/go.live.php/PL-H1013/prezentacja-centrum-handlowego/SMzcz/silesia-city-center.html?title=Silesia%20City%20Center
• http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35055,9128474,Dekutzyfikacja_Slaska_.html#ixzz 1JcWpQiSW
• http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,8733619,Golasy_brutalnie_wyrzucone_z_Silesia_City_Center__FOTO_.html
• www.kongreskultury.pl

Identifiers

ISSN

0033-2356