Projekt Lutostańskiego a bolszewickie regulacje prawne dotyczące prawa małżeńskiego okresu międzywojennego

• Authors: Judyta Dworas-Kulik , Khrystyna Moriak-Protopopowa

Title variants

EN

The Lutostański Draft Law and the Bolshevik Legislations of the Marriage Law in the Interwar Period

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza projektu prawa małżeńskiego Karola Lutostańskiego z 1929 r. przeprowadzona w ujęciu porównawczym z rozwiązaniami prawnymi obowiązującymi w Rosji Radzieckiej. Zasadność uwzględnienia komparatystyki uzasadnia powoływanie się przez obóz konserwatywny II Rzeczypospolitej na zbieżność treści i założeń projektu Lutostańskiego z bolszewickim ustawodawstwem małżeńskim. Stanowisko takie bezpośrednio stało się przyczyną tego, że projekt nie uzyskał mocy obowiązującej. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na istnienie istotnych rozbieżności tak w samych założeniach proponowanej regulacji, jak i w zredagowanych w niej przepisach kształtujących model małżeństwa i rodziny, a w konsekwencji państwa. W odróżnieniu od prawa obowiązującego w Rosji, polski projekt w zamierzeniu faktycznie chronił instytucje małżeństwa i rodziny.

EN

The aim of this paper is to analyze of the project marriage law by Karol Lutostanski from 1929, which was carried out in a comparative perspective with legal solutions in force in Soviet Russia. The legitimacy of considering comparative studies justifies the reference by the conservative camp of the Second Republic of Poland to the convergence of the content and assumptions of Lutostański’s project with Bolshevik marriage legislation. Such a position was a directly reason why the draft did not become effective. The results of the study indicate that there are significant discrepancies, both in the assumption of the proposed regulation and in the edited articles which are shaping the model of marriage and family, and in consequence the state. In contrast to marriage law in Russia, the Polish project in fact aimed to protect the institution of marriage and family.

Keywords

PL

prawo małżeńskie; kodeks Lutostańskiego; ustawodawstwo bolszewickie; rozwód

EN

marriage law; Lutostan code; Bolshevik legislation; divorce

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Kościół i Prawo
• Year: 2020
• Volume: 9 (22)
• Issue: 1
• Pages: 193-206

Contributors

author

Judyta Dworas-Kulik

• Katedra Historii Ustroju i Prawa, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II; adres do korespondencji: Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin, Polska

author

Khrystyna Moriak-Protopopowa

• Katedra Historii Państwa, Prawa i Nauk Prawa Politycznego, Wydział Prawa, Lwowski Uniwersytet Narodowy im. Iwana Franki; adres do korespondencji: Uniwersytecka 1, 79000 Lwów, Ukraina

References

• Allerhand, Maurycy. 1926. „Prawo małżeńskie obowiązujące na Spiszu i Orawie, odbitka z czasopisma.” Przegląd Prawa i Administracji 10-12:1-39.
• Bekerman, Józef. 1932. „Z powodu Projektu prawa małżeńskiego.” Gazeta Sądowa Warszawska 60, nr 41:589-93, nr 42:605-606.
• Bilczewski, Józef. 1924. Listy pasterskie, odezwy, kazania i mowy okolicznościowe. T. 3. Lwów: Bibljoteka Religijna.
• Biskupski, Stefan. 1930. „Reforma prawa małżeńskiego w Polsce.” [odbitka z Ateneum Kapłańskiego 25].
• Biskupski, Stefan. 1932. O nowe prawo małżeńskie w Polsce. Włocławek: Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej.
• Dbałowski, Włodzimierz. 1932. „Na marginesie projektu prawa małżeńskiego.” Gazeta Sądowa Warszawska 60, nr 6:71-72.
• Dworas-Kulik, Judyta. 2017. „Przyczyny i skutki legalnej bigamii w Polsce w okresie międzywojennym.” W Pogranicza w historii prawa i myśli polityczno-prawnej, red. Dariusz Szpoper, i Przemysław Dąbrowski, 109-29. Gdańsk–Olsztyn: Wydawnictwo GSW.
• Dworas-Kulik, Judyta. 2019. Prawne regulacje dotyczące bigamii w Polsce w latach 1918-1939. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Fiedorczyk, Piotr. 2005. „Wykorzystanie dorobku Komisji Kodyfikacyjnej Drugiej Rzeczypospolitej w pracach nad unifikacją osobowego prawa małżeńskiego w 1945 roku.” Zeszyty Prawnicze Towarzystwa Biblioteki Słuchaczów Prawa UJ 13:89-96.
• Giduljanov, Pavel. 1927. Kodeks zakonov o brake, sem’e i opeke s postatejnym kommentariem. Leningrad: Rabochij sud.
• Godlewski, Jerzy. 1967. „Problem laicyzacji osobowego prawa małżeńskiego w Polsce międzywojennej.” Państwo i Prawo 22, z. 11:756-59.
• Kushnir, Liudmyla. 2010. „Povsiakdenni realii robitnychykh simej Donbasu u 1920–1930-khrokakh.” Kraieznavstvo 3:178-82.
• Lutostański, Karol. 1932a. „O metodach stosowanych w polemice z Projektem Prawa Małżeńskiego Komisji Kodyfikacyjnej.” Gazeta Sądowa Warszawska 60, nr 21:289-92.
• Lutostański, Karol. 1932b. „Uwagi z powodu projektu pracy L. Domańskiego «O małżeństwie ».” Gazeta Sądowa Warszawska 60, nr 27:525-30, nr 38:541, nr 39:557-62.
• Mezglewski, Artur, i Anna Tunia. 2007. Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.
• Mikheieva, Oksana. 2013. „Problemy shliubnykh vidnosyn u konteksti radians’koi simejnoi polityky v Ukraini na pochatku 1920-kh rr. (za materialamy fakhovykh iurydychnykh vydan’ ta hazet).” Istorychni i politolohichni doslidzhennia 4:128-33.
• Pawluk, Tadeusz. 2002. Prawo kanoniczne według Kodeksu Jana Pawła II. T. 1: Zagadnienia wstępne i normy ogólne. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne.
• Posvistak, Olesya. 2015. „Vplyv revoliutsijnykh podij 1917 roku na formuvannia teoretychnykh uiavlen’ pro shliubno-simejni stosunky.” W Visnyk Natsional’noi akademii Derzhavnoi prykordonnoi sluzhby Ukrainy. Wyd. 1. Seriia: Psykholohiia. http://nbuv.gov.ua/UJRN/Vnadpn_2015_1_9 [dostęp: 29.01.2020].
• Prigradov‐Kudrin, Aleksander. 1922. „Brachnoe pravo i nasledovanie.” W Ezhenedel’nik sovetskoj justicii 12:4-5. https://www.prlib.ru/item/331808 [dostęp: 29.01.2020].
• Rulikowski, Wincenty. 1932. „Z dziejów prawa małżeńskiego w Polsce, jak je kler katolicki zwalczał.” Wolnomyśliciel Polski 5, z. 6:161-70.
• Safonchyk, Oksana. 2011. „Deiaki pytannia rozvytku zakonodavstva z pytan’ vynyknennia ta prypynennia shliubno-simejnykh pravovidnosyn.” Aktual’ni problemy derzhavy i prava 59:277-84.
• Stawecka-Firlej, Agnieszka. 2013. „Małżeńskie prawo osobowe ustawodawstw porozbiorowych obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej w dwudziestoleciu międzywojennym.” Prawo. Studia Historycznoprawne 315, nr 2:75-94.
• Szczepaniak, Damian. 2015. „Stanowisko Kościoła katolickiego w Polsce wobec projektu osobowego prawa małżeńskiego Karola Lutostańskiego.” Kortowski Przegląd Prawniczy 2, nr 2:96-104.
• Trzeciak, Stanisław. 1932. Talmud, bolszewizm i „Projekt prawa małżeńskiego w Polsce”. Warszawa: Drukarnia Archidiecezjalna.
• Woźniczek, Agata. 2011. „Rozbiór krytyczny małżeństwa. Spory o kodyfikację prawa małżeńskiego w II RP.” Więź 5-6:132-41.
• Wyszyński, Stefan (przełożył i objaśnił). 1928. Katolicyzm, kapitalizm, socjalizm. List pasterski biskupów austriackich. Lublin: Towarzystwo Wiedzy Chrześcijańskiej.
• X. 1932. „Zamachy na małżeństwo katolickie a egzamin przedślubny.” Ateneum Kapłańskie 18, t. 29, z. 4:375-77.
• Yasynok, Mykola. 2008. „Osoblyvosti sudovoho rozghliadu sprav schodo nadannia nepovnolitnim osobam prava na shliub.” Universytets’ki naukovi zapysky 3:90-93.

Identifiers

DOI

10.18290/kip2091-12