Nierówność wyborców w wyborach gminnych 2014

• Authors: Michał Pierzgalski , Paweł Stępień

Title variants

EN

Inequality of Voters in 2014 Commune Elections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule przedstawiono wyniki badania poziomu nierówności wyborców (malapportionmentu) na przykładzie wyborów gminnych 2014 roku w Polsce. O występowaniu malapportionmentu mówimy, jeżeli między okręgami wyborczymi istnieją istotne dysproporcje w liczbie mieszkańców (wyborców) przypadającej na jeden mandat. Jeżeli malapportionment jest wysoki, to część wyborców jest nadmiernie nadreprezentowana, a część nadmiernie niedoreprezentowana, co stoi w sprzeczności z zasadą sprawiedliwej reprezentacji. Znaczenie badań problemu nierówności wyborców (malapportionmentu) wynika z faktu, że zasada politycznej równości (a co za tym idzie, zasada równości wyborców), którą można rozumieć jako równe traktowanie obywateli w procesie politycznym, jest podstawową cechą demokracji. Badanie wykazało, że istnieje stosunkowo wiele okręgów wyborczych (ponad 25%), w których poziom nierówności materialnej wyborców pomiędzy okręgami należy ocenić jako zbyt wysoki i niezgodny między innymi z zaleceniami Komisji Weneckiej dotyczącymi dobrych praktyk w sprawach wyborczych.

EN

This paper shows the results of the study on the malapportionment, using data from Polish local elections in 2014. A discrepancy between the share of legislative seats and the share of population held by electoral districts is referred to as malapportionment. If malapportionment is high, some voters are significantly overrepresented, while the others are underrepresented – malapportionment violates the one person, one vote principle. The significance of the study of malapportionment stems from the fact that the principle of political equality, understood as equal treatment of the citizens in the political process is an essential feature of democracy. Our findings suggest that in the relatively large number of electoral districts (more than 25%), inequality of voters was significant and violated the internationally recognized standards (contained e.g. in the Code of Good Practice in Electoral Matters issued by the Venice Commission) as to the acceptable levels of deviations from the so-called “ideal” population.

Keywords

PL

malapportionment; zmiana struktury okręgów wyborczych; wybory samorządowe w Polsce

EN

malapportionment; redistricting; local elections in Poland

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2017
• Issue: 1(224)
• Pages: 103-136

Contributors

author

Michał Pierzgalski

• Instytut Studiów Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Lindleya 3, 90-131 Łódź

author

Paweł Stępień

• Instytut Studiów Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego, ul. Lindleya 3, 90-131 Łódź

References

• All About Redistricting. http://redistricting.lls.edu/what.php [dostęp: 20.10.2016r.].
• Boundary Delimitation. 2012. http://aceproject.org/ace-en/topics/bd/bdb/bdb05/ bdb05a [dostęp: 3.04.2016].
• Balinski, Michel L. i Hobart P. Young. 2001. Fair Representation: Meeting the Ideal of One Man, One Vote. Washington, D.C.: Brookings Institution Press.
• Bernauer, Julian, Marc Bühlmann, Adrian Vatter i Micha Germann. 2016. Taking the Multidimensionality of Democracy Seriously: Institutional Patterns and the Quality of Democracy. „European Political Science Review” 8(3): 473–494.
• Boone, Catherine i Michael Wahman. 2015. Rural Bias in African Electoral Systems: Legacies of Unequal Representation in African Democracies. „Electoral Studies” 40: 335–346.
• Cebula, Adam. 2014. 3=1? O materialnej (nie)równości wyborów, do rad gmin niebędących miastami na prawach powiatu. „Samorząd Terytorialny” 7–8: 58–68.
• Dahl, Robert. 1989. Democracy and Its Critics. Yale University Press.
• Deza, Michel-Marie i Elena Deza. 2006. Dictionary of Distances. Amsterdam: Elsevier.
• Diamond, Larry i Marc F. Plattner. 2006. Electoral Systems and Democracy. JHU Press.
• Dunleavy, Partick i Helen Margetts. 1995. Understanding the Dynamics of Electoral Reform. „International Political Science Review” 16(1): 9–29.
• Erikson, Robert S. 1972. Malapportionment, Gerrymandering, and Party Fortunes in Congressional Elections. „American Political Science Review” 66(04): 1234– 1245.
• Flis, Jarosław i Dariusz Stolicki. 2015. Skrzywione podziały. Na tropie gerrymanderingu w polskich gminach. „Zarządzanie Publiczne” 4(34): 23–35.
• Gallagher, Michael. 1991. Proportionality, Disproportionality and Electoral Systems. „Electoral Studies” 10(1): 33–51.
• Grilli di Cortona, Pietro, Cecilia Manzi, Aline Pennisi, Federica Ricca i Bruno Simeone. 1999. Evaluation and Optimization of Electoral Systems. SIAM.
• Grofman, Bernard, William Koetzle i Thomas Brunell. 1997. An Integrated Perspective on the Three Potential Sources of Partisan Bias: Malapportionment, Turnout Differences, and the Geographic Distribution of Party Vote Shares. „Electoral Studies” 16(4): 457–470.
• Guide to Local Redistricting. http://redistricting.dls.virginia.gov/2010/data/publications/redist01.pdf [dostęp: 10.04.2016r.].
• Haman, Jacek. 2003. Demokracja, decyzje, wybory. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Hata, Hiroyuki. 1990. Malapportionment of Representation in the National Diet. „Law and Contemporary Problems” 53(1–2): 157–170.
• Hermeliński, Wojciech. 2015. Odpowiedź PKW na zapytanie autorów w sprawie podziału j.s.t na okręgi wyborcze, znak: ZPOW-432-14/15.
• Izdebski, Hubert. 2014. Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności. Warszawa: LexisNexis.
• Johnston, Ron. 2002. Manipulating Maps and Winning Elections: Measuring the Impact of Malapportionment and Gerrymandering. „Political Geography” 21(1): 1–31.
• Johnston, Ron, Galina Borisyuk, Michael Thrasher i Colin Rallings. 2012. Unequal and Unequally Distributed Votes: the Sources of Electoral Bias at Recent British General Elections. „Political Studies” 60(4): 877–898.
• Jou, Willy. 2010. Toward a Two-Party System or Two Party Systems? Patterns of Competition in Japan’s Single-Member Districts, 1996-2005. „Party Politics” 16(3): 370–393.
• Loosemore, John i Victor Hanby. 1971. The Theoretical Limits of Maximum Distortion: Some Analytic Expressions for Electoral Systems. „British Journal of Political Science” 1(04): 467–477.
• Michalak, Bartłomiej. 2015. Czy prawa Duvergera nadal obowiązują. „Studia Socjologiczne” 3: 41–63.
• Monroe, Burt L. 1994. Disproportionality and Malapportionment: Measuring Electoral Inequity. „Electoral Studies” 13(2): 132–149.
• Mulgan, Aurelia G. 1997. Electoral Determinants of Agrarian Power: Measuring Rural Decline in Japan. „Political Studies” 45(5), 875–899.
• Piasecki, Andrzej K. 2009. Samorząd terytorialny i wspólnoty lokalne. Warszawa: WN PWN.
• Pierzgalski, Michał. 2015. Gerrymandering, czyli manipulowanie kształtem granic okręgów wyborczych. „Studia Socjologiczne” 3: 7–39.
• Podział gminy na okręgi wyborcze; odwołanie od orzeczenia PKW, Sygn. akt P 5/14, Trybunał Konstytucyjny (TK), http://trybunal.gov.pl/rozprawy/wokanda/art/69-80-podzial-gminy-na-okregi-wyborcze-odwolanie-od-orzeczenia-panstwowej-komisji-wyborczej/ [dostęp: 02.04.2016].
• Postanowienie NSA w Warszawie z dnia 10 grudnia 2013r., Sygn. akt 11 OSK 2421/13.
• Rae, Douglas. 1971. The Political Consequences of Electoral Laws. Yale University Press.
• Reed, Stephen R., Ethan Scheiner i Michael F. Thies. 2012. The End of LDP Dominance and the Rise of Party-Oriented Politics in Japan. „The Journal of Japanese Studies” 38(2): 353–376.
• Samuels, David i Richard Snyder. 2001. The Value of a Vote: Malapportionment in Comparative Perspective. „British Journal of Political Science” 31(04): 651–671.
• Schubert, Glendon i Charles Presss. 1964. Measuring Malapportionment. „American Political Science Review” 58(02): 302–327
• Smoleń, Tomasz. 2015. Odpowiedź komisarza wyborczego w Rzeszowie na pismo od autorów artykułu.
• Sokala, Andrzej, Bartłomiej Michalak i Piotr Uziębło. 2013. Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Sokół, Wojciech. 2007. Geneza i ewolucja systemów wyborczych w państwach Europy Środkowej i Wschodniej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
• Stephens, Otis H. i John M. Scheb. 2008. American Constitutional Law. Volume II. Thomson Wadsworth.
• Ustawa z dnia 5 stycznia 2011r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. 2011 nr 21 poz. 112z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990 nr 16 poz. 95 z późn. zm.).
• Uziębło, Piotr. 2012. Zasada równości wyborów parlamentarnych: w państwach europejskich i południowoamerykańskich. Warszawa: Wolters Kluwer Polska.
• Venice Commission of the Council of Europe. 2003. Code of Good Practice in Electoral Matters (Kodeks dobrych praktyk w sprawach wyborczych). http://www.venice.coe.int/webforms/documents/CDL-AD%282002%29023reve.aspx [dostęp: 11.04.2016r.].
• Young, H. Peyton. 2003. Sprawiedliwy podział. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Załącznik do Uchwały Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 7 maja 2012 r. w sprawie wytycznych i wyjaśnień dotyczących podziału jednostek samorządu terytorialnego na okręgi wyborcze, Monitor Polski z 2012r., poz. 354.
• Żukowski, Andrzej. 2003. Gerrymandering – manipulacja granicami okręgów wyborczych w systemach demokratycznych. W: M. Kowalski (red.). Przestrzeń wyborcza Polski. Warszawa: Polskie Towarzystwo Geograficzne i Polska Akademia Nauk.