Portret Bibianny Moraczewskiej – literatki nieznanej

• Authors: WALĘCIUK-DEJNEKA BEATA

Title variants

EN

Bibianna Moraczewska’s Portrait – Unknown Writer

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą literaturoznawczego spojrzenia na twórczość literacką Bibianny Moraczewskiej, działaczki politycznej i społecznej, która także próbowała swoich sił na polu artystycznym. Jej utwory to bardziej próby, opowiastki o tematyce patriotyczno-religijnej z wątkiem miłosnym, przynależące do grupy tekstów popularnych, adresowanych do wszystkich zainteresowanych problematyką kobiecą i losami ojczyzny. Ich nieskomplikowane schematy kompozycyjne (fabularne) nie wymagały bowiem wnikliwych zabiegów interpretacyjnych, odsłaniających ukryte sensy. Autorka znała prawdę i chciała ją przekazać czytelnikowi, zamierzała się nią podzielić. Pokazywała bohaterów narodowych i silne, samodzielne i zaradne kobiety.

EN

The article is an attempt at a literary perspective on the Bibianna Moraczewska’s creation, a political and social activist who also tried her strength in the field of art. Her works are patriotic and religious with a love theme, they belong to a group of popular texts addressed to all those interested in women's issues and the fate of the motherland. The uncomplicated compositional patterns of these works did not require in-depth interpretive measures, revealing hidden meanings. The author knew the truth and wanted to pass it on to the reader. She showed national heroes and strong, independent and resourceful women.

Keywords

PL

dziennik; kobieta; literatura polska; XIX/XX wiek; Bibianna Moraczewska; powieści

EN

diary; woman; Polish literature; 9th/20th century; Bibianna Moraczewska; novels

• Publisher: Wydawnictwo HUMANICA
• Journal: Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
• Year: 2018
• Issue: 2(5)
• Pages: 65-78

Dates

published

2018-12-31

Contributors

author

WALĘCIUK-DEJNEKA BEATA

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

References

• Czerska Tatiana, Między autobiografią a opowieścią rodzinną. Kobiece narracje osobiste w Polsce po 1944 roku w perspektywie historyczno-kulturowej, Szczecin: Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, 2011, ISBN 9788372418463.
• Czermińska Małgorzata, O autobiografii i autobiograficzności [w:] Autobiografia, red. Małgorzata Czermińska, Gdańsk: Słowo/Obraz/Terytoria, 2009, ISBN 978-83-745-39326, s. 5-17.
• Gautier Brigitte, Zaklęcia czarodziejki Vivien, czyli o autobiografii kobiecej, [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, red. Grażyna Borkowska, Lilianna Sikorska, Warszawa: IBL, 2000, ISBN 838-745-6667, s. 152-158.
• Hahn Wiktor, Bibjanna Moraczewska w świetle swego dziennika, „Gazeta Lwowska” 1921, nr 113, nr 114.
• Kraskowska Ewa, O tak zwanej „kobiecości” jako konwencji literackiej, [w:] Krytyka feministyczna. Siostra teorii i historii literatury, red. Grażyna Borkowska, Lilianna Sikorska, Warszawa: IBL, 2000, ISBN 838-745-6667, s. 200-212.
• Krzywobłocka Bożena, Wielkopolskie damy, Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1986, ISBN 8303014978.
• Mikulski Tadeusz, „Poczciwe Niemczysko” [w:] Tadeusz Mikulski, Spotkania wrocławskie, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1954.
• Mrozik Agnieszka, Mrozik, Akuszerki transformacji. Kobiety, literatura i władza w Polsce po 1989 roku, Warszawa: Stowarzyszenie Pro Cultura Litteraria, IBL, 2012, ISBN 978-83-61757-32-0.
• Nowicka Elżbieta, Bibianna Moraczewska. Portret (niepełny) poznańskiej konspiratorki, „Kronika Miasta Poznania: miesięcznik poświęcony sprawom kulturalnym stol. m. Poznania”, 2008, nr 1, s. 231-239, ISSN 0137-3552.
• Pekaniec Anna, Czy w tej autobiografii jest kobieta? Kobieca literatura dokumentu osobistego od początku XIX wieku do wybuchu II wojny światowej, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2013, ISBN 9788376381817.
• Pekaniec Anna, Nie tylko dzienniki. Oryginalne warianty kobiecej literatury dokumentu osobistego (na wybranych przykładach), „Ruch Literacki” 2012, nr 4/5, ISSN 0035-9602, s. 451-463.
• Pańczykówna Halina, Ważne chwile Gabryelli [w:] Literackie przystanki nad Wartą, red. Zygmunt Szweykowski, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1962, s. 209-230.
• Perrot Michelle, Moja historia kobiet, tłum. Marta Szafrańska-Brandt, Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 2009, ISBN 9788321118420.
• Pigoń Stanisław [w:] Z ogniw życia i literatury. Rozprawy, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.
• Rudnicka Jadwiga, Z papierów Bibianny Moraczewskiej, „Pamiętnik Literacki” 1961, R.52, z. 3, ISSN 0031-0514.
• Walęciuk-Dejneka Beata, Nowa „ja”. Autorskie stwarzanie siebie na podstawie „Pamiętników” Zofii Tołstojowej (wybór), [w:] Tożsamość kobiet: silne indywidualności w sztuce, literaturze i religii, red. Joanna Posłuszna i Beata Walęciuk-Dejneka, Kraków: Aureus, 2014, ISBN 978-83-60741-68-9, s. 49-56;
• Walęciuk-Dejneka Beata, Kobieca koncepcja „bycia – w - świecie”: „ja” w rodzinie. Z „Pamiętników” Zofii Tołstojowej, „Prace Literaturoznawcze” 2015, nr 3, Olsztyn, ISSN 2353-5164, s. 197-208.
• Walęciuk-Dejneka Beata, W cieniu. Zofii Tołstojowej i Anny Dostojewskiej skrywane pisarstwo, „Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej” 2016, t. XVI, Łódź, ISSN (print) 2080-8313; ISSN (online) 2450-6796, s. 111-121.
• Walęciuk-Dejneka Beata, „Oświecać lud, szerzyć kulturę, budzić zakrzepłe serca…”. Faustyna Morzycka – samotna siłaczka, [w:] Siła samotności. Zjawisko kobiecej samotności w kulturze i edukacji, red. Joanna Posłuszna, Kraków: Aureus, 2015, ISBN 978-83-60741-82-5, s. 65-74.
• Wawrzykowska-Wierciochowa Dioniza, Kobiety wielkopolskie w działalności narodowej, społecznej i wyzwoleńczej (1788-1919), Poznań: Miejska Biblioteka Publiczna im. Edwarda Raczyńskiego, 1974.
• Wielkopolski Słownik Biograficzny, Warszawa: PWN, 1983.
• Woźniakiewicz-Dziadosz Maria, Dzieje przyjaźni entuzjastek w świetle listów Narcyzy Żmichowskiej do Bibianny Moraczewskiej, Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae, 2002/2003, s. 375-386, ISSN 0239-426X.
• Zębala Agnieszka, Problemy autobiografii kobiecej w studiach genderowych, „Ruch Literacki” 2005, z. 6, ISSN 0035-9602, s. 539-550.

Identifiers

DOI

10.15290/cnisk. 2018.01.05.04