Królewicz jezuitą, król opatem. Wątek „zakonny” w ikonografii Jana Kazimierza

• Authors: Skrodzka Agnieszka

Title variants

EN

The prince as a Jesuit, the king as an abbot. The “monastic” theme in the iconography of John II Casimir

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Abstrakt Królewicz Kazimierz Waza wychowywał się na dworze swego ojca Zygmunta III w atmosferze pogłębionej pobożności. Skutkiem tego było jego wstąpienie do zakonu jezuitów. Królewicz ostatecznie opuścił klasztor i sięgnął po koronę królewską. Do życia zakonnego powrócił po swej abdykacji. Niniejszy artykuł prezentuje dzieła sztuki upamiętniające związki Jana Kazimierza z życiem zakonnym. Wśród nielicznej grupy są: emblemat, medal i ryciny, a także nagrobek Jana Kazimierza w Paryżu. Wszystkie te obiekty są świadectwem głębokiej pobożności Jana Kazimierza.

EN

The young Casimir Vasa was brought up at the court of his father, Sigismund III Vasa, in the atmosphere of great devotion, which made him enter the order of Jesuits. Even though he decided to leave the monastery and to take the Polish crown, he came back to the life of a monk after his abdication. The present paper presents the very few pieces of art commemorating the monastic life of John Casimir: an emblem, a medal, some prints and his tomb in Paris. All those objects demonstrate the deep piety of the king.

Keywords

PL

Zygmunt III Waza; ikonografia; jezuici; abdykacja; pobożność

EN

Sigismund III Vasa; iconography; Jesuits; abdication; piety

• Publisher: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
• Journal: Folia Historica Cracoviensia
• Year: 2016
• Volume: 22
• Pages: 437-450

Dates

published

2016-12-31

Contributors

author

Skrodzka Agnieszka

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

References

• Boschius J., Symbolographia, sive, De arte symbolica: sermones septem, Augsburg MDCCII, s. 47, nr DCXLIII.
• Gespräche In Dem Reiche derer Todten, Neun und dreyßigste Entrevuë, Zwischen Zweyen Königen von Polen, nemlich Sigismundo III. und seinem Sohn Joh. Casimiro II. […], Leipzig 1721.
• Kochowski W. H., Historia panowania Jana Kazimierza z klimakteriów Wespazjana Kochowskiego […], t. 3, Poznań 1859.
• Leopold J. F., Emblematisches Lust-Cabinet: mit 52. Neu inventirten Curiosen und durch Lateinisch-Französisch Italianisch- und Teutsche Beyschrifften erklärten Sin[n]-Bildern, [Augsburg] 1700, nr 20.
• Ménestrier C. F., Philosophia Imaginum id est Sylloge Symbolorum Amplissima […], Amstelodami–Gedani MDCLXXXV, s. 117, nr LXVI.
• Rue de la C., Joanni Casimiro regi Poloniae et Sueciae. Post abdicata regna Lutetiam venienti, [w:] C. de la Rue, Idyllia, tertia editio auctior, Parisiis MDCLXXII.
• Chrościcki J. A., O symbolice władzy, [w:] Literatura i kultura polska po „Potopie”, red. B. Otwinowska, J. Pelc, B. Falęcka, Wrocław 1992, s. 47–52.
• Gerola G., Le fonti italiane per la iconografia dei reali di Polonia, Firenze 1939.
• Heydel M., Bensheimer Johann, [w:] Allgemeines Künstler-Lexikon. Die Bildenden Künstler aller Zeiten Und Völker, Bd. 9, Hrsg. K. G. Saur, München–Leipzig 1994, s. 148.
• Jan Kazimierz, s.v., [w:] Encyklopedia wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy 1564–1995, oprac. L. Grzebień, Kraków 2004, s. 236–237.
• K. J. [Jackowska K.], Ilustracja do druku na abdykację Jana Kazimierza, [w:] Orzeł i Trzy Korony. Sąsiedztwo polsko-szwedzkie nad Bałtykiem w epoce nowożytnej (XVI–XVIII w.), katalog wystawy, red. D. Galas, Warszawa 2002, s. 177–178, nr II 72.
• Kotarski E., Gdańska poezja okolicznościowa XVII wieku, Gdańsk 1993.
• Kuczyński K., Polskie herby ziemskie. Geneza, treści, funkcje, Warszawa 1993.
• Kurkowa A., Gdański utwór okolicznościowy z 1668 r., poświęcony abdykacji Jana Kazimierza, „Rocznik Gdański” 41 (1981) z. 1, s. 149–158.
• Kurkowa A., Grafika ilustracyjna gdańskich druków okolicznościowych XVII wieku, Wrocław 1979.
• Panfil T., Numizmaty w polskim ceremoniale dworskim XVI–XVII wieku, [w:] Studia nad sztuką renesansu i baroku, t. 9: Ceremoniał i obyczaj w XVI–XVIII wieku, red. J. Lileyko, I. Rolska-Boruch, Lublin 2008, s. 149–164.
• Parisciani G., San Giuseppe da Copertino e la Polonia, Padova 1988.
• Pfeiffer B., „Coelum et regnum”. Studia nad symboliką państwa i władcy w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII stulecia, Zielona Góra 2002.
• Pokora J., Wazowskie zagadki: wieńce Zygmunta i obeliski Władysława oraz kłódka Jana Kazimierza, [w:] J. Pokora, Psy, błazny, dzieci, królowie… Studia nad sztuką XV–XVIII wieku, Warszawa 2006, s. 165–195.
• Skrodzka A., Wizerunek króla nieszczęśliwego – portret Stanisława Augusta z klepsydrą, „Biuletyn Historii Sztuki” (2007) nr 3–4, s. 203–247.
• Steinborn B., Malarz Daniel Schultz, gdańszczanin w służbie królów polskich, Warszawa 2004.
• Talbierska J., Rytownicy gdańscy dla królów i dostojników polskich, [w:] Gdańsk dla Rzeczpospolitej w służbie Króla i Kościoła, red. J. Talbierska, Warszawa 2004, s. 89–101.
• Tomkiewicz W., Grobowiec Jana Kazimierza w kościele Saint-Germain-des-Prés w Paryżu, „Biuletyn Historii Sztuki” 5 (1937) 2, s. 115–140.
• Waliszewski K., Polsko-francuskie stosunki w XVII wieku, 1644–1667. Opowiadania i źródła historyczne ze zbiorów archiwalnych francuskich publicznych i prywatnych […], Kraków 1889.
• Wasilewski T., Ostatni Waza na polskim tronie, Katowice 1984.
• Wójcik Z., Jan Kazimierz Waza, Wrocław 1997.

Identifiers

ISSN

0867-8294

DOI

10.15633/fhc.2089

URI

http://czasopisma.upjp2.edu.pl/foliahistoricacracoviensia/article/view/2089