Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

PL EN


2016 | 9 | 477-502

Article title

PRÓBA POSZUKIWANIA METOD OPTYMALIZACJI NAKŁADÓW FINANSOWYCH NA EDUKACJĘ

Content

Title variants

EN
AN ATTEMPT AT FINDING METHODS FOR THE OPTIMIZATION OF COSTS FOR EDUCATION

Languages of publication

PL

Abstracts

PL
Ważnym czynnikiem efektywności zadań oświatowych jest poziom nakładów ponoszonych na edukację przez różne jednostki samorządowe. Zmiana perspektywy postrzegania roli lokalnej polityki edukacyjnej w kierunku spojrzenia na szkołę, jako instytucji, od której zaczyna się rozwój lokalny, wymaga wykorzystania do analiz ekonomicznych wskaźników oświatowych. Analizy te prowadzone na poziomie lokalnego samorządu mogą diagnozować sytuacje problematyczne, bądź służyć mogą do monitorowania rezultatów wdrażanych strategii oświatowych. Analizy poszerzone o diagnozę porównawczą z podobnymi jednostkami na terenie powiatu, województwa czy kraju, pozwalają usytuować lokalne finanse w szerszym kontekście. Same wskaźniki nie są wystarczające jednak do przeprowadzenia pełnej diagnozy efektywności finansowania zadań oświatowych. Niezbędne jest ich odniesienie do konkretnej sytuacji na poziomie szkół. Możliwe to jest poprzez włączenie do społecznego dialogu na temat efektywności lokalnych systemów oświatowych dyrektorów szkół. Powierzchowne i jednostronne analizy przeprowadzane tylko przez wydziały oświaty, z uwagi na zróżnicowany poziom kultury organizacyjnej jednostek samorządu terytorialnego, prowadzi do utrwalania subiektywnych ocen i do wypaczenia przyjętych strategii oświatowych. Do przeprowadzenia badań wybrano studium przypadku wpływu rodzaju jednostki samorządowej na udział subwencji oświatowej w budżetach szkół powiatu chodzieskiego. Zaproponowanie przez autora nowego wskaźnika finansowego W4, zawierającego elementy budżetu zadaniowego, pozwoliło na uchwycenie rzeczywistych kosztów zadań realizowanych na poziomie szkoły, m.in.: uwzględnienie zróżnicowanych zadań realizowanych przez poszczególne szkoły. Zastosowanie wskaźnika W4, może być również czynnikiem przeciwdziałającym instrumentalnemu traktowaniu zadań oświatowych wyłącznie w kategoriach ekonomicznych oraz prowadzić może do postrzegania szkół w kategoriach paradygmatu edukacji podmiotowej.
EN
Costs incurred in education by various local government units are an important factor that affects the effectiveness of educational tasks. Economic analyses must take into account educational indicators in order to change the perspective on the role of local education policy and perceive schools as the first institutions that affect local development. Analyses conducted by local authorities can diagnose problematic situations, or can be used to monitor the results of implemented educational strategies. A comparative diagnosis of such analyses conducted by similar units within a county, province or country can make it possible to put local funds in a broader context. However, indicators alone are not sufficient to carry out a full diagnosis of the efficiency of funding educational tasks. It is necessary to refer them to specific situations at the school level. This is possible through the inclusion of school principals in a social dialogue on the effectiveness of local education systems. Due to the different levels of the organizational culture of local government units, superficial and one-sided analyses carried out by the departments of education perpetuate subjective opinions and distort adopted educational strategies. This paper describes a case study of the impact that particular local government units have on the share of educational subsidies in school budgets in Chodzież County, Poland. The new financial indicator W4, which has been proposed by the author, includes elements of performance budgeting and allows for capturing the actual costs of tasks carried out at the school level, including diverse tasks performed by individual schools. The use of the W4 indicator may also be a factor counteracting the instrumental treatment of educational tasks only in economic terms and may lead to the perception of schools through the paradigm of subject-oriented education.

Contributors

  • Zespół Szkół Licealno-Gimnazjalnych im. Józefa Wybickiego w Ratajach

References

  • Adamski W., Młode pokolenie Ameryki, PWN, Warszawa 1977.
  • Arak P., Ivanov A., Peleah M., Płoszaj A., Rakocy K., Wyszkowski K., Krajowy Raport o Rozwoju Społecznym. Polska 2012. Rozwój regionalny i lokalny, 2012.
  • Block A., Cukrowska E., Drogosz-Zabłocka E., Gałkowski A., i in., Koszty edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej. Raport, IBE, Warszawa 2014.
  • Boudon R., Efekt odwrócenia, Oficyna Naukowa, Warszawa 2008.
  • Czech C., Tożsamość obywatelska w dobie globalizacji oraz próby jej kształtowania w świetle założeń podstawy programowej z edukacji obywatelskiej – model polski i francuski, „Przegląd Pedagogiczny” 2009, nr 2.
  • Delors J., Edukacja: jest w niej ukryty skarb. Raport, Stowarzyszenie Oświatowców Polskich, Wydawnictwa UNESCO, 1998.
  • Długosz P., Efekt odwrócenia–przypadek polskiego systemu edukacji, „Teraźniejszość-Człowiek-Edukacja” 2013, T.16, nr 3.
  • Dorczak R., Transformacja kultury organizacyjnej szkół polskich – rola reformy systemu nadzoru pedagogicznego, [w:] Mazurkiewicz G. (red.), Jak budować dobrą szkołę? Potencjał i bariery ewaluacji w oświacie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015.
  • Gary Stanley Becker, [w:] The Library of Economics and Liberty, http://www.econlib.org [20.01.2016].
  • Gmerek T., Edukacja i nierówności społeczne, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2011.
  • Griffin R., Podstawy zarządzania organizacjami, PWN, Warszawa 2005.
  • Herbst M., Edukacja a zróżnicowanie rozwoju polskich regionów, [w:] Gorzelak G. (red.), Polska regionalna i lokalna w świetle badań EUROREG-u, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
  • Herbst M., Kapitał ludzki i kapitał społeczny a rozwój regionalny, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
  • Herbst M., Mechanizmy finansowania oświaty w Polsce – algorytm oświatowy a dopłaty samorządów do otrzymanej subwencji, „Kwartalnik Naukowy. Studia Regionalne i Lokalne” 2000, nr 3.
  • Herczyński J., Stożek E., Borek A., Piotrowski M., Herbst M., Wskaźniki oświatowe, jako narzędzie diagnozy lokalnych systemów oświatowych, XVIII Konferencja Diagnostyki Edukacyjnej, Wrocław 2012.
  • Herczyński J., Wskaźniki oświatowe, Biblioteczka Oświaty Samorządowej, Warszawa 2012.
  • Hnatyszyn-Dzikowska A., Polcyn J., Regionalne zróżnicowanie dostarczania usług publicznych – wybrane aspekty metodologiczne. Rozwój regionalny i jego determinanty, Tom II, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Stanisława Staszica w Pile, Pila 2015.
  • Jovchelovitch S., Priego-Hernandez J., 11 Cognitive polyphasia, knowledge encounters and public spheres, The Cambridge Handbook of Social Representations, Cambridge 2015.
  • Komendant-Brodowska A., Baczko-Dombi A., Lokalne uwarunkowania decyzji edukacyjnych w perspektywie teorii racjonalnego wyboru, Analizy IBE, Warszawa 2015.
  • Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. Dz.U. Nr 78, poz. 483.
  • Kopańska A., Budżet zadaniowy w oświacie, Wydawnictwo ICM, Warszawa 2012.
  • Kopczewski M., Pączek B., Tobolski M., Istota kultury organizacyjnej w zarządzaniu przedsiębiorstwem produkcyjnym, Konferencja IZIP, Zakopane 2012.
  • Krasuska-Betiuk M., Sfera publiczna i edukacja w świetle teorii reprezentacji społecznych, „Forum Oświatowe” 2015, nr 1/53.
  • Kupisiewicz C., Rzecz o kształceniu: wybór rozpraw i artykułów, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP, Warszawa 1999.
  • Lubimow-Burzyńska I., Mierniki realizacji zadań publicznych, ze szczególnym uwzględnieniem zadań oświatowych, jako element poprawy efektywności finansów publicznych, „Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy” 2014, vol. 40.
  • Mayor F., Przyszłość świata, Fundacja Studiów i Badań Edukacyjnych, Warszawa 2001.
  • Melosik Z., Uniwersytet i społeczeństwo: dyskursy wolności, wiedzy i władzy, Impuls, Kraków 2009.
  • Parzęcki R., Parzęcka-Denis A., Przesłanki i kierunki przeobrażeń funkcji edukacyjnych nauczyciela, „Colloquium Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych” 2014, nr 1.
  • Polcyn J., Analiza efektywności edukacji na przykładzie podregionu pilskiego – wkład do samorządowej polityki społecznej. Zarys problematyki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2014.
  • Polcyn J., Państwo, jako podmiot zamawiający usługi edukacyjne dla społeczeństwa, „Studia Ekonomiczne – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego” 2015, nr 209.
  • Regulski J., Samorząd III Rzeczypospolitej. Koncepcje i realizacja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
  • Schein E., Ku nowemu rozumieniu kultury organizacji, [w:] Marcinkowski A., Sobczak J. (red.), Wybrane zagadnienia socjologii organizacji. Cz. II. Perspektywa kulturowa w badaniach organizacji Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1992.
  • Schein E., Organizational culture and leadership, John Wiley & Sons, 2010.
  • Smołkowska U., Wydatki na oświatę i wychowanie w budżetach JST w latach 2004–2008, „Studia BAS” 2010.
  • Swianiewicz P., Finanse samorządowe; koncepcje; realizacja; polityki lokalne, Municipium SA, Warszawa 2011.
  • Sztanderska U., Koszty edukacji od przedszkola do gimnazjum. Raport, IBE, Warszawa 2013.
  • Śleszyński P., Ekonomiczne uwarunkowania wyników sprawdzianu szóstoklasistów i egzaminu gimnazjalnego przeprowadzonych w latach 2002–2004, MENiS, Warszawa 2004.
  • Śliwerski B., Edukacja w wolności, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 1992.
  • Tarkowska E., Zmieniająca się rzeczywistość społeczna, jako szczególna sytuacja badawcza, „Kultura i Społeczeństwo” 1993, vol. 37(3).
  • Truktowski C., Kształtowanie polityki oświatowej samorządów lokalnych, „Samorząd Terytorialny” 2015, nr 1–2.
  • Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1240.
  • Weber M., Economy and Society: An Outline of Interpretive Sociology, University of California Press, California 1978.
  • Zientecka L., Organizacja kształcenia specjalnego – zadania samorządu, ORE MEN, Warszawa 2015.

Document Type

Publication order reference

Identifiers

ISSN
1899−9573

YADDA identifier

bwmeta1.element.desklight-92e0ca9a-896f-4725-9528-29fdd7343ffe
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.