Sytuacja rodzinna apoczucie koherencji i przekonanie o własnej skuteczności młodzieży przebywającej w placówkach socjalizacyjnych

• Authors: Małgorzata Sitarczyk , Mateusz Łukasik

Title variants

EN

The Correlation Between Family Situation and the Sense of Coherence and Self-Efficacy Displayed by the Youth in Socialization Institutions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem opracowania jest analiza sytuacji rodzinnej i rozwoju osobowego wychowanków placówek socjalizacyjnych. Podstawą teoretyczną badań jest założenie, że jednym z podstawowych warunków skutecznej interwencji i pomocy psychologicznej jest wsparcie rozwoju osobowego wychowanków. Dlatego w przeprowadzonych badaniach diagnostycznych skoncentrowano się na podstawowym wymiarze osobowym, jakim jest poczucie własnej skuteczności i poczucie koherencji. Diagnoza poczucia własnej skuteczności pozwala nie tylko lepiej rozumieć istotę problemów społecznych i osobowych wychowanka, ale przede wszystkim planować trafne oraz skuteczne metody oddziaływania wychowawczego, socjoterapeutycznego czy resocjalizacyjnego. Badania przeprowadzone w grupie 261 wychowanków wykazały, że wychowankowie placówek socjalizacyjnych charakteryzują się istotnie niższym poczuciem koherencji (spójności) oraz niższym poczuciem własnej skuteczności, niż ich rówieśnicy wychowywani w rodzinach. Wychowankowie placówek socjalizacyjnych postrzegają swoje zasoby społeczne, osobowe, somatyczne, psychiczne jako niewystarczające, aby sprostać pojawiającym się trudnościom. Wrezultacie też odczuwają niższe poczucie sensowności własnych działań i działań innych ludzi, zatem w mniejszym stopniu odczuwają, że ich życie ma sens. Badania dowiodły, jak potrzebne i ważne są skuteczne, powtarzalne i dostosowane do problemów wychowanków działania interwencyjne.

EN

The aim of this article is to analyse the family situation and the personal development of the youth in socialization institutions. The research rests on the theoretical premise that any effective psychological intervention and help can be effective on condition that the personal growth of the youth is granted due support. Hence, the diagnostic research presented in the article focuses on a primary aspect of personal functioning - one's sense of self-efficacy and coherence. Examining the sense of self-efficacy of the researched youth helped better understand the nature of social and personality problems experienced by the youth. More importantly, it helped select effective methods of educational, social therapeutic and resocializing impact. The research covered 261 subjects and it helped reveal that the students in the socialization institutions exhibit a lower sense of coherence and self-efficacy than their peers living with families. The former students perceive their social, personal, somatic and psychological resources as insufficient to face the difficulties of their life. As a result, they perceive the sense of their own and others' actions as limited, which translates onto their perception of their own life as of limited sense. The research proved the vitality of effective, reliable and valid intervention in solving these students' problems.

Keywords

PL

placówki socjalizacyjne; dorastanie; poczucie skuteczności; poczucie koherencji; zasoby osobowe; sytuacja rodzinna

EN

socialization institutions; adolescence; sense of self-efficacy; self of coherence; personal resources; family situation

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2014
• Volume: 6(42)
• Issue: 4
• Pages: 69-84

Contributors

author

Małgorzata Sitarczyk

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji w Lublinie

author

Mateusz Łukasik

References

• Antonovsky A., Sagy S., Adler I., Visel R.: Attitudes toward retirement in an Israeli cohort, „International Journal of Aging and Human Development” 1990, vol.31(1), s.57-77.
• Antonovsky A.: Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii 1995.
• Heszen I., Sęk H.: Psychologia zdrowia, Warszawa: PWN 2007.
• Koniarek J., Dudek B., Makowska Z.: Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Adaptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonovsky'ego, „Przegląd Psychologiczny” 1993, nr4, s.491-502.
• Niewiadomska I.: Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności. Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
• Niewiadomska I., Kalinowski M.: Zasoby adaptacyjne zagrożonej uzależnieniami młodzieży miejskiej, w: Skazani na wykluczenie!? Zasoby adaptacyjne osób zagrożonych marginalizacją społeczną, red. M.Kalinowski, I.Niewiadomska. Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s.289-328.
• Obuchowski K.: Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, „Przegląd Psychologiczny” 54(2011), nr 1.
• Sęk H.: Salutogeneza i funkcjonowanie właściwości poczucia koherencji, w: Zdrowie – stres – zasoby, red. H. Sęk, T. Pasikowski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 2001, s. 46-53.
• Zwoliński M.: Kontrowersje dotyczące struktury czynnikowej Kwestionariusza Orientacji Życiowej (skali SOC) A. Antonovsky'ego, „Przegląd Psychologiczny” 2000, nr 3.