Zasada równouprawnienia wyznań w prawie polskim

• Authors: Borecki Paweł
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Równouprawnienie związków wyznaniowych to jedna z naczelnych zasad współczesnego polskiego prawa wyznaniowego. Wyklucza ona nadanie państwu charakteru wyznaniowego, żadna bowiem wspólnota religijna nie może z punktu widzenia formalnoprawnego uzyskać statusu wyznania oficjalnego, narodowego czy dominującego. Jako taka wspomniana zasada zasługuje na uznanie za doniosły element demokratycznego państwa świeckiego. Pozostaje ona w ścisłym związku z zasadą neutralności światopoglądowej państwa. Jest możliwa do urzeczywistnienia jedynie wówczas, gdy państwo zachowuje całkowitą bezstronność wobec różnych koncepcji religijnych wyznawanych przez obywateli i nie angażuje się w sprawy konfesyjne. Zasada równouprawnienia wyznań nabiera zatem szczególnego znaczenia jako gwarancja kolektywnej wolności sumienia i wyznania we współczesnej Polsce, której ludność w przytłaczającej większości należy do Kościoła katolickiego. Ocena stopnia respektowania w Polsce zasady równouprawnienia wyznań może także stanowić przyczynek do rozważań na temat funkcjonalności prawa, przede wszystkim norm ustrojowych, w warunkach wyraźnej dominacji w wymiarze demograficznym, a także kulturowym i politycznym, jednego wyznania oraz wciąż utrzymujących się stereotypów, polegających na utożsamianiu przynależności konfesyjnej z narodową (etniczną).

Keywords

PL

związek wyznaniowy; wolność sumienia i religii; relacje państwo-kościół; prawo wyznaniowe; Kościół katolicki; Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej; kościoły i inne związki wyznaniowe; kościoły; Konstytucja RP; stosunki państwo–kościół; związki wyznaniowe

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
• Journal: Studia z Prawa Wyznaniowego
• Year: 2007
• Volume: 10
• Pages: 115-159

Contributors

author

Borecki Paweł

• Uniwersytet Warszawski, Wydział Prawa i Administracji

References

• A. Merker, Nie dotykano meritum, „Tygodnik Powszechny”, 2007, nr 1, s. 5.
• A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005, s. 71.
• A. Mezglewski, H. Misztal, P. Stanisz, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2006, s. 235.
• A. Orszulik, Czas przełomu. Notatki z rozmów z władzami PRL w latach 1981–1989, Warszawa – Ząbki 2006, s. 445.
• D. Dudek, Równouprawnienie Kościołów i związków wyznaniowych na tle konstytucyjnych zasad prawa wyznaniowego, [w:] Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego, red. A. Mezglewski, Lublin 2004, s. 205.
• E. Starczewski, Sprawy wyznaniowe w świetle Konstytucji, „Gazeta Administracji i Policji Państwowej”, 1925, nr 22.
• H. Świątkowski, Państwowe prawo wyznaniowe, Warszawa 1962, s. 138.
• J. Dziobek-Romański, Uznanie związków religijnych w Polce (1944-1989) narzędziem dyskryminacyjnej polityki władz, Lublin 2004, s. 89,
• J. Grudzień, Polityka wyznaniowa w PRL, Warszawa 1968, s. 20-21.
• J. Krukowski, K. Warchałowski, Polskie prawo wyznaniowe, Warszawa 2000, s. 58 – 60,
• J. Krukowski, Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Warszawa 2000, s. 277,
• J. Matwiejuk, Regulacje wyznaniowe w Konstytucji PRL z 22 lipca 1952 r., [w:] Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, red. Artur Mezglewski, P. Stanisz, M. Ordon, Lublin 2005, s. 130-131.
• J. Sawicki, Studia nad położeniem mniejszości religijnych w państwie polskim, Warszawa 1937, s. 133–34
• L. Garlicki, Wolność sumienia i wyznania w orzecznictwie konstytucyjnym – status wspólnot religijnych, „Biuletyn Trybunału Konstytucyjnego”, 1999, numer specjalny, s. 40.
• M. Papierzyńska-Turek, Między tradycją a nowoczesnością, Warszawa 1989, s. 397
• M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, Warszawa 1988, s. 175.
• M. Pietrzak, Prawo wyznaniowe, Warszawa 2005, s. 109.
• P. Winczorek, Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000, s. 38.
• R. de Mendizábal Allende, C. V. Pi-Sunyer, J. C. Duque Villanueva, Orzecznictwo konstytucyjne w dziedzinie wolności wyznania. Raport Trybunału Konstytucyjnego Hiszpanii, mps powiel, Arch.TK.
• T. Langer, Państwo a nierzymskokatolickie związki wyznaniowe w Polsce Ludowej, Warszawa 1967, s. 83.
• W. Abraham, Konstytucja a stosunki wyznaniowe i Kościół [w:] Nasza Konstytucja, Kraków 1922, s. 124 – 125).
• W. Góralski, Wstęp do prawa wyznaniowego, Płock 2003, s. 96.
• W. Wysoczański, Równouprawnienie wyznań w obecnej i przyszłej Konstytucji, „Rocznik Teologiczny” 1993, z. 2, s. 183
• Z. Jarosz, S. Zawadzki, Prawo konstytucyjne, Warszawa 1987, s. 252-253.
• Z. Łyko, Wolność sumienia i wyznania w relacji: człowiek – kościoły – państwo, [w:] Podstawowe prawa jednostki i ich sądowa ochrona, red. nauk. L. Wiśniewski, Warszawa 1997, s. 96.
• Z. Zarzycki, Sytuacja prawna nierzymamkokatolickich związków wyznaniowych w Polsce Ludowej, [w:] Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, red. Artur Mezglewski, P. Stanisz, M. Ordon, Lublin 2005, s. 201.