Od inspiracji monastycznych do socjologicznych badań nad zakonami i klasztorami

• Authors: Marcin Jewdokimow

Title variants

EN

From Monastic Inspirations to the Sociology of Monasticism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł jest próbą przedstawienia i dyskusji wybranych socjologicznych i innych podejść do wątków i inspiracji monastycznych. Artykuł podzielony jest na dwie części. Pierwsza skupia się na tych socjologicznych teoriach, w których znaleźć można monastyczne inspiracje: teoriach nowoczesności Maksa Webera, Michela Foucaulta, Talcotta Parsonsa oraz instytucji totalnej Ervinga Goffmana. Drugą część stanowi przegląd współczesnych tekstów w zakresu socjologii monastycyzmu (Jean Séguy, Danièle Hervieu-Léger, Isabelle Jonveaux, Stefania Palmisano i krótko polscy autorzy).

EN

The aim of the paper is to present and discuss selected sociological and other approaches to monastic issues and monastic inspirations. The paper is divided into two parts. Part one focuses on sociological theories in which one may find monastic inspirations: Weber’s, Foucault’s and Parsons’ theories of modernity and Goffman’s total institution. The second part is a review of selected, contemporary texts from emerging subfield of sociology of monasticism. I refer to Jean Séguy, Danièle Hervieu-Léger, Isabelle Jonveaux, Stefania Palmisano and, briefly, to Polish authors.

Keywords

PL

monastycyzm; socjologia religii; klasztor; zakon

EN

monasticism; sociology of religion; monastery; religious order

• Publisher: Institute of Philosophy and Sociology, Polish Academy of Sciences
• Journal: Studia Socjologiczne
• Year: 2017
• Issue: 4(227)
• Pages: 209-227

Contributors

author

Marcin Jewdokimow

• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Katedra Kultury XX i XXI wieku, ul. Dewajtis 5, 01-815 Warszawa

References

• Baniak, Józef. 1997. Dynamika powołań kapłańskich i zakonnych w Kościele rzymskokatolickim w Polsce w latach 1900–1994: studium socjograficzne. Kraków: Nomos.
• Baniak, Józef. 2010. Powołania kapłańskie i zakonne w Kościele katolickim w Polsce. W: J. Baniak (red.). W poszukiwaniu sensu. O religii, moralności i społeczeństwie. Kraków: Nomos, s. 315–327.
• Baniak, Józef. 2012. Powołanie do kapłaństwa i do życia zakonnego w Polsce w latach 1900–2010. Studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM.
• Baudouin, Jean i Philippe Portier. 2002. Le mouvement catholique français a l’épreuve de la pluralité Enquête autour d’une militance éclatée. Rennes: Presses Universitaires de Rennes.
• Foucault, Michel. 1975. Surveiller et punir: Naissance de la Prison. Paris: Gallimard.
• Foucault, Michel. 1993. Nadzorować i karać: narodziny więzienia. Tłum T. Komendant. Warszawa: Aletheia.
• Frey, Bruno S., Emil Inauen, Katja Rost i Margit Osterloh. 2010. Back to the Future – A Monastic Perspective on Corporate Governance. „The International Review of Management Studies” 01–21(1): 38–59.
• Gaweł, Łukasz. 2011. Szlaki dziedzictwa kulturowego. Teoria i praktyka zarządzania, Kraków: Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Goffman, Erving. 1961. Asylum. Essays on the Social Situation of Mental Patients and Other Inmates. New York: Anchor Books.
• Goffman, Erving. 2011. Instytucje totalne: o pacjentach szpitali psychiatrycznych i mieszkańcach innych instytucji totalnych. Tłum. O. Waśkiewicz i J. Łaszcz. Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Hervieu-Léger, Danièle. 2014. Virtuosity, „Folklorisation” and Cultural Protest: Monasticism as a Laboratory of the Confrontation between Christianity and Modernity. Opportunity. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 21–33.
• Hulme, Kathryn. 1957. The Nun’s Story. London: Muller.
• Jewdokimow, Marcin. 2012. Monastycyzm w twórczość M. Foucault. „Hereditas Monasteriorum” 1: 17–29.
• Jewdokimow, Marcin. 2015. Klasztor (w Wąchocku) jako instytucja post-sekularna. W: M. Lewicki, S. Mandes, A. Przybylska, M. Sikorska i C. Trutkowski (red.). Socjologia uspołecznienia. Księga dedykowana Profesor Mirosławie Marody. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, s. 318–330.
• Jewdokimow, Marcin. 2016. Czy klasztory stworzyły kapitalizm? Wątki monastyczne we wczesnych pracach Webera. „Roczniki Historii Socjologii” 5: 57–72.
• Jewdokimow, Marcin. 2017. Prezentacje klasztorów i autoprezentacje mnichów na cysterskich stronach WWW – w stronę sekularyzacji semantycznej? „Przegląd Socjologii Jakościowej” 13–1: 110–126.
• Jewdokimow, Marcin i Barbara Markowska. 2013. Miejsce klasztoru w Wąchocku w lokalnej pamięci zbiorowej. „Hereditas Monasteriorum” 3: 155–182.
• Jonveaux, Isabelle. 2011. Le monastère au travail. Bayard.
• Jonveaux, Isabelle. 2014. Redefinition of the Role of Monks in Modern Society: Economy as Monastic Opportunity. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 71–86.
• Jonveaux, Isabelle, Enzo Pace i Stefania Palmisano. 2014. Sociology and Monasticism. Between Innovation and Tradition. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5.
• Kleymann, Bridgit i Hedley Malloch. 2010. The Rule of Saint Benedict and Corporate Management: Employing the Whole Person. „Journal of Global Responsibility” 10–1(2): 207–224.
• Landron, Olivier. 2004. Les Communautés nouvelles: Nouveaux visages du catholicisme français. Paris: Cerf.
• Marecki, Józef. 1997. Zakony męskie w Polsce. Warszawa: Universitas.
• Merton, Thomas. 1972. Siedmiopiętrowa góra. Tłum. M. Morstin Górska. Warszawa: Znak.
• Pace, Enzo. 2014. Séguy and the Monastic Utopia. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 277–283.
• Palmisano, Stefania. 2014. An Innovative Return to Tradition: Catholic Monasticism Redux. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 87–106.
• Palmisano, Stefania. 2015. Exploring New Monastic Communities The [Re]invention of Tradition. Farnham, Burlington: Ashgate.
• Parsons, Talcott. 1966. A Study in Social Theory with Special Reference to a Group of Recent European Writers. New York: The Free Press, London: Collier-MacMilliam Limited.
• Parsons, Talcott. 1978. Action Theory and the Human Condition. New York: The Free Press, London: Collier-MacMilliam Limited.
• Séguy, Jean. 1956. Les Sectes protestantes dans la France contemporaine. Paris: Beauchesne et ses fils.
• Séguy, Jean. 1961. Ernst Troeltsch et sa sociologie du christianisme. Paris: Cercle Ernest Renan.
• Séguy, Jean. 1971. Une sociologie des sociétés imaginées: monachisme et utopie. „Annales e.s.c.” 26: 328–354.
• Séguy, Jean. 1999. Conflict et utopie, ou Réformer l’Église. Parcours wébérien en douze essais. Paris: Éditions du Cerf.
• Séguy, Jean. 2014. Sociology of Imagined Societies: Monasticism and Utopia „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 284–320.
• Silber, Ilana Friedrich. 2001. Monasticism and the „Protestant Ethic”: ascetism, rationality and wealth in Medieval West. „British Journal of Sociology” 44: 103–123.
• Sister, Mary Francis. 1956. A Right to be Merry. New York: Sheed and Ward.
• Św. Benedykt. 2010. Reguła. Tyniec: Wydawnictwo Benedyktynów.
• The Icomos Charter on Cultural Routes, prepared by the International Scientific Committee on Cultural Routes [CIIC] of ICOMOS, Ratifed by the 16th General Assembly of ICOMOS, Quebec [Canada], on October, 4 2008].
• Trzebiatowska, Marta. 2013. Beyond Compliance and Resistance: Polish Catholic Nuns Negotiating Femininity. „European Journal of Women’s Studies” 20–2: 204–218.
• Trzebiatowska, Marta. 2010. Habit Does Not a Nun Make?: Religious Dress in the Everyday Lives of Polish Catholic Nuns. „Journal of Contemporary Religion” 25–1: 51–65.
• Trzebiatowska, Marta. 2008. Vocational Habit(u)s: Catholic Nuns in Contemporary Poland. W: G. Vincett, K. Aune i S. Sharma (red.). Women and Religion in the West: Challenging secularization. Theology and Religion in Interdisciplinary Perspective Series in Association With the BSA Sociology of Religion Study Group. Aldershot, United Kingdom: Ashgate, s. 83–89.
• Trzebiatowska, Marta. 2006. Habit Does Not a Nun Make? Religious Dress in the Everyday Lives of Polish Catholic Nuns. W: K. Leszczynska i A. Koscianska (red.). Kobiety i religie (Women and Religions). Kraków: Nomos, s. 185–209.
• Turcotte, Paul-Andre. 2014. Monasticism and Society in Max Weber and Ernst Troeltsch. „Annual Review of the Sociology of Religion” 5: 261–276.
• Weber, Max. 2000. Dzieła zebrane z socjologii religii. Etyka gospodarcza religii światowych, t. 2, Hinduizm i buddyzm. Tłum. G. Sowiński. Kraków: Nomos.
• Weber, Max. 2002. Gospodarka i społeczeństwo: zarys socjologii rozumiejącej. Tłum. D. Lachowska. Warszawa: WN PWN.
• Weber, Max. 2014. Etyka protestancka a duch kapitalizmu. Protestanckie „sekty” a duch kapitalizmu. Tłum. B. Baran i J. Miziński. Warszawa: Aletheia.
• Wittberg, Patricia. 1996. Real Religious Communities: A Study of Authentication in New Roman Catholic Religious Orders. W: L.F. Carter (red.). The Issue of Authenticity in the Study of Religions. Greenwich Press, s. 149–174.
• Zdaniewicz, Witold. 2009. Socjologia zakonu. W: S. H. Zaręba (red.). Socjologia życia religijnego w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, s. 402–415.