Rola sądu administracyjnego w procesie podziału gminy na okręgi wyborcze

• Authors: Masternak-Kubiak Małgorzata

Title variants

EN

The role of the administrative court in the process of dividing a commune into constituencies

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Sposób określenia podziału na okręgi wyborcze oraz ustalenia liczby mandatów przypadających na okręg jest wyrazem realizacji zasady równości wyborów w znaczeniu materialnym. Właściwy podział danego terytorium na okręgi wyborcze stanowi gwarancję przestrzegania równości prawa wyborczego. Kodeks wyborczy z 2011 r., pierwotnie stanowił, że od orzeczeń Państwowej Komisji Wyborczej wydanych w ramach weryfikacji postanowień komisarza wyborczego, nie przysługuje środek prawny. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 6 kwietnia 2016 r., orzekł, że regulacja ta jest niezgodna z Konstytucją. Ustawą z 11 stycznia 2018 r. wprowadzono dwuinstancyjną kontrolę legalności podziału gminy na okręgi wyborcze (przed wojewódzkim sądem administracyjnym i przed Naczelnym Sądem Administracyjnym). Następnie uznano jednak, że biorąc pod uwagę, że czynności wyborcze związane z tworzeniem okręgów wyborczych oraz zmianie ich granic, objęte są kalendarzem wyborczym i muszą być wykonywane bez zbędnej zwłoki, że procedura sądowej kontroli powinna, zakładać szybkość i sprawność postępowania w tej materii. Ustawą z 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw znowelizowano przepisy w zakresie właściwości i trybu sądowej kontroli aktów organów wyborczych podejmowanych w sprawach tworzenia okręgów wyborczych oraz dotyczące terminu złożenia odwołania i skargi do sądu. Postępowanie sądowe w tej materii stało się jednoinstancyjne, gdyż skargi na uchwały Państwowej Komisji Wyborczej dotyczące podziału na okręgi wyborcze ma rozpoznawać wyłącznie Naczelny Sąd Administracyjny.

EN

The manner of determining the division of a commune into electoral constituencies and determining the number of seats per district is an expression of the implementation of the principle of equality of elections in a material sense. The proper division of a commune into constituencies is a guarantee of the equality of electoral law. The Electoral Code of 2011, originally stipulated that no legal remedy was available to the decisions of the National Electoral Commission issued as part of the verification of the provisions of the electoral commissioner. The Constitutional Tribunal, by a verdict of 6 April 2016, ruled that this regulation is unconstitution. The Act of January 11, 2018 introduced a two-instance control of the legality of the division of the commune into constituencies (before the provincial administrative court and before the Supreme Administrative Court). Subsequently, it was considered that, given that electoral activities related to the formation of constituencies and the change of their borders are covered by the electoral calendar and must be carried out without undue delay that the judicial review procedure should assume speed and efficiency of proceedings in this matter. The Act of June 15, 2018 amending the Act – Election Code and certain other acts amended the provisions on the jurisdiction and mode of judicial review of the electoral bodies’ acts on matters related to the creation of constituencies and on the deadline for lodging appeals and complaints to the court. Court proceedings in this matter have become one-instance, and complaints about resolutions of the National Electoral Commission regarding the division communes into electoral constituencies are to be recognized only by the Supreme Administrative Court.

Keywords

PL

prawo wyborcze; okręgi wyborcze; równość wyborów; odwołanie; prawo do sądu; sąd administracyjny

EN

electoral law; electoral constituencies; electoral equality; appeal court; right; to access to court

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2018
• Issue: 4 (44)
• Pages: 71-86

Dates

published

2018-06-30

Contributors

author

Masternak-Kubiak Małgorzata

References

• Banaszak B., Preisner A., Prawo konstytucyjne. Wprowadzenie, Wrocław 1993.
• Celińska-Grzegorczyk K., Hauser R., Rozdział IV, Kompetencja sądów administracyj­nych, [w:] System prawa administracyjnego, t. X, Sądowa kontrola administracji pu­blicznej, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2016.
• Grabowska S., Składowski K., Podstawowe pojęcia z zakresu prawa wyborczego, [w:] Pra­wo wyborcze do parlamentu w wybranych państwach europejskich, red. S. Grabow­ska, K. Składowski, Kraków 2006.
• Haczkowska M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, red. M. Hacz­kowska, Warszawa 2014.
• Hofmański P., Wróbel A., [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tom I. Komentarz do artykułów 1–18, L. Garlicki, Warszawa 2010.
• Kręcisz W., Konsekwencje wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie P 5/14 dla za­kresu kognicji sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Admini­stracyjnego” 2018, nr 2.
• Masternak-Kubiak M., Hauser A., Dostęp do sądu w świetle kodeksu wyborczego, [w:] Ak­tualne problemy prawa wyborczego, red. B. Banaszak, A. Bisztyga, A. Feja-Paszkie­wicz, „Acta Iuridica Lebusana” t. 1, Zielona Góra 2015.
• Rakowska-Trela A., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 6 kwietnia 2016 r. W sprawie sygn.. akt P 5/14, „Studia Wyborcze” 2016, t. 22.
• Skotnicki K., Funkcje wyborów a wielkość okręgów wyborczych, Wykłady im. Prof. dr Wa­cława Komarnickiego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Koper­nika, Centrum Studiów Wyborczych, Toruń 2010.
• Uziębło P., Zasada równości wyborów parlamentarnych w państwach europejskich i po­łudniowoamerykańskich, Warszawa 2013.
• Wilczyńska A., Administracja publiczna jako wyznacznik sprawy z zakresu administracji publicznej, „Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica” 2009, nr 69.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2018.04.05