Miejsce celiakii w podręcznikach akademickich wydawanych w Polsce drugiej połowy XX wieku, na przykładzie wybranych pozycji.

• Authors: Początek

Title variants

EN

Celiac Disease in Polish Handbooks for Students of Medicine Edited in Poland in the Second Half of the XX Century.

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem pracy jest analiza obecności i rzetelności wykładu na temat celiakii, w podręcznikach akademickich wydawanych w Polsce drugiej połowy XX wieku. Celiakia, prawdopodobnie najpowszechniejsza obecnie choroba układu pokarmowego na świecie, została wyodrębniona i nowocześnie sklasyfikowana już w roku 1950. Stopniowo aktualizowano wiadomości o etiologii i patogenezie, udoskonalano narzędzia diagnostyczne, aczkolwiek rozpoznawanie wciąż pozostaje trudne. Wiedza o chorobie z trudem przebijała się do świadomości społecznej, co miało dramatyczne konsekwencje zdrowotne i pewnie ekonomiczne. W Polsce wynikało zaś z niewytłumaczalnego niedocenienia problemu przez czołowych klinicystów. Zagadnienie przedstawiono w oparciu o lekturę wybranych, zalecanych przez wykładowców podręczników akademickich interny, pediatrii oraz anatomii patologicznej, omawianych tu w ujęciu chronologicznym.

EN

The main subject of this paper is to show that not enough information of celiac disease in respect of reliability and modernity terms, was in important medical handbooks edited in Poland in the second half of the XX century. Celiac disease has become probably the most frequent illness of alimentary tract. Separated from other diseases et finally examined in 1950, it’s still not quite clear in diagnostic matters. Modern knowledge was not easy to public perception although it influenced many hard economic and medical consequences in personal and social lives. Some of them were the result of ignorance, some were caused by undervalue these problems in main recommended then handbooks and lectures.

Keywords

PL

celiakia, etiologia i patogeneza, niedobór; żywieniowy, podręczniki akademickie, choroby; wewnętrzne, pediatria, anatomia patologiczna, niedocenienie; i niedoszacowanie skali problemu

EN

celiac disease, etiopathology, pathogenetic; mechanisms, nutricial deficiency, medical handbooks,; internal diseases, pediatrics, pathomorphology, undervaluated; problems

• Publisher: Wydawnictwo Polihymnia
• Journal: Archiwum Historii i Filozofii Medycyny
• Year: 2020
• Volume: 83
• Pages: 52-62

Dates

published

2021

Contributors

author

Początek

• Prywatny Specjalistyczny Gabinet Neurologiczny Michał Początek Al. Wojska Polskiego 49B, 64-920 Piła