Zróżnicowanie jakości kapitału ludzkiego w Polsce. Od czego zależą wyniki edukacyjne?

• Authors: Herbst Mikołaj

Title variants

EN

Human Capital Formation in Poland. Where Does Educational Quality Come From?

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Teoria i badania empiryczne wiążą zróżnicowanie wyników szkolnych z dwoma głównymi czynnikami: edukacją rodzinną (dziedziczeniem kapitału ludzkiego) oraz jakością szkół. Zaproponowany w niniejszym artykule model ma służyć weryfikacji znaczenia tych czynników dla terytorialnego zróżnicowania jakości edukacyjnej w Polsce. Zmienną zależną modelu są wyniki zewnętrznie ocenianego testu umiejętności w szkołach podstawowych w 2002 roku uśrednione na poziomie gminy. Okazują się one silnie uzależnione od zasobów kapitału ludzkiego w dorosłej populacji gminy, co wskazuje na kluczową rolę edukacji rodzinnej w kształtowaniu wyników edukacyjnych. Rola zasobów szkolnych, w rozumieniu nakładów ponoszonych na edukację, jest natomiast niewielka. Przeciętne wyniki testu różnią się istotnie między historycznymi regionami Polski. Nieoczekiwanie Wielkopolska, Pomorze i tzw. ziemie odzyskane osiągają wyraźnie niższą jakość edukacji niż dawna Kongresówka czy Galicja. Różnice te mogą być tylko częściowo wyjaśnione przez dodatkowy czynnik środowiskowy, związany z silnym upaństwowieniem gospodarki przed 1990 rokiem (m.in. PGR) i obserwowanym dziś wysokim bezrobociem strukturalnym. Co ciekawe, odmienność dzielnic historycznych dotyczy nie tylko przeciętnego poziomu wyników szkolnych, ale także parametrów funkcji determinacji tych wyników. Przynależność historyczna ma istotny wpływ na elastyczność efektów kształcenia względem poszczególnych czynników wyjaśniających.

EN

Theory and empirical literature relates educational quality to two main explanatory factors: intergenerational transfer of human capital and the quality of schools, school composition and economic conditions. Based on these findings a model explaining territorial differentiation of educational quality is proposed. The dependent variable is test score of 6th grade students, averaged at municipality level. As it turns out, educational outcome is highly conditioned on local human capital stock. The role of traditionally meant school quality (resources) is minor (although higher in rural areas than in cities. Average school outcome differs significantly along historical divisions of Poland, not only in levels, but also in parameters of determining function. Legacies of the past and related socioeconomic processes have a substantial impact on the sensitivity of educational quality to different explanatory factors.

Keywords

PL

kapitał ludzki; edukacja; zróżnicowania regionalne

EN

human capital; education; regional disparities

• Publisher: University of Warsaw - Centre for European Regional and Local Studies (EUROREG) and Regional Studies Association - Polish Section
• Journal: Studia Regionalne i Lokalne
• Year: 2004
• Issue: 3(17)
• Pages: 93-104

Contributors

author

Herbst Mikołaj

• Uniwersytet Warszawski, Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)

References

• Barro R.J., 1998, Human Capital and Growth in Cross-Country Regressions, Working Paper, Harvard University.
• Betts, J.R., 1999, "Returns to quality of education", The World Bank Economics of Education Series, nr 1.
• Bishop J., 1989, "Is the test score decline responsible for the productivity growth decline?", American Economic Review, nr 79 (1), s. 178-197.
• Bishop J., 1992, "The impact of academic competencies on wages, unemployment and job performance", Carnegie-Rochester Conference Series on Public Policy, nr37, s. 127-194.
• Coleman J., Armor D., Grain R., Miller N., Stephan W., Walberg H., Wort-man P., 1966, Equality of Educational Opportunity, US Government Printing Office.
• Gorzelak G., 1998, Regional and Local Potential for Transformation in Poland, Warszawa: EUROREG.
• Hanushek E., 1986, "The economics of schooling: Production and efficiency in public schools", Journal of Economic Literature, nr 24, s. 1141-1177.
• Hanushek E.A., Kim D., 1995, Schooling, Labor Force Quality, and Economic Growth, Working Paper, nr 411, Rochester Center for Economic Research.
• Herbst M., 2004, Human Capital Formation in Poland. Where Does Educational Quality Come From?, DISES Working Paper, nr 99, Trieste: Universita degli Studi di Trieste.
• Herczyński J., Herbst M., 2002, Pierwsza odsłona. Społeczne i terytorialne zróżnicowanie wyników sprawdzianu szóstoklasistów i egzaminu gimnazjalnego przeprowadzonych wiosną 2002 roku, Warszawa: Fundacja Klub Obywatelski.
• Lee J. W., Barro R.J., 1997, Schooling Quality in a Cross-Section of Countries, NBER Working Paper, nr 6198.
• Marlow ML., 2000, "Spending, school structure, and public education quality. Evidence from California", Economics of Education Review, nr 19, s. 89-106.
• Popham W.J., 1999, "Why standardized tests don't measure educational quality?", Educational Leadership, nr 3.
• Thrupp M., Lauder H., Robinson T., 2002, "School composition and peer effects", International Journal of Educational Research, nr 37, s. 483-504.
• Wilson K., 2002, "The effects of school quality in income", Economics of Education Review, nr 21.