Chwasty Schulza

• Authors: Bill Stanley

Title variants

EN

Schulz’s Weeds

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Świat stworzony przez Brunona Schulza jest przepełniony roślinami. W jego opowiadaniach często napotykamy opisy roślinności różnego rodzaju oraz bogatą metaforykę zbudowaną na porównaniach botanicznych. Sama bogata pomysłowość języka Schulza sugeruje roślinną bujność. Jednocześnie Schulz opisuje powstanie i strukturę historii i mitów za pośrednictwem tej samej metaforyki. Według tej koncepcji jego opowiadania są właśnie odrastaniem, regeneracją, „nową zielenią” czy „nalotem zielonym” odmładzającym gałęzie starych mitów. Wyobraźnia Schulza jest głęboko botaniczna. W tym eseju autor skupia się na specyficznym rodzaju tej wszechobecnej roślinności – mianowicie na chwastach. Chwasty – czy zielsko w szerszym sensie – odgrywają szczególnie ważną rolę w świecie opowiadań Schulza, reprezentując niezwykłą „płodność” roślinności oraz bezrozumne życie w najczystszej formie. W strefie miasta, gdzie głównie toczy się akcja opowiadań, to bezosobowe zielsko stanowi zdecydowaną większość opisanej roślinności w sensie dosłownym i metaforycznym. Ponadto chwasty mają szczególnie znaczący status ontologiczny w świecie przedstawionym przez Schulza, dlatego, że rosną na niepewnym pograniczu pomiędzy kulturą a naturą. Z jednej strony chwasty nie należą do świata ludzkich form, ale z drugiej strony nie należą w prosty sposób do dzikiej natury. W opowiadaniach Schulza – tak jak w pozaliterackiej rzeczywistości – chwasty kwitną i rozwijają się najlepiej w podwórkach, w ogrodach, w rabatach kwiatów, na ścianach, na dachach, na ulicach, w rowach przydrożnych. Potrzebują ludzi i ich działalności. Chwasty nie są tylko przeciwnikami stworzonych form ludzkiej kultury, ale do pewnego stopnia są wytworem tej kultury. W tym sensie, są archetypowymi istotami schulzowskiego pogranicza pomiędzy dziką materią a ludzką formą.

EN

The world created by Bruno Schulz is full of plants: in his stories we frequently come across descriptions of assorted vegetation and extensive metaphorics based on botanical comparisons. Already the great ingenuity of Schulzian language suggests the lushness of plants. At the same time, Schulz described the origin and structure of history and myths with the intermediary of the same metaphorics. According to this conception his stories constitute precisely regrowth, regeneration, “new greenery” or “green coating” rejuvenating the branches of old myths. Schulz’s imagination is profoundly botanical. The author of this essay concentrates on a specific variety of omnipresent plants, i.e. weeds. Weeds – or wild growing plants in a wider sense – play a specially important part in the world of Schulz’s stories by representing the unusual “fertility” of vegetation and mindless life in its purest form. Within the range of the town, where the plot of the stories as a rule takes place, this impersonal form of life comprises the decisive majority of the described plants, both literally and metaphorically. Moreover, in the world depicted by Schulz weeds possess a specifically significant ontological status because they grow along an uncertain borderline between culture and Nature. On the one hand, weeds do not belong to the world of human forms albeit, on the other hand, they are not part of wild Nature. In Schulz’s stories – just as in extra-literary reality – weeds blossom and develop best of all in courtyards and garden flowerbeds, on walls and roofs, and in streets and roadside ditches. They need people and their activity. Weeds are not only opponents of created forms of human culture but to a certain degree they are its products. In this sense they are archetypical beings of Schulz’s borderline between wild matter and human form.

Keywords

PL

Bruno Schulz; anthropologia; literatura

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
• Year: 2019
• Volume: 73
• Issue: 1-2 (324-325)
• Pages: 142-146

Contributors

author

Bill Stanley