Badacz z Polski na Ukrainie: problemy metodologiczne

• Authors: Anna Wylegała

Title variants

EN

Polish Researcher in Ukraine: Methodological Remarks

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza metodologicznych aspektów prowadzenia badań w obcym kulturowo środowisku, w sytuacji różnic językowych i różnych identyfikacji narodowych badacza i rozmówcy. Analiza problemu podjęta została na przykładzie badań terenowych zrealizowanych przez polską badaczkę na Ukrainie. Staram się odpowiedzieć na pytanie, czy odmienna narodowość ma w takiej sytuacji wpływ na interakcję z rozmówcami oraz otrzymywany materiał, czy jest ona obciążeniem czy zaletą, a także w jaki sposób można ten wpływ kontrolować. Interesuje mnie kwestia kontaktu z rozmówcami i interakcji podczas samego wywiadu oraz różnego rodzaju przypadki modyfikowania narracji przez rozmówcę ze względu na odmienną identyfikację narodową badacza. Prezentację poszczególnych problemów pojawiających się w toku realizacji badań i analizy materiału ilustruję fragmentami nagranych w ramach badań wywiadów.

EN

The aim of the article is to analyze methodological aspects of implementing research project in a culturally different environment, where a language and national identity difference between interviewee and interviewer is present. The analysis is based on the fieldwork done by the Polish researcher in Ukraine. I try to answer whether different nationality influences in such situation the interaction with the interviewees and the results of the research, whether it is a burden or an advantage, and how this possible influence can be controlled. I am interested in issues of contact with the interviewees and interaction during the interview as such, as well as various kinds of the narrative’s modification by the interviewee because of the different nationality of the researcher. I illustrate the following problems with citations of the interviews conducted in the frame of the project.

Keywords

PL

wywiad biograficzno-narracyjny; badania jakościowe; pamięć biograficzna; analiza narracji; relacje polsko-ukraińskie; druga wojna światowa

EN

biographical-narrative interview; qualitative research; biographical memory; analysis of the narrative; Polish-Ukrainian relations; Word War II

• Publisher: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
• Journal: Przegląd Socjologii Jakościowej
• Year: 2013
• Volume: 9
• Issue: 4
• Pages: 140-151

Contributors

author

Anna Wylegała

• Instytut Filozofii i Socjologii PAN, ul. Nowy Świat 72, 00-330 Warszawa

References

• Babiński Grzegorz (2004) Metodologia a rzeczywistość społeczna. Dylematy badań etnicznych. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Dyczok Marta (2000) The Grand Alliance and Ukrainian Refugees. New York: St. Martin’s Press.
• Filipkowski Piotr (2006) Historia mówiona i wojna [w:] Sławomir Buryła, Paweł Rodak, red., Wojna. Doświadczenie i zapis – nowe źródła, problemy, metody badawcze. Kraków: Universitas, s. 13–36.
• Filipkowski Piotr (2010) Historia mówiona i wojna: doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego
• Hrynewycz Władysław (2005) Mit wijny ta wijna mitiw. „Krytyka”, nr 5 (91), s. 2–8.
• Inowlocki Lena (1993) Grandmothers, Mothers and Daughters. Intergenerational Transmission in Displaced Families in Three Jewish Communities. “International Yearbook of Oral History and Life Stories”, t. 2, Daniel Bertaux i Paul Thompson, eds., Between Generations. Family Models, Myths and Memories. Oxford University Press, s. 139–154.
• Kaźmierska Kaja (1996) Wywiad narracyjny – technika i pojęcie analityczne [w:] Marek Czyżewski, Andrzej Piotrowski, Alicja Rokuszewska-Pawełek, red., Biografia a tożsamość narodowa. Łódź: Wydawnictwo UŁ, s. 35–45.
• Kaźmierska Kaja (2008) Biografia i pamięć. Na przykładzie pokoleniowego doświadczenia ocalonych z Zagłady. Kraków: Nomos.
• Kaźmierska Kaja (2012) Wprowadzenie [w:] taż, red., Metoda biograficzna w socjologii. Antologia tekstów. Kraków: Wydawnictwo Nomos, s. 17–31.
• Konieczna Joanna (2001) Polska – Ukraina: wzajemny wizerunek. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Marples David R. (2008) Heroes and Villains. Creating National History in Contemporary Ukraine. Budapest: New York: Central European University Press.
• Nijakowski Lech M. (2006) Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Nowak Jacek (2011) Społeczne reguły pamiętania. Antropologia pamięci zbiorowej. Kraków: Wydawnictwo Nomos.
• Riemann Gerhard, Schütze Fritz (1992) „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych. „Kultura i Społeczeństwo”, t. 36, nr 2, s. 89–111.
• Rokuszewska-Pawełek Alicja (2002) Chaos i przymus. Trajektorie wojenne Polaków – analiza biograficzna. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
• Rosenthal Gabriele, Bar-On Daniel (1992) A Biographical Case Study of Victimizer’s Daughter’s Strategy: Pseudo-Identification with the Victims of Holocaust. „Journal of Narrative and Life History”, nr 2, s. 105–127.
• Rosenthal Gabriele, red., (2010) The Holocaust in Three Generations. Families of Victims and Perpetrators of the Nazi Regime. Opladen & Farmington Hills: Barbara Budrich Publishers.
• Szacka Barbara (2006) Czas przeszły, pamięć, mit. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe „Scholar”.
• Tschuggnall Karoline, Welzer Harald (2002) Rewriting Memories: Family Recollections of the National Socialist Past in Germany. „Culture Psychology”, nr 8, s. 130–145.
• Wojakowski Dariusz (2002) Polacy i Ukraińcy: rzecz o pluralizmie i tożsamości na pograniczu. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Wyka Anna (1993) Badacz społeczny wobec doświadczenia. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
• Zowczak Magdalena, Smyrski Łukasz, red., (2003) Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne. Warszawa: Wydawnictwo DIG i IEiAK UW.
• Zowczak Magdalena, red., (2010) Na pograniczu „nowej Europy”. Polsko-ukraińskie sąsiedztwo. Warszawa: Wydawnictwo DIG i IEiAK UW.