The Relevance of Biblical Exegesis to the Study of the Dynamics of the Educational Relationship in Contemporary Pedagogy. An Example of the Biblical Story of the Calling of Levi

• Authors: Waga Leszek

Title variants

PL

Znaczenie egzegezy biblijnej dla badań nad dynamiką relacji wychowawczej we współczesnej pedagogice. Przykład biblijnego opowiadania o powołaniu Lewiego

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

Pedagogues analysing the role of theology in pedagogical sciences often see theology as the basis for making moral recommendations derived primarily from the Revelation contained in the Bible. This approach minimises the relevance of biblical sciences to pedagogy while narrowing the perspective of its research areas. Biblical exegesis is now revealing a number of issues of great importance for contemporary pedagogy. One of these is the dynamics of the educational relationship, especially the mutual influence and role of the educator and the student in the educational pro-cess. The main focus of this article’s analysis is the Gospel story of the calling of Levi (Matthew) and Jesus’ subsequent meal with sinners and tax collectors. The interpre-tative possibilities of this story, or rather of the one sentence linking the calling with the description of the meal (Mark 2:15), will be presented in the light of contempo-rary possibilities of biblical exegesis. The results of biblical studies do not conclusive-ly resolve the question of whether, after the calling, the disciple followed the Master or the Master followed the disciple. This issue may be a symbolic exemplification of the problem of the subjectivity of the educator and the student in their educational relationship. The article deals with the meta-theoretical issue of pedagogy, demon-strating new possibilities for the use of biblical teachings in pedagogy. The aim of the study is to show close links between the dilemmas of contemporary biblical exegesis and issues of education. Sources for the analyses carried out include publications in the field of biblical exegesis as well as monographs and articles from the field of gen-eral pedagogy (concerning interdisciplinary research as well as the language of peda-gogy) and Christian pedagogy.

PL

Pedagodzy analizujący rolę teologii w naukach pedagogicznych postrzega-ją w niej niejednokrotnie podstawę do formułowania zaleceń moralnych, wywodzą-cych się przede wszystkim z Objawienia zawartego w Biblii. Takie podejście minima-lizuje znaczenie nauk biblijnych dla pedagogiki, zawężając jednocześnie perspektywę jej obszarów badawczych. Egzegeza biblijna ukazuje obecnie wiele problemów bardzo ważkich dla współczesnej pedagogiki. Jednym z nich jest dynamika relacji wycho-wawczej, a zwłaszcza wzajemny wpływ oraz rola wychowawcy i wychowanka w pro-cesie wychowania. Głównym przedmiotem analiz niniejszego artykułu jest ewan-geliczne opowiadanie o powołaniu Lewiego (Mateusza) i następująca po nim uczta Jezusa z grzesznikami i celnikami. Zaprezentowane zostaną możliwości interpreta-cyjne tego opowiadania, a właściwie jednego zdania łączącego zdarzenie powołania z opisem uczty (Mk 2,15), w świetle współczesnych możliwości egzegezy biblijnej. Wyniki badań biblijnych nie rozstrzygają jednoznacznie kwestii, czy po powołaniu uczeń poszedł za Mistrzem, czy Mistrz za uczniem. Kwestia ta może stanowić symbo-liczną egzemplifikację problemu podmiotowości wychowanka i wychowawcy w re-lacji wychowawczej. W artykule podjęto metateoretyczną problematykę pedagogiki, ukazując nowe możliwości wykorzystywania nauk biblijnych w pedagogice. Celem badań jest ukazanie bliskich związków pomiędzy dylematami współczesnej egzegezy biblijnej a zagadnieniami wychowania. Źródłami dla prowadzonych analiz są zarów-no publikacje z zakresu egzegezy biblijnej, jak i monografie oraz artykuły z obszaru pedagogiki ogólnej (na temat badań interdyscyplinarnych, a także języka pedagogiki) i pedagogiki chrześcijańskiej.

Keywords

EN

educational relationship; biblical exegesis; interdisciplinary research in pedagogy; meta-theory of pedagogy; language of pedagogy

PL

relacja wychowawcza; egzegeza biblijna; badania interdyscyplinarne w pedagogice; metateoria pedagogiki; język pedagogiki

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2024
• Volume: 2/54
• Pages: 147-172

Contributors

author

Waga Leszek

• University of Opole

• https://orcid.org/0000-0002-2159-5950

References

• Achtemeier, P. J. (1999). Ewangelia według św. Marka, transl. T. Mieszkowski. In P. J. Achtemeier (Ed.), Encyklopedia biblijna (pp. 280–284). Warszawa: Ofi-cyna Wydawnicza „Vocatio” – Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam.”
• Aland, K. & Aland, B. (1982). Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Text-kritik. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
• Bagrowicz, J. (2000). Edukacja religijna współczesnej młodzieży. Źródła i cele. Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
• Bagrowicz, J. (2007). Wychowanie w świetle Biblii. In A. Rynio (Ed.), Wycho-wanie chrześcijańskie między tradycją a współczesnością (pp. 39–60). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Bagrowicz, J. (2014). Paedagogia perennis w strukturze nauk pedagogicznych. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 30(422), 79–98. https://doi.org/10.12775/AU NC _PED.2014.004.
• Bednarz, M. (1996). Ewangelie synoptyczne. Tarnów: Wydawnictwo BIBLOS.
• Benner, D. (2004). Erziehung – Religion, Pädagogik – Theologie, Erziehungs- wissenschaft – Religionswissenschaft. Systematische Analysen zu pädago-gischen, theologischen und religionspädagogischen Ref lexionsformen und Forschungsdesiderata. In E. Groß (Ed.), Erziehungswissenschaft, Religion und Religionspädagogik (pp. 9–50). Münster: Lit Verlag.
• Biblia Tysiąclecia. Pismo święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych. (1980). Poznań–Warszawa: Pallottinum.
• Blass, F. & Debrunner, A. (1979). Grammatik des neutestamentlichen Grie-chisch. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
• Czajkowski, M. (1997). Galilejskie spory Jezusa. Struktura kerygmatyczna Mk 2,1–3,6. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Teologii Katolickiej.
• Czerski, J. (1996). Ewangelie synoptyczne w aspekcie literackim, historycznym i teologicznym. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
• Czerski, J. (1997). Metody interpretacji Nowego Testamentu. Opole: Wydział Teologiczny Uniwersytetu Opolskiego.
• Czerski, J. (2012). Metodologia Nowego Testamentu. Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
• Egger, W. (1989). Methodenlehrezum Neuen Testament. Einführung in lingui-stische und historisch-kritische Methoden. Freiburg: Verlag Herder.
• Ernst, J. (1981). Das Evangelium nach Markus. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet.
• Feyerabend, K. (1961). Słownik hebrajsko-polski, transl. P. Leks. Kraków: Za-kład Produkcji Skryptów K.Z.P.P.T. w Krakowie.
• Gnilka, J. (1989). Das Evangelium nach Markus. Neukirchen – Vluyn: Neukir-chener Verlag.
• Godoń, R. (1999). Mimesis – Praxis – Wychowanie. Kwartalnik Pedagogiczny, 44(2), 51– 6 7.
• Goriszowski, W. (2006). Podstawy metodologiczne badań pedagogicznych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP.
• Grundmann, W. (1977). Das Evangelium nach Markus. Berlin: Evangelische Verlagsanstalt.
• Hejnicka-Bezwińska, T. (2008). Pedagogika ogólna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Horowski, J. (2007). „Paedagogia perennis” w dobie postmodernizmu. Wychowawcze koncepcje o. Jacka Woronieckiego a kultura przełomu XX i XXI wieku. Toruń: Europejskie Centrum Edukacyjne.
• Jeziorański, M. (2022a). Relacja wychowawcza. Rozumienie, modele, propozycja. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Jeziorański, M. (2022b). Three-subject Model of the Educational Relation-ship. Paedagogia Christiana, 50(2), 11–35. DOI: http://dx.doi.org/10.12775/PCh.2022.013
• Kiley, M. (1984). Why “Matthew” in Matt 9,9–13?. Biblica, 65, 347–351.
• Komeński, J. A. (1956). Wielka dydaktyka, transl. K. Remerowa. Wrocław: Zakład imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
• Kostkiewicz, J. (2013). Kierunki i koncepcje pedagogiki katolickiej w Polsce 1918–1939. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls.”
• Kubik, W. (2004). Dialog pomiędzy pedagogiką i teologią. In S. Palka (Ed.), Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych (pp. 111–120). Kraków: Wydaw-nictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kunowski, S. (1958). O potrzebie naukowego wyodrębnienia współczesnej pedagogiki katolickiej. Katecheta, 4, 258–296.
• Kunowski, S. (1959). Teologia a potrzeby pedagogiki katolickiej. Ateneum Kapłańskie, 51(1–3), 233–245.
• Kunowski, S. (1963). Katechetyka a pedagogika katolicka. Katecheta, 7(4), 157–167.
• Kunowski, S. (2000). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Kwiatkowska, H. (2008). Pedeutologia. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Langkammer, H. (1991). Metodologia Nowego Testamentu. Opole: Wydawnictwo Św. Krzyża.
• Langkammer, H. (1994). Metody lingwistyczne. In J. Flis, H. Langkammer, J. Szlaga & A. Tronina, Metodologia Nowego Testamentu (pp. 233–270). Pelplin: Wydawnictwo Diecezjalne.
• Langkammer, H. (2007). Ewangelia według św. Marka. Wstęp – Przekład z ory-ginału – Komentarz. Poznań: Pallottinum.
• Léon-Dufour, X. (1964). Die synoptischen Evangelien. In A. Robert & A. Feuil-let (Eds.), Einleitung in die Heilige Schrift. Band 2. Neues Testament (pp. 123–305). Wien–Freiburg–Basel: Herder Verlag.
• Magier, P. (2001). Współczesna myśl pedagogiczna wobec „pytania ostateczne-go.” In A. Rynio (Ed.), Wychowanie człowieka otwartego. Rola „Zmysłu religij-nego” Luigi Giussaniego w kształtowaniu osoby (pp. 234–239). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
• Magier, P. (2012). Pedagogika ogólna w strukturze nauk pedagogicznych. In R. Skrzyniarz, E. Smołka & S. Konefał (Eds.), U podstaw tożsamości pedagogiki. Wielowymiarowość – biografistyka – historia (pp. 31–49). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Magier, P. (2018). Kategoria ogólności w pedagogice. Uwagi metodologiczne. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Pedagogika, 36(446), 41–58. https://doi.org/10.12775/AU NC _PED.2018.013.
• Magier, P. (2019). Metateoria pedagogiki chrześcijańskiej. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
• Malbon, E. S. (1985). TH OIKIA AUTOU: Marc 2,15 in Context. New Testa-ment Studies, 31, 282–292.
• Marek, Z. & Walulik, A. (2020). Geneza pedagogiki religii. In Z. Marek & A. Walulik (Eds.), Słowniki Społeczne. Pedagogika religii (pp. 11–31). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum w Krakowie.
• Merk, A. (1948). Novum Testamentum Graece et Latine. Roma: Pontificium Institutum Biblicum.
• Michaelis, W. (1961). Einleitung in das Neue Testament. Die Entstehung, Samm-lung und Überlieferung der Schriften des Neuen Testaments. Bern: Berchthold Haller.
• Nestle, E., Nestle, E., Kurt, B., Kurt, A., Karavidopoulos, J., Martini, C. M. & Metzger, B. M. (1994). Novum Testamentum Graece et Latine. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
• Nestle, E., Nestle, E., Kurt, B., Kurt, A., Karavidopoulos, J., Martini, C. M., Metzger, B. M., Bogacz, R. & Mazur, R. (2017). Novum Testamentum Graece et Polonice / Nowy Testament Grecki i Polski. Poznań: Pallottinum.
• Nipkow, K. E. (1992). Religion in der Pädagogik? Zeitschrift für Pädagogik, 38(2), 215–234.
• Nowak, M. (1992). Pedagogika a teologia wychowania w dialogu interdyscy-plinarnym. In A. Tchorzewski (Ed.), Z problematyki metodologicznej teorii wychowania (pp. 93–99). Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane WSP w Byd-goszczy.
• Nowak, M. (2000). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Nowak, M. (2001a). Treści religijne w teorii pedagogicznej. In A. Rynio (Ed.), Wychowanie człowieka otwartego. Rola „Zmysłu religijnego” Luigi Giussaniego w kształtowaniu osoby (pp. 230–233). Kielce: Wydawnictwo Jedność.
• Nowak, M. (2001b). Wychowanie religijne w pedagogice katolickiej XX wieku. Paedagogia Christiana, 7(1), 4 3 – 69.
• Nowak, M. (2004). Pedagogika chrześcijańska: jej podstawy, rozwój i aktualny stan. Rocznik Pedagogiczny, 27, 37–58.
• Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Nowicki, P. (1967). Greczyzna biblijna. Wprowadzenie. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Okopień-Sławińska, A. (1988). Peryfraza. In J. Sławiński (Ed.), Słownik terminów literackich (pp. 351–352). Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
• Palka, S. (2013). Problemy badawcze w pedagogice a praktyka badawcza pedagogów. In T. Bauman (Ed.), Praktyka badań pedagogicznych (pp. 61– 68). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls.”
• Pesch, R. (1968). Levi–Matthäus (Mc 2,14 / Mt 9,9; 10,3). Ein Beitrag zur Lö-sung eines alten Problems. Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der älteren Kirche, 59, 40–56.
• Pesch, R. (1976). Das Markusevangelium. Freiburg–Basel–Wien: Verlag Herder.
• Pestalozzi, J. H. (1972). Jak Gertruda uczy swoje dzieci. Próba podania matkom wskazówek w formie listów, jak mają uczyć swoje dzieci, transl. W. Szewczuk. In J. H. Pestalozzi, Pisma pedagogiczne (pp. 209–386). Wrocław–Warszawa–Kra-ków–Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo.
• Pontificia Commissione Biblica. (1993). L’interprétation de la Bible dans l’Eglise. Città del Vaticano: Libreria Editrice Vaticana.
• Popowski, R. (1995). Wielki słownik grecko-polski Nowego Testamentu. Wyda-nie z pełną lokalizacją greckich haseł, kluczem polsko-greckim oraz indeksem form czasownikowych. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio.”
• Romaniuk, K. (1975). Wprowadzenie do krytyki tekstu Starego i Nowego Testa-mentu. Poznań–Warszawa–Lublin: Księgarnia św. Wojciecha.
• Romaniuk, K. (1983). Morfokrytyka i historia redakcji czyli Form- i Redaktions-geschichte. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Romaniuk, K., Jankowski, A. & Stachowiak, L. (1999). Komentarz praktyczny do Nowego Testamentu, vol. 1. Poznań–Kraków: Wydawnictwo Pallottinum – Tyniec Wydawnictwo Benedyktynów.
• Rutkowiak, J. (1994). Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości. In H. Kwiatkowska (Ed.), Ewolucja tożsamości pedagogiki (pp. 85–99). Warszawa: Polskie Towarzystwo Pedagogiczne, Instytut Historii Nauki, Oświaty i Techniki.
• Rynio, A. (1999a). Biblijne podstawy wychowania. In A. Rynio (Ed.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (pp. 163–166). Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
• Rynio, A. (1999b). Katolicka myśl pedagogiczna. Próba syntezy. In A. Rynio (Ed.), Pedagogika katolicka. Zagadnienia wybrane (pp. 411–417). Stalowa Wola: Oficyna Wydawnicza Fundacji Uniwersyteckiej w Stalowej Woli.
• Schmid, J. (1954). Das Evangelium nach Markus. Regensburg: Verlag Friedrich Pustet.
• Schmithals, W. (1979). Das Evangelium nach Markus. Band 2/1. Gütersloh–Würzburg: Siebenstern.
• Schnackenburg, R. (1966). Das Evangelium nach Markus. Düsseldorf: Patmos–Ve r l a g .
• Sośnicki, K. (1949). Pedagogika ogólna. Toruń: Księgarnia Naukowa T. Szczęsny.
• Szir (Wolman-Sieraczkowa), M. & Szir, D. (1958). Słownik hebrajsko-polski. Cz. 1. Tel-Aviv: DVIR.
• Theobald, M. (1978). Der Primat der Synchronie vor der Diachronie als Grundaxiom der Literarkritik Methodische Erwägungen an Hand von Mk 2, 13–17 / Mt 9, 9–13. Biblische Zeitschrift, 22, 161–186.
• Tronina, A. (2008). Tekst Pisma świętego. In J. Szlaga (Ed.), Wstęp ogólny do Pisma świętego (pp. 150–183). Poznań: Pallottinum.
• Waga, L. (2000). Analiza lingwistyczna opowiadania o powołaniu Lewiego (Mk 2, 13–17). Opole: manuscript WT UO.
• Waga, L. (2016). Obecność teoretycznych i metateoretycznych założeń współ-czesnej pedagogiki chrześcijańskiej w „De catechizandis rudibus” św. Augu-styna. Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego, 36(1), 227–249.
• Waga, L. (2021). Theological Aspects of Educational Postulates of Ludwika Jeleńska (1885–1961) in the Light of Contemporary Interdisciplinary Discours-es of Theology with Education Sciences. Studia Oecumenica, 21, 325–340. https://doi.org/10.25167/so.2870.
• Wierzchosławski, S. (2009). Wielodyscyplinarność i interdyscyplinarność sta-tystycznych badań zjawisk społecznych. Studia Demograficzne, 1, 3 0 – 4 7.
• Wojciechowski, M. (1991). Czynności symboliczne Jezusa. In J. Łach (Ed.), Stu-dia z biblistyki (pp. 7–253). Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej.
• Zimmermann, H. (1978). Neutestamentliche Methodenlehre. Darstellung der historisch-kritischen Methode. Stuttgart: Katholisches Bibelwerk.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2024.021