Homoseksualne ofiary nazizmu i ich miejsce w kulturze pamięci

• Authors: Borysławska Magda

Title variants

EN

The homosexual victims of Nazism and their place in a culture of remembrance

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Zapomniane ofiary nazizmu to te, których cierpienia nie zostały uznane w pamięci zbiorowej narodu. Do kategorii tych ofiar należą osoby prześladowane ze względu na swoją orientację seksualną zarówno w okresie Trzeciej Rzeszy, jak i wiele lat po jej upadku. Problemem badawczym artykułu jest ujecie tematu prześladowań gejów w niemieckiej narracji historycznej. Autorka analizuje polityczne i ideologiczne aspekty refrakcji tekstów ze szczególnym uwzględnieniem tego, jak przebiegała recepcja świadectw homoseksualnych ofiar. Polski dyskurs pamięci jest wobec problematyki nieheteronormatywności w kontekście II wojny światowej - w przeciwieństwie do dyskursu niemieckiego - niemal nieprzepuszczalny, o czym świadczą chociażby brak miejsc pamięci czy marginalizowanie tej tematyki na poziomie edukacji historycznej.

EN

The forgotten victims of Nazism are those, whose suffering was not acknowledged in the collective memory of a nation. The abovementioned category describes individuals persecuted on the ground of sexual orientation, both during the period of Third Reich and many years after its downfall. The research problem of the article is the approach towards the subject of gay persecution in the German historical narrative. The author performs an analysis of the reception of homosexual Nazism victims’ testimonies, taking into consideration political and ideological aspects of text refraction. The Polish memory discourse, in contrast to German discourse, rejects the issue of non-heteronormativity in the context of World War II history. It is demonstrated by, interalia, lack of memorial sites and marginalization of the subject in historical education.

Keywords

PL

nazizm; nieheteronormatywność; prześladowania gejów; dyskurs pamięci

EN

Nazism; non-heteronormativity; gay persecution; memory discourse

• Publisher: Instytut Historii Uniwersytetu Zielonogórskiego
• Journal: In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką
• Year: 2017
• Volume: 11
• Pages: 93-103

Dates

published

2017

Contributors

author

Borysławska Magda

• Uniwersytet Warszawski

References

• Assmann A., Der lange Schatten der Vergangenheit: Erinnerungskultur und Geschichtspolitik, München 2006.
• Duszak A., Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa 1998.
• Dworek G., § 175 StGB: weggefallen – nach 123 Jahren, [w:] Vom Verbot zur Gleichberechtigung – Die Rechtsentwicklung zu Homosexualität und Transsexualität in Deutschland. Festschrift für Manfred Bruns, red. Hirschfeld-Eddy-Stiftung, Berlin 2012, s. 46-57, http://www.lsvd.de/fileadmin/pics/
• Dokumente/Recht/Guenter.Dwork-Paragraf175.pdf [dostęp: 2.07.2016].
• Fairclough N., Duszak A., Krytyczna analiza dyskursu – nowy obszar badawczy dla lingwistyki i nauk społecznych, [w:] Krytyczna analiza dyskursu, red. A. Duszak, N. Fairclough, Kraków 2008, s. 7-29.
• Grau G., Hidden Holocaust? Gay and lesbian persecution in Germany 1933-45, Londyn 1995.
• Halbwachs M., Społeczne ramy pamięci, Warszawa 1969.
• Heger H., Mężczyźni z różowym trójkątem, Warszawa 2016.
• Hoffschildt R., 140.000 Verurteilungen nach § 175, [w:] Denunziert, verfolgt, ermordet: Homosexuelle Männer und Frauen in der NS-Zeit, red. Fachverband Homosexualität und Geschichte, Hamburg 2002, s. 140-149.
• Müller K., Totgeschlagen, totgeschwiegen? Das autobiographische Zeugnis homosexueller Überlebender, [w:] Nationalsozialistischer Terror gegen Homosexuelle. Verdrängt und ungesühnt, red. B. Jellonnek, R. Lautmann, F. Schöningh, Paderborn 2002, s. 397-418.
• Neander J., Dla moich towarzyszy – Karl, http://www.auschwitz.org/historia/rozne-grupy-wiezniow/homoseksualisci-odrebna-kategoria-wiezniow/joachim-neander-dla-moich-towarzyszy--karl/ [dostęp: 28.06.2016].
• Nijakowski L., Politycy, historycy i pamięć zbiorowa, https://histmag.org/Politycy-historycy-i-pamiec-zbiorowa-11576 [dostęp: 28.06.2016].
• Nijakowski L., Polska polityka pamięci: esej socjologiczny, Warszawa 2008.
• Piętka B., Więźniowie z różowym trójkątem w KL Auschwitz, „Dzieje Najnowsze” 2014, nr 2, s. 25-53.
• Remin K., Różowe trójkąty. Zbrodnie nazistów na osobach homoseksualnych w kontekście edukacji antydyskryminacyjnej, Warszawa 2012.
• Ricoeur P., Pamięć, historia, zapomnienie, tłum. J. Margański, Kraków 2012.
• Schäfer Ch., „Widernatürliche Unzucht” (§§ 175, 175a, 175b, 182 a.F. StGB): Reformdiskussion und Gesetzgebung seit 1945, Berlin 2006.
• Schoppmann C., Zeit der Maskierung. Zur Situation lesbischer Frauen im Nationalsozialismus, [w:] Nationalsozialistischer Terror gegen Homosexuelle. Verdrängt und ungesühnt, red. B. Jellonnek, R. Lautmann, F. Schöningh, Paderborn 2002, s. 71-82.
• Stümke H.G., Finkler R., Rosa Winkel, Rosa Listen, Hamburg 1981.
• van Dijk T., Dyskurs jako struktura i proces, Warszawa 2001.
• van Dijk L., Ein erfülltes Leben – trotzdem…, Hamburg 1992.
• van Dijk L., Vergessene Opfer. Eine Gruppe Homosexueller unternahm eine Gedenkreise nach Auschwitz, „Die Zeit”, 27.10.1989, http://www.zeit.de/1989/44/vergessene-opfer [dostęp: 28.06.2016].
• Witosz B., Genologia lingwistyczna. Zarys problematyki, Katowice 2005.
• Ziółkowski M., Pamięć i zapominanie: trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci, „Kultura i Społe-czeństwo” 2003, nr 3-4, s. 3-22.