Apel jasnogórski jako gatunek w formie kolekcji

• Authors: Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

Title variants

EN

Appeal from Jasna Góra — a collection genre

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest apel jasnogórski traktowany jako gatunek w formie kolekcji, którą tworzą: pieśń, modlitwa, rozważanie, błogosławieństwo. Na początku omówiona została struktura gatunkową apelu, ze zwróceniem uwagi zarówno na wzorzec kanoniczny, jak i jego modyfikacje. Niezwykle interesująco prezentuje się aspekt pragmatyczny ze względu na skomplikowane relacje nadawczo-odbiorcze oraz złożony potencjał illokucyjny. Można tu bowiem mówić o „rozwarstwieniu” nadawcy i niejednorodnym adresacie. Analizowane przeze mnie teksty reprezentują styl religijny, zatem do głównych wyznaczników stylistycznych można zaliczyć: hieratyczność, formuliczność, metaforyczność i obecność terminologii religijnej. W aspekcie kognitywnym zwraca uwagę chrześcijański i narodowy punkt widzenia, a także kategoria czasu liturgicznego.

EN

The article touches upon the appeal from Jasna Góra, which has been treated as a collection genre including a hymn, a prayer, a sermon and a blessing. At first the author discusses the genre structure of the appeal and focuses on both the canon model and its alternations which determine the identity of the structural model. Special attention has been paid to the delimitation frame, features of a homily and the prayer segment as well as their interplay. The pragmatic aspect is very interesting, especially the complex sender-receiver relations, the effect of the presence of dialogue, a variety of people and a wealth of speech acts. The analysed texts represent the religious style whose most important features are: formulaic discourse, special terminology, metaphors, schematic character. In the cognitive aspect we observe the Christian (especially Roman Catholic) and national point of view. Also liturgical time is a very important category.

Keywords

PL

apel jasnogórski; język religijny; genologia lingwistyczna; styl; gatunek w formie kolekcji

EN

Appeal from Jasna Góra; religious language; linguistic genology; stylistics; a genre in the form of collection

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2014
• Volume: 94
• Issue: 5
• Pages: 441-451

Contributors

author

Małgorzata Dawidziak-Kładoczna

• Akademia im. Jana Długosza, Częstochowa