Niemieckie słownictwo marynistyczne w publikacji Maritimes Wörterbuch Jürgena Gebauera i Egona Krenza. Wybrane zagadnienia

• Authors: Guz Marzena

Title variants

EN

German maritime vocabulary in the publication, Maritimes Wörterbuch by Jürgen Gebauer and Egon Krenz. Selected questions

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem niniejszego artykułu jest analiza językowa słownictwa marynistycznego ze słownika Maritimes Wörterbuch zusammengestellt von Jürgen Gebauer und Egon Krenz (1989). W opracowaniu omówiono zagadnienia morfologiczne oraz problem składni. Materiał badawczy został zanalizowany także pod kątem onomastyki, poruszono również kwestie zapożyczeń oraz żargonu żeglarskiego. W słowniku, podobnie jak w całym języku niemieckim, występuje bogactwo złożeń. Uwagę przyciąga bogaty repertuar przydawek rzeczownikowych. W źródle, o którym mowa, odnotować można eponimy, kryptonimy, nazwy wydarzeń historycznych oraz ergonimy (nazwy instytucji). Żargon marynarski nieznacznie nacechowany jest ekspresywnością

EN

The aim of this article is to analyse maritime vocabulary in the publication Maritimes Wörterbuch zusammengestellt von Jürgen Gebauer und Egon Krenz (1989). Morphological issues and syntax problems will be discussed. The research material will also be analysed in terms of onomastics and the issue of borrowings and sailing jargon will be discussed. The dictionary, and the German language in general are rich in complexities. The rich repertoire of noun additives attracts attention. The source in question includes eponyms, cryptonyms, names of historical events and ergonyms (names of institutions). Naval jargon is not very expressive.

Keywords

PL

słownictwo; język niemiecki; język marynarski; słowotwórstwo; onomastyka

EN

vocabulary; German language; sailing language; word formation; onomastics

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2019
• Volume: LXVII
• Pages: 105-119

Contributors

author

Guz Marzena

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Humanistyczny, Katedra Filologii Germańskiej

References

• Ammon Ulrich, 1995, Die deutsche Sprache in Deutschland, Österreich und der Schweiz. Das Problem der nationalen Varietäten, de Gruyter, Berlin–New York.
• Burkacka Iwona, 2010, Klasyfikacja słowotwórcza nowszych zapożyczeń, „Linguistica Copernicana”, t. 2(4), s. 229–240.
• Curda Joseph, 2017, Słowa, które niosły śmierć – kryptonimy operacji wojskowych w XX wieku, „Wojna Revue”, 11.08.1017, https://magazyn.wp.pl/ artykul/slowa-ktore-niosly-smierc-kryptonimy-operacji-wojskowych-w-xxwieku (dostęp: 30.07.2018).
• Debus Friedhelm, 2012, Namenkunde und Namengeschichte. Eine Einführung, Erich Schmidt, Berlin. Duden. Deutsches Universalwörterbuch, 1996, Dudenverlag, Mannheim.
• Eckkrammer Eva Martha, Thaler Verena, 2013, Die Ergonymie als namenkundliche Subdisziplin. Beobachtungen zur Terminologie und zum aktuellen Forschungsstand, w: tychże, red., Kontrastive Ergonymie. Romanistische Studien zu Produkt- und Warennamen, Frank & Timme, Berlin, s. 7–53.
• Fleischer Wolfgang, 1992, Name und Text: ausgewählte Studien zur Onomastik und Stilistik. Zum 70. Geburtstag herausgegeben und eingeleitet von Irmhild Barz et al., Niemeyer Verlag, Tübingen.
• Fleischer Wolfgang, Barz Irmhild, 2007, Wortbildung der deutschen Gegenwartssprache, Niemeyer Verlag, Tübingen.
• Grab ias Stanisław, 1997, Język w zachowaniach społecznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Guz Marzena, 2006, Verbalisierungen von naturbezogenen Substantiven im Deutschen und im Polnischen, w: J.F. Nosowicz, M. Pieklarz, red., Edukacja dla przyszłości, t. 3, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Finansów i Zarządzania w Białymstoku, Białystok, s. 195–206.
• Guz Marzena, 2014, Zur Struktur der Katzenrassennamen, „Rozprawy Komisji Językowej ŁTN”, t. LX, s. 81–91.
• Guz Marzena, 2018, Der polnische Wortschatz in der Seeschifffahrt der 1980er-Jahre, w: M. Lisiecka-Czop, K. Sztandarska, B. Utermöhlen, red., Sprachen in fach- und berufsbezogenen Kontexten. Theoretische und praktische Überlegungen, Verlag Dr. Kovač, Hamburg, s. 119–137.
• Harnisch Rüdiger, Nübling Damaris, 2004, Namenkunde, w: G. Booij i in., red., Morphologie/Morhology. Ein internationales Handbuch zur Flexion und Wortbildung, t. 2, de Gruyter, Berlin, s. 1901–1909.
• Kaube Jürgen, 2012, Diskursive Klingeltöne, w: J. Voss, M. Stolleis, red., Fachsprachen und Normalsprache, Wallstein, Göttingen, s. 105–114.
• Kempf Luise, 2016, Adjektivsuffixe in Konkurrenz. Wortbildungswandel vom Frühneuhochdeutschen zum Neuhochdeutschen, de Gruyter, Berlin–Boston.
• Kołodziejek Ewa, 1994, Gwara środowiskowa marynarzy na tle subkultury marynarskiej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Kramer Undine, 2018, Maritimer Wortschatz in allgemeinen einsprachigen Wörterbüchern des Deutschen und im individualsprachlichen Goethe-Wörterbuch, w: M. Lisiecka-Czop, K. Sztandarska, B. Utermöhlen, red., Sprachen in fachund berufsbezogenen Kontexten. Theoretische und praktische Überlegungen, Verlag Dr. Kovač, Hamburg, s. 73–90.
• Lesz-Duk Maria, 2017, Żywioły obecne w słownictwie żeglarskim, w: H. Kaczmarek, red., Żywioły w poznaniu. Konceptualizacja żywiołów. Wieloaspektowość badań – różnorodność rozwiązań, t. 2, Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa, s. 225–235.
• Linde-Usiekniewicz Jadwiga, red., 2007, Wielki słownik angielsko-polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Lipczuk Ryszard, Szta ndarska Katarzyna, 2018, Maritimer Wortschatz in ausgewählten Wörterbüchern mit puristischen Zielen, w: M. Lisiecka-Czop, K. Sztandarska, B. Utermöhlen, red., Sprachen in fach- und berufsbezogenen Kontexten. Theoretische und praktische Überlegungen, Verlag Dr. Kovač, Hamburg, s. 103–118.
• Lisiecka-Czop Magdalena, 2010, „Als die Seemannssprache noch romantisch war” – nautischer Wortschatz des 18. Jahrhunderts im Spiegel des Allgemeinen Wörterbuches der Marine (1793–1798) von Johann Hinrich Röding, „Studia Maritima”, t. XXIII, s. 41–60.
• Łuczyński Edward, 1986, Staropolskie słownictwo związane z żeglugą. XV i XVI w., Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
• Łuczyński Edward, 1987, Polska terminologia morska I połowy XX wieku, Uniwersytet Gdański, Gdańsk. Maritimes Wörterbuch zusammengestellt von Jürgen Gebauer und Egon Krenz, 1989, Militärverlag der Deutschen Demokratischen Republik, Berlin.
• Maziarz Radosław, 2012, Morphologie, w: L. Wille, R. Maziarz, red., Einführung in die Sprachwissenschaft, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów s. 27–33.
• Opitz Kurt, 1998, Die technische Fachsprache der Seefahrt, w: L. Hoffman, H. Kalverkämper, H.E. Wiegand, red., Fachsprachen. Languages for Special Purposes. Ein internationales Handbuch zur Fachsprachenforschung und Terminologiewissenschaft, t. 1, de Gruyter, New York–Berlin, s. 1211–1216.
• Ożdżyński Jan, 1989, Morska wspólnota kulturowa w świetle faktów językowych. Morfologia zapożyczeń w polskim słownictwie flisackim i żeglarskim, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków.
• Pfeifer Wolfgang, red., 1997, Etymologisches Wörterbuch des Deutschen, Deutscher Taschenbuch Verlag, München.
• Schlaefer Michael, 2009, Lexikologie und Lexikographie. Eine Einführung am Beispiel deutscher Wörterbücher, Erich Schmidt Verlag, Berlin.
• Schmidt Wilhelm, 1984, Geschichte der deutschen Sprache, Verlag Volk und Wissen, Berlin.
• Sors Agnieszka, 2013, Sposoby określania ruchu łodzi w socjolekcie żeglarskim, „Język w Komunikacji”, nr 3, s. 119–129.
• Szczaus Agnieszka, 2018, Słowniczek żeglarski i słowniczek hydrograficzny w Nowych Atenach Benedykta Chmielowskiego (1745–1746), w: M. Lisiecka-Czop, K. Sztandarska, B. Utermöhlen, red., Sprachen in fach- und berufsbezogenen Kontexten. Theoretische und praktische Überlegungen, Verlag Dr. Kovač, Hamburg, s. 91–101.
• Tadeusz Elżbieta, Laskowski Marek, 1994, Stereotype Zwillingsformeln im Deutschen, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
• Webb Barbara, 2012, Słownik żeglarski: 10-języczny: polski, francuski, niemiecki, holenderski, angielski, hiszpański, włoski, portugalski, turecki, grecki, Oficyna Wydawnicza Alma-Press, Warszawa.
• Zabrocki Ludwik, 1956, Związki językowe niemiecko-pomorskie, w: Z. Stieber, red., Konferencja Pomorska (1954). Prace Językoznawcze, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 149–174.
• https://sjp.pwn.pl/sjp/kryptonim;2565035.html (dostęp: 30.07.2018).