Ekonomia i wychowanie jako fundamenty nowego ładu społecznego. Abramowski wobec myśli społecznej Proudhona

• Authors: Elżbieta Podgórska

Title variants

EN

Economics and education as the foundations of a new social order. Abramowski on the social thought of Proudhon

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest analiza porównawcza wizji i koncepcji stworzenia idealnego świata społecznego Edwarda Abramowskiego z doktryną ekonomiczno-społeczną jednego z najwybitniejszych przedstawicieli anarchizmu XIX w Pierre Josephem Proudhonem. Dla obu anarchia nie oznaczała absolutnej swobody działania lecz ustanawiała pozytywny związek wolności indywidualnej z wolnością ogółu, a fundamentem jej była sprawiedliwość społeczna oraz likwidacja struktur politycznych państwa. Anarchia ta miała charakter konstruktywny i nie oznaczała samowoli. Wychowanie oraz przemiana moralna społeczeństwa poprzedzała wprowadzenie nowego ładu społecznego i ekonomicznego. Konkluzją tej pracy jest uznanie poglądów obu myślicieli za jednostronne i nie możliwe do zrealizowania.

EN

The goal of the article is to carry out a comparative analysis of Edward Abramowski’s vision for creating an ideal social world and the economic and social doctrine of Pierre Joseph Proudhon, one of the most outstanding representatives of 19th-century anarchism. For both thinkers anarchism did not mean an absolute liberty to act, but established a positive connection between individual liberty and the freedom of society, and was based on social justice and the elimination of state political structures. This anarchism had a positive character and did not mean license. Education and the moral transformation of society preceded the introduction of a new social and economic order. The conclusion of the article is that the views of both thinkers are one-sided and incapable of being implemented.

• Publisher: Instytut Filozofii - Uniwersytet Jagielloński
• Journal: Diametros
• Year: 2006
• Issue: 8
• Pages: 79-98

Contributors

author

Elżbieta Podgórska

References

• Abramowski [1922] – E. Abramowski, Kooperatywa jako sprawa wyzwolenia ludu pracującego, w: idem, Pisma, t. I, Warszawa 1922.
• Abramowski [1965] – E. Abramowski, Socjalizm a państwo, w: idem, Filozofia społeczna: wybór pism, PWN, Warszawa 1965.
• Abramowski [1986a] – E. Abramowski, Zagadnienia etyczne i polityka rewolucji, w: idem, Rzeczpospolita przyjaciół: wybór pism politycznych i społecznych, PAX, Warszawa 1986.
• Abramowski [1986b] – E. Abramowski, Etyka a rewolucja, w: idem, Rzeczpospolita przyjaciół: wybór pism politycznych i społecznych, PAX, Warszawa 1986.
• Abramowski [1986c] – E. Abramowski, Polityka socjalizmu bezpaństwowego, w: idem, Rzeczpospolita przyjaciół: wybór pism politycznych i społecznych, PAX, Warszawa 1986.
• Abramowski [1986d] – E. Abramowski, Idee społeczne kooperatyzmu, w: idem, Rzeczpospolita przyjaciół: wybór pism politycznych i społecznych, PAX, Warszawa 1986.
• Bergson [1963] – H. Bergson, Intuicja filozoficzna, w: idem, Myśl i ruch, Dusza i ciało, PWN, Warszawa 1963.
• Duszyk [2004] – A. Duszyk, Ku bezkresom utopii: problematyka absolutnej wolności jednostki w działalności i poglądach Michała Bakunina, Radom 2004.
• Dzisiów [1989] – Ł. Dzisiów, Anarchosyndykalizm: zaplecze teoretyczne, Szczecin 1989.
• Dziżyński [1975] – J Dziżyński, Proudhon, Wiedza Powszechna, Warszawa 1975.
• Grinberg [1994] – D. Grinberg, Ruch anarchistyczny w Europie Zachodniej 1870–1914, PWN, Warszawa 1994.
• Jelenkowski [1981] – M. Jelenkowski, Owen, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981.
• Marks, Engels [1969] - K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 21, Książka i Wiedza, Warszawa 1969.
• Marks, Engels [1971] - K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 22, Książka i Wiedza, Warszawa 1971.
• Marks, Engels [1973] - K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 33, Książka i Wiedza, Warszawa 1973.
• Proudhon [1974] – P.J. Proudhon, Wybór pism, 2 t., Książka i Wiedza, Warszawa 1974.
• Waldenberg [1985] – M. Waldenberg, Prekursorzy Nowej Lewicy: studia z myśli społecznej XIX i XX wieku, Wydawnictwo Literackie, Kraków – Wrocław 1985.
• Skróty tytułów cytowanych pism P.J. Proudhona:
• CTJW: Co to jest własność
• IPR: Istota i przeznaczenie rządu
• OU: O ustanowieniu ludzi w społeczeństwie
• S-IV: Studium IV
• S-VII: Studium VII
• SSE: System sprzeczności ekonomicznych, czyli filozofia nędzy
• ŚiW: Świadomość i wolność
• TW: Teoria własności

Identifiers

DOI

10.13153/diam.8.2006.226