Nastawienia życiowe młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej – analiza porównawcza

• Authors: Wysocka Ewa Katarzyna , Ostafińska-Molik Barbara
• Languages of publication: PL

Abstracts

Autorki przyjęły założenie, iż niedostosowanie społeczne stanowi złożony syndrom nastawień percepcyjnych (opisowych) i preferencyjnych (motywacyjnych) warunkujących zachowania nieprzystosowawcze (sprzeczne z normami i wartościami powszechnie przyjętymi w danym społeczeństwie), destruktywny indywidualnie i społecznie. Jako podstawę konceptualizacji badań przyjęły teorię poznawczą osobowości S. Epsteina.Badania o charakterze sondażowym w dwóch grupach młodzieży w okresie późnej adolescencji (chłopców w wieku 16-19 lat), Dobór próby był celowo-losowy, zależnie od grupy (przystosowani prawidłowo: uczniowie liceum – dobór losowy, N=247; niedostosowani społecznie: wychowankowie Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych – dobór celowy, N=250). Badania wśród licealistów prowadzono od lutego do czerwca 2011, a w grupie osób niedostosowanych społecznie od września 2012 do stycznia 2013.Przyjęte założenie o zróżnicowaniu młodzieży niedostosowanej społecznie i prawidłowo przystosowanej w zakresie nastawień życiowych, rozumianych jako system przekonań o sobie (samoocena) i świecie (obraz świata) oraz dotyczących relacji „ja – świat (funkcjonowanie interpersonalne) i własnego życia (obraz własnego życia – poczucie skuteczności, kontroli), zostało potwierdzone (statystyka t; wielkość efektu), zaś stwierdzone różnice są na tyle wyraźne, iż nie można uznać ich za efekt przypadkowy. Wskazuje to, iż przekonania te stanowią ważny mechanizm nieprzystosowania.

• Publisher: Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa z siedzibą w Poznaniu
• Journal: Przegląd Naukowo-Metodyczny „Edukacja dla Bezpieczeństwa”
• Year: 2014
• Volume: 7
• Issue: 1(22)
• Pages: 233-254

Contributors

author

Wysocka Ewa Katarzyna

• Uniwersytet Śląski

author

Ostafińska-Molik Barbara

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Ajzen I., The theory of planned behavior, “Organizational Behavior and Human Decision Processes” 1991, nr 50, s. 179-211
• Ajzen I., Fishbein M., Understanding attitudes and predicting social behavior. New York 1980
• Atkinson J. W., Thematic apperceptive measurement of motivation in 1950 and 1980. (w:) G. d’Ydewalle, W. Lens (red.), Cognition in human motivation and learning. Leuven, Broadway 1981, s. 159-198
• Bandura A., Social foundations of though and action. A social cognitive theory. Englewood Cliffs, New York 1986
• Bargh J. A., Automatyzmy dnia powszedniego, „Czasopismo Psychologiczne” 1999, nr 5, s. 209-256
• Cohen J., Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: 1988
• Doliński D., Orientacja defensywna. Warszawa 1993
• Dweck C. S., Self-theories: Their role in motivation, personality and development. Philadelphia 2000
• Epstein S., Cognitive-experiential self-theory. (w:) L. Pervin (red.), Handbook of personality theory and research. Theory and research. New York 1990a, s. 165-192
• Epstein S., Cognitive-experiential self-theory. An integrative theory of personality. (w:) R. Curtis (red.), The relational self: Convergences in psychoanalysis and social psychology. New York 1991b, s. 111-137
• Epstein S., Cognitive-experiential self-theory. Implications for developmental psychology. (w:) M. Gunnar & L. A. Sroufe (red.), Self-processes and development, Vol. 23. Minnesota Symposia on Child Psychology. Hillsdale, NJ: 1991a, s. 79-123
• Epstein S., Conscious and unconscious self-esteem from the perspective of cognitive-experiential self-theory. (w:) M. H. Kernis (red.), Self-Esteem: Issues and answers. New York 2006, s. 69-76
• Epstein S., Wartości z perspektywy poznawczo-przeżyciowej teorii „ja”. (w:) J. Reykowski, N. Eisenberg, E. Staub (red), Indywidualne i społeczne wyznaczniki wartościowania. Wrocław1990b, s. 11-32
• Erikson E. H., Tożsamość a cykl życia. Poznań 2004
• Juczyński Z., Narzędzia pomiaru w promocji i psychologii zdrowia. Warszawa 2009
• Kofta M., Doliński D., Poznawcze podejście do osobowości. (w:) J. Strelau (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 2. Gdańsk 2004, s. 581-593
• Lachowicz-Tabaczek K., Potoczne koncepcje świata i natury ludzkiej: ich wpływ na poznanie i zachowanie. Gdańsk 2004
• Lerner M. J., The justice motive: Where social psychologist found it, how they lost it and why they may not find it again, “Personality and Social Psychology Review” 2003, nr 7, s. 388-399
• Lerner M. J., Miller D. T., Just world research and the attribution process: Looking back and ahead, “Psychological Bulletin” 1978, nr 85, s. 1030-1051
• Łaguna M., Przekonania na własny temat i aktywność celowa. Gdańsk 2010
• Mischel W., Toward an integrative science of the person, “Annual Review of Psychology” 2004, nr 55, s. 1-22
• Oleś P. K., Wprowadzenie do psychologii osobowości. Warszawa 2003
• Oleś P. K., Drat-Ruszczak K., Osobowość. (w:) J. Strelau,D. Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk 2008,s. 651-764
• Pervin L. A., Psychologia osobowości. Gdańsk 2002
• Rodriguez W., Effect size. (w:) N. J. Salkind (red.), Encyclopedia of measurement and statistics, Vol. 1. Thousand Oaks, CA 2007
• Rotter J., Social learning and clinical psychology. New York 1954
• Seligman M. E. P., Optymistyczne dziecko. Poznań 2005
• Trzebiński J., Zięba M., Kwestionariusz Nadziei Podstawowej – BHI-12. Podręcznik. Warszawa 2003
• Trzebiński J., Zięba M., Basic hope as a world-view. An outline of a concept, “Polish Psychological Bulletin” 2004, nr 35, s. 173-182
• Urban B., Agresja młodzieży i odrzucenie rówieśnicze. Warszawa 2012
• Wysocka E., Doświadczanie życia w młodości – problemy, kryzysy I strategie ich rozwiązywania. Katowice 2009/2010
• Wysocka E., Kwestionariusz Nastawień Intrapersonalnych, Interpersonalnych i Nastawień wobec Świata (KNIIŚ). Podręcznik dla liceum. Kraków 2011

Identifiers

ISSN

1899-3524