Kultura, instytucje, władza: ciągłość i zmiana porządku instytucjonalnego

• Authors: Bukowski Andrzej

Title variants

EN

Culture, Institutions, and Power: Continuity and Change of Institutional Order

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest pokazanie, w jaki sposób użycie kategorii kulturowych w analizie władzy i konfliktu umożliwia wyjaśnienie ciągłości i zmiany porządku instytucjonalnego. Dzięki odniesieniu kategorii kultury do grupowego wymiaru życia społecznego można analizować funkcjonowanie instytucji w trzech wzajemnie oddziaływujących na siebie sferach: tożsamościowo-legitymizacyjnej (symbolika, narracje, mity), aksjonormatywnej (normy i wartości) i sferze kompetencji kulturowych (schematy percepcji i działania). Grupy, frakcje, zbiorowości: (1) walczą o narzucenie jako obowiązujących własnych kompetencji kulturowych, wykorzystując w tym celu między innymi sferę aksjonormatywną i legitymizacyjną, dzięki czemu maksymalizują korzyści własne; (2) walczą o wprowadzenie własnych norm i wartości jako obowiązujących, dzięki czemu zwiększają dystrybucyjną przewagę własnej grupy nad innymi grupami, jeśli chodzi o dostęp do kluczowych pozycji i zasobów; wreszcie (3) podtrzymują odrębność i tożsamość, dzięki czemu mogą realizować władzę w dwóch poprzednich wymiarach. W artykule przedstawiono empiryczne przykłady tego typu napięć i konfliktów oraz ich konsekwencje dla ciągłości zmiany porządku instytucjonalnego.

EN

The aim of the paper is to show how the way cultural categories are employed in power and conflict analysis explains continuity and change of institutional order. Referring culture as a category to the corporate dimension of social life, one can analyze institutions through three interrelated spheres: the identity and legitimization sphere (symbols, narratives, myths), the axio-normative sphere (norms and values), and the sphere of cultural competencies (schemes of perception and action). Groups, factions and collectives (1) try to impose their own cultural competencies, using e.g. norms, values, and symbols to maximize their benefits; (2) struggle to introduce their own norms and values as binding rules to take distributive advantage over other groups in order to get access to the key positions and resources; (3) maintain their distinctiveness and identity, which allows them to have power in the two previous dimensions. The article describes some empirical examples of these type of tensions and conflicts as well as their consequences for the institutional order's permanence and change.

Keywords

PL

kultura; instytucje; władza; konflikt; legitymizacja; symbole; normy; wartości; kompetencje kulturowe; porządek instytucjonalny

EN

culture; institutions; power; conflict; legitimization; symbols; norms; values; cultural competencies; institutional order

• Publisher: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
• Journal: Zarządzanie Publiczne / Public Governance
• Year: 2013
• Issue: 2-3(24-25)
• Pages: 63-74

Contributors

author

Bukowski Andrzej

• Uniwersytet Jagielloński

References

• Berger P., Luckmann T. (1983). Społeczne tworzenie rzeczywistości, przekł. J. Niżnik. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
• Berk G., Galvan D. (2009). How people experience and change institutions: A field guide to creative syncretism, Theory & Society, nr 38, s. 543-580.
• Bourdieu P. (1990). The Logic of Practice. Cambridge: Polity Press.
• Bourdieu P., Passeron J.C. (2006). Reprodukcja. Elementy teorii systemu nauczania, przekł. E. Neyman. Wyd. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Bukowski A. (2011). Region tradycyjny w unitarnym państwie w dobie globalizacji. Przypadek Małopolski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• De Certeau M. (1984). The Practice of Everyday Life, przekł. z franc. S. Kendall. Berkeley: University of California Press.
• DiMaggio P.J., Powell W.W. (1983). The iron cage revisited: Institutional isomorphism and collective rationality in organizational fields, American SociologicalReview, t. 48, nr 2, s. 147-160.
• Fligstein N. (2009). Kompetencje społeczne i teoria pola, w: A. Manterys, J. Mucha (red.), Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos.
• Giddens A. (2001). Wytwarzanie i reprodukowanie życia społecznego, w: idem, Nowe zasady metody socjologicznej, przekł. G. Woroniecka. Kraków: Nomos, s. 139-184.
• James A. (2005). Demystifying the role of culture in innovative regional economies, Regional Studies, t. 39, nr 9,8. 1197-1216.
• Kłoskowska A. (1991). Kultura, w: A. Kłoskowska (red.), Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze. Seria: Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku. Wrocław: Wiedza o Kulturze.
• Knight J., Ensminger J. (1998). Conflict over changing social norms: Bargaining, ideology, and enforcement, w: M. Brinton, V. Nee (red.), The New Institutionalism in Sociology. New York: Russell Sage Foudation.
• Malinowski B. (1958). Szkice z teorii kultury, przekł. H. Buczyńska, H. Stasiak, T. Świecka. Warszawa: Książka i Wiedza.
• March J.G., Olsen J.P. (1989). Rediscovering Institutions. The Organizational Basis of Politics. New York-Toronto: The Free Press.
• Marody M. (2000). Kulturowe aspekty zmiany społecznej, w: M. Marody (red.), Między rynkiem a etatem. Społeczne negocjowanie polskiej rzeczywistości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Meyer J.W., Rowan B. (1991). Institutionalized organizations: Formal structure as myth and ceremony, w: W.W. Powell, P.J. DiMaggio (red.), The New Institutionalism in Organizational Analysis. Chicago-London: The University of Chicago Press.
• Mohr J.W., White H.C. (2008). How to model an institution, Theory & Society, t. 37, nr 5, s. 485-512.
• Morawski W. (1998). Zmiana instytucjonalna. Społeczeństwo. Gospodarka. Polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Moscovici S. (1984). The phenomenon of social representation, w: R.M. Farr, S. Moscovici (red.), Social Representations. Cambridge: Cambridge University Press.
• Moser J. (2002). Strategies and tactics of economic survival: De-industralisation, work, and change in an Alpine mining community, w: U. Kockel (red.), Culture and Economy. Contemporary Perspectives. Aldershot: Ashgate.
• Nee V. (1998). Sources of the new institutionalism, w: M.C. Brinton, V. Nee (red.), The New Institutionalism in Sociology. New York: Russell Sage Foundation.
• Nee V. (2005). The new institutionalism in economics and sociology, w: N.J. Smelser, R. Swedberg (red.), The Handbook of Economic Sociology. New York: Russell Sage Foundation, Princeton 5c Oxford: Princeton University Press.
• Nee V., Ingram P. (1998). Embeddedness and beyond: Institutions, exchange, and social structure, w: M.C. Brinton, V. Nee (red.), The New Institutionalism in Sociology. New York: Russell Sage Foundation.
• Parsons T. (1972). Problem kontrolowanej zmiany wzoru instytucjonalnego, w: idem, Szkice z teorii socjologicznej, przekł. A. Bentkowska. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
• Peters B.G. (2005). Institutional Theory in Political Science: The New Institutionalism, (wyd. 2). London-New York: Continuum.
• Schein E.H. (1992). Organizational Culture and Leadership. San Francisco: Jossey-Bass.
• Scott W.R. (2001). Institutions and Organizations. Thousand Oaks-London-New Dehli: Sage Publications.
• Sewett W.H. (2006). Teoria struktury: dwoistość, podmiotowość sprawcza a transformacja, w: A. Jasińska-Kania, L.M. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne (tom II). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Tillich P. (1980). Symbol religijny, w: M. Głowiński (red.), Symbole i symbolika. Warszawa: Czytelnik.
• Wuthnow R. (1987). Meaning and Moral Order: Exploration in Culural Analysis. Berkeley-Los Angeles: University of California Press.

Identifiers

URI

10.7366/1898352932506