The Evolution of the Maritime Function of the 19th Century Pomeranian Port Towns

• Authors: Edward Włodarczyk

Title variants

PL

Ewolucja funkcji morskich zachodniopomorskich miast portowych w XIX wieku

• Conference: This volume is dedicated to Professor Jerzy Trzoska on His seventieth birthday
• Languages of publication: EN

Abstracts

PL

Położenie geograficzne stwarzało naturalne warunki do uprawiania handlu morskiego przez liczne ośrodki miejskie na Pomorzu Zachodnim. W świadomości historycznej współczesnych mieszkańców Pomorza nie funkcjonuje przekonanie o bezpośrednim zaangażowaniu w handlu morskim takich miast, jak Stargard Szczeciński, Goleniów, Trzebiatów, Kamień Pomorski czy Wolin. Szukając odpowiedzi na pytanie, dlaczego niektóre miasta i osady zaprzestały pełnienia funkcji morskich, inne zaś zawężały te funkcje lub je rozwijały, nie możemy ograniczać się do analizy wyłącznie czynników ekonomicznych, chociaż miały one pomimo wszystko znaczenie decydujące. W dziejach pomorskich miast nadbałtyckich widoczny stawał się taki moment, kiedy samo w miarę dogodne położenie nadmorskie nie wystarczało do uprawiania handlu morskiego. W niektórych momentach przełomowych dla uprawiania handlu morskiego warunki naturalne trzeba było polepszać, pogłębiać tory wodne, umacniać lub budować nowe nabrzeża, wznosić nowe falochrony i uzbrajać porty w nowoczesną infrastrukturę przeładunkową, by utrzymać pozycję silnego ośrodka handlu. Nowe wyzwania pojawiały się też na zapleczu – zwłaszcza potrzeba inwestycji w nowe połączenia komunikacyjne. Przełomowym okresem dla uprawiania handlu morskiego stało się XIX stulecie.

Keywords

PL

Pomorze Zachodnie; Miasta portowe; Historia XIX wieku

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Maritima
• Year: 2011
• Volume: 24
• Pages: 147-159

Contributors

author

Edward Włodarczyk

• Uniwersytet Szczeciński

translator

Beata Zawadka

References

• Archiwum Państwowe w Szczecinie [State Archives in Szczecin]: Naczelny Prezydent Prowincji Pomorskiej [The Chief President of the Pomeranian Province], No. 1812; Akta miasta Kołobrzegu [The Records of Kołobrzeg], 2415
• Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin-Dahlem: I. HA, Rep. 89 (2.2.1), No. 29219
• Berghaus H.: Landbuch des Herzogthums Kaschubien und der einverleibten Kreise der Neumark, Bd. 1: Die Kreise Fürstenthum Kammin und Belgard. Anklam 1867
• Christiani M.: Zur Geschichte des Kolberger Theaters (1868–1893), Kolberg 1893
• E. Włodarczyk: Hermann Haken jako burmistrz Kołobrzegu i nadburmistrz Szczecina [Herman Haken as Kołobrzeg’s Mayor and Mayor of Szczecin], “Szczecińskie Studia Historyczne” [The Historical Studies of Szczecin], 11, 1995
• Girschner N.: Die Ostsee und die Seebäder ihrer deutschen Küste, Kolberg 1868
• Kozłowski P.: Rekonstruktion der preußischen Handelsfl otte sowie Probleme der Schiffahrt und Häfen der südlichen Ostseeküste 1793–1830, Marburg 1990
• Lärmer K.: Maschinenbau in Preußen. Ein Beitrag zur Problematik Staat Und Industrielle Revolution, “Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte”, 2, 1975
• Lindmajer L.: Przemiany gospodarcze na terenie rejencji koszalińskiej w latach 1850–1914 [The 1850–1914 Economic Transformations within the Köslin District]. Koszalin–Słupsk 1981
• Mielcarek A.: Rozwój floty i żeglugi pruskich portów południowego i wschodniego wybrzeża Bałtyku w latach 1815–1914 [The Development of the Fleet and Navigation of the Prussian Ports on the Eastern Baltic in the Years 1815–1914], Szczecin 1993
• Stępiński W.: Początki zalewowej żeglugi parowej w Szczecinie w latach 1825–1860 [The Beginning of the Bay Steamship Navigation in Szczecin in the Years 1825–1860], “Przegląd Zachodniopomorski” [Westpomeranian Review], 1–2, 1985
• Stępiński W.: Szczecin w latach 1806–1870. Na drodze do kapitalizmu [Szczecin in the Years 1806–1870. The Road to Capitalism], in: Dzieje Szczecina [A History of Szczecin], vol. 3: 1806–1945, ed. by B. Wachowiak, Szczecin 1994
• Szopowski Z.: Małe porty Pomorza Zachodniego do czasów drugiej wojny światowej [Small West Pomeranian Ports until World War II], Warszawa 1962
• Wielopolski A.: Z przeszłości kołobrzeskiej saliny [On the Past of Kołobrzeg’s Salterns], “Szczecin”, 1–2, 1960
• Włodarczyk E.: Die bahnbrechende Bedeutung des 19. Jahrhunderts für der Entwicklung der Seewirtschaft Pommerns (bis 1918), “Studia Maritima” 14, 2003
• Włodarczyk E.: Flota handlowa na Zalewie Szczecińskim w pierwszej połowie XIX stulecia [The Early 19th Century Trade Fleet on the Szczecin Bay], “Uniwersytet Szczeciński. Zeszyty Naukowe” [University of Szczecin. Scholarly Fascicles], 528: “Problemy Transportu i Logistyki” [Transportation and Logistic], 7, 2009: Transport. Historia i współczesność [Transport. History and Modern Times]
• Włodarczyk E.: Mecklenburg als Hinterland der Häfen von Stettin und Hamburg im 19. und in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts, in: Mecklenburg und seine ostelbischen Nachbarn, hg. v. I. Buchsteiner. R. Mühle, E. Münch, G. Papay, R. Schattkowsky, Schwerin 1997
• Włodarczyk E.: Rozwój gospodarczy miast portowych pruskich prowincji nadbałtyckich w latach 1808–1914 [The Economic Development of Port Towns of the Prussian Baltic Province in the Years 1808–1914], Wrocław 1987
• Włodarczyk E.: Wielkomiejski rozwój Szczecina w latach 1871–1918 [The Urban Development of Szczecin in the Years 1871–1918], in: Dzieje Szczecina [A History of Szczecin], vol. 3: 1806–1945, ed. by B. Wachowiak, Szczecin 1994