Funkcje podatków w doktrynie prawnofinansowej oraz ich znaczenie dla praktyki stanowienia prawa podatkowego

• Authors: Robert Zieliński

Title variants

EN

Functions of Taxes in the Legal and Financial Doctrine and Their Significance for the Practice of Tax Law Making

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest charakterystyka funkcji, jakie w doktrynie prawnofinansowej realizują podatki oraz wskazanie ich znaczenia dla praktyki stanowienia prawa podatkowego. W pierwszej kolejności zwrócono uwagę na trudności dotyczące zdefiniowania pojęcia funkcji podatków oraz na brak ich jednolitego katalogu w doktrynie prawa finansowego. Następnie przedstawiona została fiskalna funkcja podatków, a w dalszej kolejności dokonano omówienia pozafiskalnych celów realizowanych przez te daniny publiczne, w głównej mierze scharakteryzowana została ich funkcja redystrybucyjna oraz stymulacyjna. W niniejszym opracowaniu wskazano, że pomimo, iż podstawową funkcją podatków jest funkcja fiskalna, to nie wszystkie podatki realizują ją w takim samym stopniu. W szczególności pierwszoplanowego znaczenia fiskalnego nie powinny odgrywać podatki obciążające dochody osobiste obywateli, gdyż z uwagi na ich konstrukcję prawną są daninami publicznymi predestynowanymi do realizacji zadań o charakterze rozdzielczym i społecznym (socjalnym). Konstatacja ta stanowi, jak się wydaje, istotną wskazówkę dla praktyki stanowienia prawa podatkowego.

EN

The objective of this article is to describe the functions of taxes in the legal and financial doctrine and to indicate their significance for the practice of tax law making. First of all, attention was drawn to the difficulties related to the definition of the concept of tax functions and the lack of their uniform catalogue in the doctrine of financial law. Secondly, the fiscal function of taxes was discussed, and then the non-fiscal objectives pursued by these public levies were analysed, primarily their redistributive and stimulative functions were characterised. This paper indicates that although the basic function of taxes is fiscal, not all taxes perform it to the same extent. In particular, the primary fiscal significance should not be played by taxes on personal income of citizens because – due to their legal structure – they are public levies predestined to perform separation and social tasks. This statement seems to be an important indication for the practice of tax law making.

Keywords

PL

zadania podatków; nauka prawa finansowego; tworzenie prawa

EN

tasks of taxes; financial law; law making

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Nauk Prawnych
• Year: 2019
• Volume: 29
• Issue: 1
• Pages: 115-130

Contributors

author

Robert Zieliński

References

• Bolland Stefan: Wstęp do nauki finansów, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1986.
• Borodo Andrzej: Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń: TNOiK 2003.
• Brzeziński Bogumił: Wstęp do nauki prawa podatkowego, Toruń: TNOiK 2001.
• Chojna–Duch Elżbieta: Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa: LexisNexis 2010.
• Czerwińska Elżbieta: Niektóre sporne problemy w dyskusji o finansach, [w:] Istota i funkcje finansów socjalistycznych. Zagadnienia dyskusyjne, red. B. Blass, Z. Fedorowicz, M. Orłowski, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965, s. 60-68.
• Dolata Stanisław: Podstawy wiedzy o podatkach i polskim systemie podatkowym, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 1999.
• Dziemianowicz Ryta, Przygodzka Renata: Funkcje podatków i ocena ich sprawności w rolnictwie, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 433-454.
• Etel Leonard: System podatkowy (zarys wykładu), Siedlce: Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Siedlcach 2002.
• Fedorowicz Zdzisław: Finanse w gospodarce socjalistycznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1974.
• Gajl Natalia: Teorie podatkowe w świecie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1992.
• Gaudemet Paul M., Molinier Joël: Finanse publiczne, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2000.
• Głuchowski Jan: Funkcje podatków w gospodarce rynkowej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 5 (1995), s. 1-5.
• Głuchowski Jan: Polskie prawo podatkowe, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 1993.
• Gomułowicz Andrzej: Funkcje systemu podatkowego [w:] Andrzej Gomułowicz, Dominik Mączyński, Podatki i prawo podatkowe, Warszawa: Wolters Kluwer 2016, s. 348-359.
• Gomułowicz Andrzej: Mentalność i moralność podatkowa, Glosa 3 (1995), s. 1-3.
• Harasimowicz Jerzy: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1988.
• Jaśkiewiczowa Jadwiga: Prawo finansowe, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 1988.
• Komar Andrzej, Łączkowski Wojciech: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: PWN 1976.
• Krajewska Anna: Podatki w Unii Europejskiej, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne 2012.
• Kurowski Leon, Weralski Marian: Prawo finansowe, Warszawa: PWN 1970.
• Kurowski Leon: Wstęp do nauki prawa finansowego, Warszawa: PWN 1976.
• Kuzińska Hanna: Rola podatków pośrednich w Polsce, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania 2002.
• Lauré Maurice: Traité de politique fiscale, Paris: Presses Universitaires de France 1956.
• Majchrzycka–Guzowska Alina: Finanse i prawo finansowe, Warszawa: Wydawnictwo Prawnicze PWN 1995.
• Małecka–Ziembińska Edyta: Efektywność fiskalna podatku dochodowego od osób fizycznych w Polsce, Poznań: Wydawnictwo UE w Poznaniu 2012.
• Małecka–Ziembińska Edyta: Podatek dochodowy jako regulator dochodów osób fizycznych w Polsce okresu transformacji ustrojowej, Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu 2006.
• Musgrave Richard A., Musgrave Peggy B.: Public Finance in Theory and Practice, New York: McGraw-Hill 1984.
• Nizioł Krystyna: Prawne aspekty polityki podatkowej, Warszawa: Difin 2007.
• Ofiarski Zbigniew: Ewolucja funkcji pozafiskalnej podatków w Polsce po roku 1990, [w:] Kierunki reformy polskiego systemu podatkowego, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej 2003, s. 101-114.
• Parusiński Lucjan: Krytyczna analiza podatków pośrednich w Polsce, Transformacja Gospodarki 56 (1995), s. 41-56.
• Pietrewicz Mirosław: Polityka fiskalna, Warszawa: Poltext 1994.
• Pomorska Alicja: Potrzeba wzmocnienia funkcji redystrybucyjnej podatku dochodowego od osób fizycznych, [w:] Potrzeba i kierunki reformy podatków dochodowych w Polsce, red. A. Pomorska, Lublin: Wydawnictwo KUL 2016, s. 15-20.
• Rybarski Roman: Nauka skarbowości, Warszawa: Zakład Drukarski F. Wyszyński i S-ka 1935.
• Sokołowski Jerzy: Zarządzanie przez podatki, Warszawa: PWN 1995.
• Tegler Eugeniusz: Funkcje systemu podatkowego i ocena jego sprawności, Acta Universitatis Lodziensis, Folia Iuridica 54 (1992), s. 101-118.
• Weralski Marian: Funkcje podatków a instrumenty podatkowe, [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. III: Instytucje budżetowe, red. M. Weralski, Warszawa: Ossolineum 1985, s. 53-87.
• Weralski Marian: Zagadnienia systemu podatkowego w państwach socjalistycznych, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1965.
• Wiciak Sławomir: Funkcja podatków w gospodarce rynkowej – analiza krytyczna, Zeszyty Naukowe Wydziału Zamiejscowego w Chorzowie Szkoły Wyższej Bankowej w Poznaniu 14 (2012), s. 59-70.
• Wierzbicki Janusz, Wolniak Jerzy: Finanse w socjalizmie, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne 1979.
• Włudyka Tadeusz, Smaga Marcin: Interwencja państwa w gospodarkę, [w:] Instytucje gospodarki rynkowej, red. T. Włudyka, M. Smaga, Warszawa: Wolters Kluwer 2012, s. 94-99.
• Wolański Robert: System podatkowy w Polsce, Warszawa: Wolters Kluwer 2016.
• Wójtowicz Wanda: Pojęcie i charakter podatku jako dochodu publicznego, [w:] Prawo podatkowe – część ogólna i szczegółowa, red. W. Wójtowicz, Bydgoszcz–Lublin: Oficyna Wydawnicza Branta 2005, s. 11-43.

Identifiers

DOI

10.18290/rnp.2019.29.1-6