Projekt – książka – monument

• Authors: Kolarzowski Jerzy J.

Title variants

EN

Project – book – monument

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Poniższy artykuł został napisany na kanwie książki Wojciecha W. Gasparskiego Filozofia praktyczności. Traktat o Kotarbińskim oraz similaria (Wyd. IFiS PAN, Warszawa 2021). Problematyka traktatu W. Gasparskiego o Kotarbińskim rozciąga się wzdłuż czterech linii problemowych, przekraczających w wielu miejscach dotychczasowe podziały wewnątrz nauk filozoficznych: a) T. Kotarbiński jako twórca prakseologii między polem badawczym a samodzielną gałęzią nauk filozoficznych; b) prakseologia w gąszczu metodologii i jako heurystyczne jądro dyscyplin naukowych; c) ewolucja filozoficznej refleksji Kotarbińskiego – od materialności przedmiotów do realnej nośności znaczeniowej słów; d) wzajemne sytuowanie się dyscyplin humanistycznych – pozycja między logiką i etyką a pytanie o możliwość szczęścia zarówno u abstrakcyjnego, jak i konkretnego człowieka. Teksty T. Kotarbińskiego mimo niekiedy operowania wyjątkowo prostym językiem rozrastały się i ewoluowały jak system, co pokazali zwłaszcza jego następcy, w tym W. Gasparski w przywołanym traktacie. Każde z dołączonych w drugiej części książki similariów skłania do wielu żywiołowych refleksji, a zatem może stanowić przyczynek do przygotowania kolejnych studiów i napisania nawet kilku obszernych traktatów.

EN

The paper is written on the margin of Wojciech W. Gasparski’s book Filozofia praktyczności…. [Philosophy of Practicality. A Treatise on the Philosophy of Tadeusz Kotarbiński and similaria], Wydawnictwo IFiS PAN: Warszawa 2021 (the English version of the Part Four of the Treatise, is reedited in this Volume of “Prakseologia”, see pp. 17–36). Gasparski’s Treatise on Kotarbiński focuses four problem areas, in many places transcending the existing divisions within philosophical sciences: a) created by Kotarbiński praxiology: something between the research area and an distinct subdiscipline of philosophical sciences; b) praxiology as the heuristic core of scientific disciplines, and its methodological dilemas; c) the evolution of Kotarbiński’s concepts of theoretical philosophy: from reism to concretism; d) praxiology between logic and ethics, and the problem of happiness (in its general and concrete dimension). The Kotarbiński’s philosophical path has been shown especially in the works of his successors, including – in the area of practical philosophy or “philosophy of practicality” – contribution of Gasparski in the discussed Treatise. Each of the similaria added in the second part of the book provokes many lively reflections, and therefore may inspire the creation of further studies and the writing of even other voluminous treatises.

Keywords

PL

prakseologia; metodologia ogólna; filozofia praktyczności; Tadeusz Kotarbiński; Wojciech W. Gasparski

EN

praxeology; general methodology; philosophy of practicality; Tadeusz Kotarbiński; Wojciech W. Gasparski

• Publisher: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk / Akademia Leona Koźmińskiego
• Journal: Prakseologia
• Year: 2021-2022
• Issue: 163/164
• Pages: 145-161

Contributors

author

Kolarzowski Jerzy J.

• Uniwersytet Przyrodniczo -Humanistyczny w Siedlcach

References

• Biełochrdzky V. 1990, Cesarstwo austriackie jako metafora, „Res Publica” nr 5, przeł. z fr. M. Bińczyk: 142–153.
• Dybel P. 2016, Psychoanaliza – ziemia obiecana? Dzieje psychoanalizy w Polsce 1900–1918, t. 1, Okres burzy i naporu, Kraków: Universitas.
• Espinas A. 1886, Społeczeństwa zwierzęce wraz z dodatkiem ogólnych dziejów socyologii, przeł. J. K. Potocki, Warszawa: Nakładem Redakcji „Prawdy” (I wyd. w jęz. fr.: Des sociétés animales, 1877).
• Espinas A. 1890, Les origines de la technologies, „Revue Philosophique de la France et de l’Etranger” 30: 295–314.
• Hamann B. 1999, Wiedeń Hitlera. Lata nauki pewnego dyktatora, przeł. J. Dworczakowa, Warszawa: „Książka i Wiedza” (wyd. II: 2013, Poznań: REBIS).
• Kotarbiński 1913, Szkice praktyczne – zagadnienia z filozofii czynu, Warszawa: L. Wende i S-ka (z środków Kasy im. J. Mianowskiego).
• Kuryluk E. 1999, Wiedeńska apokalipsa. Kraków: Wydawnictwo W.A.B. (wyd. I: 1974).
• LeDuff Ch. 2019, Shitshow! Ameryka się sypie, a oglądalność szybuje, przeł. K. Gucio, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
• Makinson D. 2008, Od logiki klasycznej do niemonotonnej, przeł. T. Jarmużek, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
• Peaarle J., Mackenzie D. 2021, Przyczyny i skutki. Rewolucyjna nauka wnioskowania przyczynowego, przeł. T. Chwaziuk, Warszawa: Copernicus Center.
• Rorty R. 1999, Pierwszeństwo demokracji wobec filozofii, [w:] R. Rorty, Obiektywność, relatywizm i prawda. Pisma filozoficzne, t. 1, przeł. J. Margański, Warszawa: Fundacja Aletheia, s. 261–290 (pierwodruk w jęz. polskim przywołanego eseju: tłum. P. Dehmel, [w:] „Odra” nr 7–8/1992: 22–30).
• Strzelecki J. 1989, Socjalizmu model liryczny, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”.
• Szaniawski K., Tadeusz Kotarbinski from Ontological Reism to Semantical Concretism, [w:] Theory and History of Ontology, website ed. by R. Corazzon, URL: <https://www.ontology.co/kotarbinskit.htm> (dostęp: XII 2021).
• White J. 1996, Świt ery wodnika. Spotkanie ducha i nauki, przeł. M. Wacław, Bydgoszcz: Wydawnictwo Limbus.
• Woleński J. 1985, Filozoficzna szkoła lwowsko-warszawska, Warszawa: PWN.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.7206/prak.0079-4872_2015_160_46