Na przedpolu Bramy Morawskiej – obecność wpływów południowych na Górnym Śląsku i zachodnich krańcach Małopolski we wczesnym średniowieczu

• Authors: Boroń Piotr
• Languages of publication: PL
• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Historia Slavorum Occidentis
• Year: 2012
• Issue: 2(3)
• Pages: 36-66

Contributors

author

Boroń Piotr

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Annales Gradicenses et Opatovicenses, wyd. J. Emler, [w:] Fontes rerum Bohemicarum, t. 2, p. 2, Praha 1875.
• Annales S. Crucis, wyd. A. Rutkowska-Płachcińska, Monumenta Poloniae Historica nova series, t. 12, Kraków 1996.
• Canonici Wissegradensis continuatio Cosmae, [w:] Fontes rerum Bohemicarum, t. 2, p. 2, Praha 1875.
• Galli Anonymi Cronicae et gesta ducum sive principum Polonorum, red. K. Maleczyński, Monumenta Poloniae Historica nova series, t. 2, Kraków 1952.
• Jan Długosz, Annales seu Cronicae Incliti Regni Poloniae, lib. 5, Varsaviae 1973.
• Księga Henrykowska, red. R. Grodecki, Poznań–Wrocław 1949.
• Abłamowicz D., Górny Śląsk a Wielkie Morawy. Fakty i mity, [w:] Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, red. K. Wachowski, Wrocław 1997, s. 77-84.
• Abłamowicz D., Osadnictwo grodowe na Górnym Śląsku we wczesnej fazie wczesnego średniowiecza, [w:] Śląsk Górny i Opawski w dobie plemiennej wczesnego średniowiecza, red. J. Szydłowski, Katowice 1991, s. 107-123.
• Bláha J., Archeologické poznatky k vývoji a významu Olomouce v období Velkomoravské říše, [w:] Velká Morava mezi Východem a Západem, red. L.Galuška, P. Kouřil, Z. Měřínský, Brno 2001, s. 41-68.
• Boroń P., Foltyn E.M., Na północ od państwa (wielko)morawskiego. Z problematyki badań Górnego Śląska i zachodnich krańców Małopolski w dobie karolińskiej, [w:] Slovensko a karolinsk doba, [w druku].
• Boroń P., Jeszcze o ewentualnej wyprawie Świętopełka morawskiego na Małopolskę, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo cyrylo-metodiańskie, red. A.Barciak, Katowice 1999, s. 242-246.
• Boroń P., O rzekomych pieniężnych funkcjach przedmiotów żelaznych z wczesnośredniowiecznego Śląska, Studia i materiały z dziejów Śląska 23 (1998), s. 7-15.
• Boroń P., Problem dużych budynków halowych na terenie Słowiańszczyzny zachodniej w IX–X wieku, [w:] Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, red. K. Wachowski, Wrocław 1997, s. 31-49.
• Buko A., Małopolska „czeska” i Małopolska „polańska”, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000, s. 143-168.
• Buko A., Małopolska „czeska” i Małopolska „polańska”, [w:] Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy, red. H. Samsonowicz, Kraków 2000, s. 143-168.
• Bukowska-Gediga J., Gediga B., Wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku w Opolu, Wrocław 1986.
• Butent-Stefaniak B., Malarczyk D., Obieg pieniężny na Śląsku we wczesnym średniowieczu (od X do połowy XII wieku), Wrocław 2009.
• Dąbrowska E., Pogranicze wiślańsko-śląskie we wczesnym średniowieczu w świetle materiałów nekropolicznych. Z badań nad wczesnym średniowieczem Górnego Śląska, Rocznik Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Archeologia Nr 7, Bytom 1970, s. 7-20.
• Dzieduszycki W., Wczesnośredniowieczne importy ceramiczne z Kruszwicy, Slavia Antiqua 25 (1978), s. 63-97.
• Foltyn E.M., Osadnictwo wczesnośredniowieczne w dorzeczu Przemszy w świetle badań archeologicznych, [w:] Osadnictwo nad Przemszą i Brynicą, red. J. Sperka, Sosnowiec Cieszyn 2005, s. 9-53.
• Foltyn E.M., Podstawy gospodarcze wczesnośredniowiecznej społeczności plemiennej na Górnym Śląsku, Katowice 1998.
• Foltyn E.M., Podstawy gospodarcze wczesnośredniowiecznej społeczności plemiennej na Górnym Śląsku, Katowice 1998.
• Foltyn E.M., Podstawy źródłowe do badań nad gospodarką społeczności wczesnośredniowiecznych w dorzeczu Przemszy, [w:] Gospodarka nad Przemszą i Brynicą od pradziejów do początku XX wieku w świetle badań interdyscyplinarnych, red. D. Rozmus, S. Witkowski, Dąbrowa Górnicza–Olkusz–Sławków 2009, s. 13-68.
• Foltyn E.M., Problem „górnośląskiego obszaru osadniczego” w starszych wiekach średnich. Przyczynek do badań regionalnych Górnego Śląska, [w:] Świat Słowian wczesnego średniowiecza, Szczecin – Wrocław 2006, s. 149-160.
• Foltyn E.M., Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Tychach-Cielmicach. Cmentarz lokalnej społeczności wiejskiej, Tychy 2008.
• Genbar K., Spór o siedziby wczesnośredniowiecznych plemion na Górnym Śląsku, Rocznik Muzeum w Gliwicach 9 (1993), s. 11-25.
• Goš V., Slovenská keramika 10.–13. stoleti na severní Moravě, Vlastivědný věstník moravský 29 (1977), z. 3, s. 291-303.
• Goš V., Wzajemne oddziaływania północnych Moraw i Śląska we wczesnym średniowieczu na przykładzie ceramiki, Silesia Antiqua 22 (1980), s. 159-174.
• Gospodarka nad Przemszą i Brynicą od pradziejów do początku XX wieku w świetle badań interdyscyplinarnych, red. D.Rozmus, S.Witkowski, Dąbrowa Górnicza–Olkusz–Sławków 2009.
• Grzybkowski A., Średniowieczne kaplice zamkowe Piastów Śląskich (XII–XIV w.), Warszawa 1990.
• Hadamik C., Wyniki badań sondażowych na średniowiecznej osadzie produkcyjnej w Rudzie Śląskiej-Kochłowicach, województwo śląskie, w: Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 2007–2008, Katowice 2010.
• Hulínek D., Čajka M., Včasnostredoveké hradiská na Orave v kontente hradísk na strednom a západnom Slovensku, Slovenská archeológia 52/1 (2004), s. 77-120.
• Jaworski K., Grody w Sudetach (VIII–X w.), Wrocław 2005.
• Jaworski K., Grody w Sudetach (VIII–Xw.), Wrocław 2005.
• Juchelka J., Raně středověké pohřebiště u Malých Hoštic, okres Opava, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i ziemiach pogranicznych w latach 2007–2008, Katowice 2010, s. 102-108.
• Kaźmierczyk J., Macewicz K., Wuszkan S., Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, Opole 1977.
• Kaźmierczyk J., Wrocław lewobrzeżny we wczesnym średniowieczu, II, Wrocław 1970.
• Kietlińska A., Gród wczesnośredniowieczny na Górze Zamkowej w Cieszynie w świetle badań w latach 1949–1954, Materiały wczesnośredniowieczne 5 (1969), s. 63-97.
• Kolenda J., Forschunsprobleme bei der frühmittelalterlichen Graphitenkeramik in Schlesien, [w:] Frühmittelalterliche Graphittonkeramik in Mitteleuropa. Naturwisseschaftliche Keramik untersuchungen, red. L. Poláček, Brno 1998, s. 21-31.
• Konik T., Kilka uwag o wczesnośredniowiecznych szablach (tzw. staromadziarskich) z ziem polskich, [w:] Broń i wojna w dziejach człowieka, red. K. Badowska, W. Wasiak, P. Łuczak Łódź 2009, s. 103-109.
• Kouřil P., Das grossmährische Körpergräberfeld in Opava – Malé Hoštice, [w:] XVI Śląskie Spotkania Archeologiczne: Śląsk i sąsiedzi od pradziejów do nowożytności. Karłów, 27.–29. maja 2009 roku. Streszczenia komunikatów i referatów, Wrocław 2009, s. 9-10.
• Kouřil P., Frühmittelalterliche Befestigungen in Schlesien und Nordmähren, [w:] Frühmittelalterlicher Burgenbau in Mittel- und Osteuropa, red. E. Henning, A.T. Ruttkay, Bonn 1998, s. 349-358.
• Kouřil P., Nové poznatky o slovanském osídlení Českého Slezska, [w:] XIV Śląskie Spotkania Archeologiczne. 19–21.05. 2005, Polanica Zdrój. Streszczenia komunikatów i referatów, Wrocław 2005, s. 50-52.
• Kouřil P., Raně středověký bojovnický hrob z Hradce nad Moravicí, Slovenská archeológia 52/1 (2004), s. 55-76.
• Kouřil P., Severní předpolí Moravské brány a zásah velkomoravský, [w:] Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, red. K. Wachowski, Wrocław 1997, s. 65-75.
• Kouřil P., Slovanské osídlení Českého Slezska, Brno–Český Těšín 1994.
• Kouřil P., Staří Maďaři a Morava z pohledu archeologie, [w:] Dejiny ve věku nejistot. Sborník k příležitosti 70. narozenin Dušana Třeštika, Praga 2003, s. 110-146.
• Kouřil P., Zu den Anfängen der slawischen Graphittonkeramik in Schlesien, [w:] Frühmittelalterliche Graphittonkeramik in Mitteleuropa, red. L. Poláček, Brno 1998, s. 37-65.
• Kuś W., Ziemia cieszyńska w okresie wczesnego średniowiecza, [w:] Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych, red. I. Panic, Cieszyn 2009, s. 234-242.
• Kuś W., Ziemia cieszyńska w okresie wczesnego średniowiecza, [w:] Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych, red. I. Panic, Cieszyn 2009, s. 227-242.
• Labuda G., O obrządku słowiańskim w Polsce południowej, czyli Kraków biskupi przed rokiem 1000, [w:] G. Labuda, Studia nad początkami państwa polskiego, t. 2, Poznań 1988, s. 83-166.
• Lodowski J., Uwagi o wczesnośredniowiecznej ceramice grafitowej z terenu Śląska, Silesia Antiqua 8 (1966), s. 110-132.
• Łowmiański H., Początki Polski. Z dziejów Słowian w I tysiącleciu n.e., t. 4, Warszawa 1970.
• Marciniak J., Cmentarzysko szkieletowe z okresu wczesnośredniowiecznego w Strzemieszycach Wielkich, pow. Będzin, Materiały Wczesnośredniowieczne 4 (1960), s.141-186.
• Marek L., Wczesnośredniowieczne miecze z Europy Środkowej i Wschodniej. Dylematy archeologa i bronioznawcy, Wrocław 2004.
• Mika N., Krzanowice i okolice. Monografia gminy, Krzanowice 2006.
• Mika N., Mieszko, książę raciborski i pan Krakowa – dzielnicowy władca Polski (ok. 1142–1211), Kraków 2010,.
• Mika N., Przebieg śląsko-morawskiej granicy na przestrzeni wieków, [w:] Jedność małych ojczyzn jednością Unii Europejskiej, Racibórz–Krzyżanowice 2004, s. 123-131.
• Moździoch S., Dzieje ziemi opolsko-raciborskiej w średniowieczu z punktu widzenia archeologa, [w:] Sacra Silentii Provincie. 800 lat powstania dziedzicznego księstwa opolskiego (1202–2002), red. A. Pobóg Lenartowicz, Opole 2003, s. 27-36.
• Moździoch S., Społeczność plemienna Śląska w IX–X wieku, [w:] Śląsk około roku 1000, red. M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz, Wrocław 2000, s. 25-71.
• Muzolf B., Wielokulturowe stanowisko archeologiczne na Górze Birów w Podzamczu, województwo katowickie. Sezon III – 1992 rok, [w:] Badania archeologiczne na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim w latach 1991–1992, Katowice 1994, s. 86-92.
• Nadolski A., Studia nad uzbrojeniem polskim w X, XI i XII wieku, Łódź 1954.
• Nejowa H., Sprawozdanie z badań wykopaliskowych na Ostrogu w Raciborzu, Opolski Rocznik Muzealny 2 (1966), s. 144-149.
• Panic I., Ostatnie lata Wielkich Moraw, Katowice 2000.
• Panic I., Śląsk Cieszyński w czasach plemiennych, [w:] Dzieje Śląska Cieszyńskiego od zarania do czasów współczesnych, t. 1: Śląsk Cieszyński w czasach prehistorycznych, red. I. Panic, Cieszyn 2009, s. 243-260.
• Parczewski M., Osadnictwo wczesnośredniowieczne na pograniczu śląsko-morawskim. Ze studiów nad lessowym Płaskowyżem Głubczyckim, Przegląd Archeologiczny 28 (1980), s. 123-170.
• Parczewski M., Płaskowyż Głubczycki we wczesnym średniowieczu, Kraków 1982.
• Parczewski M., Uwagi o przejawach wczesnośredniowiecznej aktywności militarnej w północnych Karpatach, Acta Militaria Mediaevalia I, Sztuka wojenna na pograniczu polsko-rusko-słowackim w średniowieczu, Kraków–Sanok 2005.
• Pierzak J., Budownictwo murowane na terenie obecnego Zagłębie Dąbrowskiego we wczesnym i późnym średniowieczu, [w:] Gospodarka nad Przemszą i Brynicą od pradziejów do początku XX wieku w świetle badań interdyscyplinarnych, red. D. Rozmus, S. Witkowski, s. 123-147.
• Pierzak J., Najdawniejsze dzieje, [w:] Dzieje Sławkowa, red. F. Kiryk, Kraków 2001, s. 57-59.
• Poleski J., Kolejne znaleziska awarskie i wielkomorawskie z grodziska w Naszacowicach, [w:] Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu, red. M. Dulinicz, Lublin–Warszawa 2003, s. 216-222.
• Poleski J., Kontakty Wielkich Moraw z plemionami zamieszkującymi ziemie południowej Polski, [w:] Środkowoeuropejskie dziedzictwo cyrylo-metodiańskie, red. A. Barciak, Katowice 1999, s. 51-63.
• Poleski J., Małopolska plemienna i wczesnopiastowska, [w:] Śląsk około roku 1000, red. M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz, Wrocław 2000, s. 199-226.
• Poleski J., Wczesnośredniowieczne grody w dorzeczu Dunajca, Kraków 2004.
• Procházka R., Wihoda M., Polský průnik na Moravu a hrad Přerov v kontextu dějin 10. století, [w:] Świat Słowian wczesnego średniowiecza, Szczecin–Wrocław 2006, s. 623-645.
• Rajman J., Książę Mieszko Plątonogi jako twórca księstwa opolskiego, [w:] Sacra Silentii Provincie. 800 lat powstania dziedzicznego księstwa opolskiego (1202–2002), red. A. Pobóg Lenartowicz, Opole 2003, s. 83-91.
• Rajman J., Pogranicze śląsko-małopolskie w średniowieczu, Kraków 1998.
• Rogaczewska A., Archeologia pogranicza małopolsko-górnośląskiego w rejonie Będzina, [w:] Będzin 1358–2008, 2: Od pradziejów do rozbiorów, red. J. Sperka, Będzin 2008, s. 21-100.
• Rogaczewska A., Cmentarzysko wczesnośredniowieczne na Górze Zamkowej w Będzinie. Stanowisko 2, Zeszyty Zagłębiowskie 4 (1998), s. 41-114.
• Rogaczewska A., Gród na Górze Zamkowej w Będzinie w IX–XI wieku jako pierwszy etap osadnictwa wczesnośredniowiecznego na tym stanowisku, [w:] Początki i rozwój miast Górnego Śląska. Studia interdyscyplinarne, red. D. Abłamowicz, M. Furmanek, M. Michnik, Gliwice 2004, s. 283-300.
• Rosik S., Najdawniejsze dzieje Dolnego Śląska (do roku 1138), [w:] Dolny Śląsk. Monografia historyczna, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2006, s. 15-163.
• Rosik S., Opolini, Golesizi, Lupiglaa... ziemia opolsko-raciborska we wczesnym średniowieczu (uwagi w sprawie dyskusji historyków), [w:] Sacra Silentii Provincie. 800 lat powstania dziedzicznego księstwa opolskiego (1202–2002), red. A. Pobóg-Lenartowicz, Opole 2003, s. 27-36.
• Rozmus D., Szmoniewskiv, Troncik A., Early medieval Assemblage of iron artifacts from ‚Góra Słupsko’ hillfort, Site 2, at Kostkowice, Zawiercie district, Śląskie Voievodeship, Acta Archaeologica Carpathica 41 (2006), s. 101-113.
• Rzeźnik P., Stoksik H., Ceramika grafitowa z Raciborza (XII–XIII w.) w świetle pierwszych analiz specjalistycznych, [w:] Początki i rozwój miast Górnego Śląska. Studia interdyscyplinarne, red. D. Abłamowicz, M. Furmanek, M. Michnik, Gliwice 2004, s. 171-186.
• Rzeźnik P., Stoksik H., Silesian graphittonkeramik of the 12th–13th centuries in the light of specialist analyses of vessels from Racibórz, Archeologické rozhledy 56 (2004), s. 321-342.
• Sarnowska W., Miecze wczesnośredniowieczne w Polsce, Światowit 21 (1955), s. 276-323.
• Smutek K., Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Grodźcu k.Będzina, Z Otchłani Wieków 21 (1952), s. 59-61.
• Štefanovičová T., Osudy starých Slovanov, Bratislava 1989.
• Szczur S., Misja cyrylo-metodiańska w świetle najnowszych badań, [w:] Chrystianizacja Polski południowej. Materiały sesji naukowej odbytej 29 czerwca 1993 roku, Kraków 1994, s. 7-23.
• Szydłowski J., Czy ślad ekspansji Świętopełka? [w:] Studia z dziejów cywilizacji. Studia ofiarowane Profesorowi Jerzemu Gąssowskiemu w pięćdziesiątą rocznice pracy naukowej, red. A. Buko, Warszawa 1998, s. 49-55.
• Szydłowski J., Problematyka badań doby plemiennej wczesnego średniowiecza na Górnym Śląsku, [w:] Śląsk Górny i Opawski w dobie plemiennej wczesnego średniowiecza, Śląskie Prace Prahistoryczne, t. 2, Katowice 1991, s. 9-22.
• Tyszkiewicz J., Z badań nad wczesnośredniowiecznym osadnictwem górnego dorzecza Odry: Lupiglaa i Golensizi tzw. Geografa Bawarskiego, Studia z Dziejów Osadnictwa, t. 1, Warszawa 1963.
• Wachowski K., Cmentarzyska doby wczesnopiastowskiej na Śląsku, Wrocław 1975.
• Wachowski K., Militaria z grodu na Ostrówku w Opolu, [w:] Studia nad kulturą wczesnopolskiego Opola. Militaria – wyroby bursztynowe, Wrocław 1984, s. 11-112.
• Wachowski K., Północny zasięg ekspansji Wielkich Moraw w świetle badań archeologicznych, [w:] Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska, red. K. Wachowski, Wrocław 1997, s. 21-24.
• Wachowski K., Problem oddziaływań wielkomorawskich w południowej Polsce w świetle nowych badań, Przegląd Archeologiczny 42 (1994), s. 124-135.
• Wachowski K., Problem oddziaływań wielkomorawskich w południowej Polsce w świetle nowych badań, Przegląd Archeologiczny 42 (1994), s. 124-135.
• Wachowski K., Śląsk w dobie przedpiastowskiej. Studium archeologiczne, Wrocław 1997.
• Wachowski K., Śląsk w dobie przedpiastowskiej. Studium archeologiczne, Wrocław 1997.
• Wachowski K., Ziemie polskie a Wielkie Morawy. Problem kontaktów ideologicznych i politycznych w świetle archeologii, Przegląd Archeologiczny 30 (1982), s. 141-185.
• Wachowski K., Ziemie polskie a Wielkie Morawy. Studium archeologiczne kontaktów w zakresie kultury materialnej, Przegląd Archeologiczny 29 (1981), s. 151-197.
• Wenzel J., Ceramika grafitowa z Ostrowa tumskiego w Poznaniu, [w:] Poznań we wczesnym średniowieczu, red. H. Kočka-Krenz, t. 6, Poznań 2000, s. 139-177.
• Wihoda M., Hrady Českého Slezska, Brno –Opava 2000.
• Wihoda M., Morava v době knižecí 906–1197, Praha 2010.
• Wrzesiński J., Groby z mieczami na terenie Polski wczesnopiastowskiej (X–XII w.), Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi 40 (1998) [za lata: 1997–98], s. 7-46.
• Zábojník J., Slovensko a avarský kaganát, Bratislava 2004.
• Zagórska-Telega J., Bochnak T., Ein Depot mit frühmittelalterlichen axtförmigen Eisenbarren aus Kostkowice, Fst. 2, Gde. Kroczyce, Woiw. Śląskie, Acta Archaeologica Carpathica 36 (2001), s. 39-47.
• Zoll-Adamikowa H., Awarska ozdoba uprzęży z Lubomi, woj. Katowice, [w:] Słowiańszczyzna w Europie średniowiecznej, red. Z. Kurnatowska, t. 1, Wrocław 1996, s. 263-267.
• Zoll-Adamikowa H., Wczesnośredniowieczne cmentarzyska ciałopalne Słowian na terenie Polski, cz. II. Analiza. Wnioski, Wrocław 1979.
• Zoll-Adamikowa H., Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. 1, Źródła, Wrocław 1966.
• Штыхаў Г.В., Курганны могільнік Ізбішча-Дзвінаса, Мінск 2008.