Zarządzanie bezpieczeństwem w systemie ratownictwa górskiego

• Authors: Kazimierz Mrozowicz

Title variants

EN

Safety management in the mountain rescue systems

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Zagadnienie zarządzania bezpieczeństwem w górach winno być rozpatrywane jako zjawisko tworzone przez dwie grupy czynników. Pierwsze z nich uwarunkowane są przez poziom kształtowania się kultury organizacyjnej, w tym przede wszystkim przez aksjonormatywne składowe kultury bezpieczeństwa. W tym zakresie należy rozumieć znaczenie cech podmiotowych (elementów strukturalnych osobowości cech, czynników temperamentalnych, czy czynników motywacyjno-poznawczych) uczestnika organizacji ratowniczej wobec realizacji celów organizacyjnych Pogotowia Górskiego. W drugim przypadku zarządzanie bezpieczeństwem w górach powinno uwzględniać poziom bezpieczeństwa i jego predykatory zarówno w środowisku organizacji, jak też w jej otoczeniu. Z tego powodu istotną rolę w procesie zarządzania bezpieczeństwem w górach winno się przypisywać efektywności pracy indywidualnej oraz zespołowej, które są względem siebie w stanie funkcjonalnej współzależności. Wnioski o koincydencji obu płaszczyzn zarządzania bezpieczeństwem w górach, zarządzaniu bezpieczeństwem wewnątrz organizacji oraz zarządzania bezpieczeństwem w środowisku gór, implikuje wniosek o potrzebie, ale także o możliwościach systemowego postrzegania organizacji oraz zarządzania bezpieczeństwem w górach. Centralnym punktem owego procesu staje się systemowo pojęte zarządzanie zasobami ludzkimi GOPR, a w tym zakresie modernizacja i optymalizacja celów, metod oraz środków rekrutacji, selekcji, doboru, szkoleń i rotacji kadr. Zasadniczego znaczenia nabierają też cechy osobowości jednostki jako jedne z głównych elementów potencjału społecznego organizacji ratowniczej.

EN

The thesis shows a problem of individualistic factors, which predict mountain lifeguards’ behavior and indicate a possibility of using psychological knowledge in human resources management of a Voluntary Mountain Emergency (VME) organization. The main problem is to identify psychophysical properties, which influence the efficiency and safety of saving actions being carried out. In general, this behavior originates from performing saving tasks. The thesis particularly describes organizational behavior: saving activities and their efficiency. As it comes to human resources management in VME, the most reflective and interesting in a psychological way is risky behavior, which involves participation in saving actions, especially in extreme conditions. The thesis suggests system development of safety management in the mountains as well as risk management in dangerous situations, where lifeguards’ health and life is at risk. Safety management was described as actions causing accident risk reduction and decreasing their effects. Suggested organization of the safety system in the mountains involves both preventive and helpful behavior of people, who need help.

Keywords

PL

ratownictwo górskie; psychologia zarządzania; zarządzanie bezpieczeństwem

EN

mountain rescue; psychology of management; safety management

• Publisher: Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna
• Journal: Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie
• Year: 2007
• Issue: 1(10)
• Pages: 67-90

Dates

published

2007

Contributors

author

Kazimierz Mrozowicz

• Wydział Zarządzania i Turystyki, Małopolska Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Tarnowie, 33-100 Tarnów, ul. Szeroka 9

References

• Fasiński A., Jonak A., Silberring J. 1983. Poradnik Ratownika GOPR. Warszawa: Wydawnictwo PTTK "Kraj". T. 1.
• Freeland L.T. 1993. The Holistic Approach to Achieve Zero on and off Job Lost Time Injuries.Sydney: Minasafe.
• Griffin R.W. 1999. Podstawy zarządzania organizacjami. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-12019-3.
• Hebda A. 1987. Kompensacja odstępstw od zaprojektowanego przebiegu procesu produkcyjnego w warunkach zagrożeń wypadkowych. Ergonomia stanowiska. Kraków.
• Jonak A. (red.). 2002. "Na każde wezwanie...": pięćdziesiąt lat działalności Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego 1952–2002. Praca zbiorowa. Kraków: Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTKm: Oficyna Wydawnicza "Wierchy". ISBN 83-915387-5-3.
• Kostera M. 1994. Zarządzanie personelem. Warszawa: PWE. ISBN 83-208-0938-X.
• Kostera M.1996. Postmodernizm w zarządzaniu. Warszawa: PWE. ISBN 83-208-1017-5.
• Koźmiński A., Obłój K. 1989. Zarys teorii równowagi organizacyjnej. Warszawa: PWE. 83-208-0728-X
• Koźmiński A., Piotrowski B. 1999. Zarządzanie. Teoria i praktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 83-01-12705-8.
• Lachiewicz S. (red.) 2007. Zarządzanie rozwojem organizacji. Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej.
• Leplat J. 1982. Accidents and Incidents Production: Method of Analysis. "Journal of Occupational Accidents", nr 4.
• Longden J. C. H. 1993. The Management of Health and Safety at the Workplace, Sydney: Minasafe.
• Łucewicz J. 1999. Organizacyjne zachowania człowieka. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. ISBN 83-7011-368-0.
• Mrozowicz K. 2005. Rola społeczno-zawodowa ratownika Służby Górskiej. "Kultura Fizyczna", nr 5–6.
• Mrozowicz K. 2006a. Zarządzanie bezpieczeństwem w górach w świetle osobowościowych determinant zachowań ratowników Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Maszynopis dysertacji. Kraków: Biblioteka Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Mrozowicz K. 2006b. Zasoby ludzkie organizacji Niebieskiego Krzyża w pryzmacie funkcjonalnych cech osobowości. "Jarosławskie Studia Społeczne", nr 1.
• Mrozowicz K. 2007. Niektóre aspekty zarządzania potencjałem osobowościowym na przykładzie Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. W: S. Lachiewicz (red.). Zarządzanie rozwojem organizacji. Łódź: Monografie Politechniki Łódzkiej.
• Niczyporuk Z. T. 1996. Kształtowanie bezpieczeństwa na przykładzie eksploatacji zmechanizowanych kompleksów ścianowych w kopalniach węgla kamiennego. Katowice: Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa. Nr 817.
• Petersen D. 1988. Safety Management – A Human Approach. New York: Alorey Inc.
• Pidgeon N. F., Turner B. A. 1986. Human Error and Socio-Technical System Failure. W: A.S. Nowak (red.). Modeling Human Error in Structural Design and Construction. New York: American Society of Civil Engineers.
• Rotter T. 2001. Psychologia likwidacji wypadków drogowych. Kraków: Text. ISBN 83-88934-10-4.
• Rotter T., Wontorczyk A. (1992). Risk Perception in Drivers with Different Driving Licenses. Wiedeń: Proceeding of 4ht Workshop of ICTCT in Vienna.
• Saari J. (red.) 1987. Successful Accident Prevention. Helsinki: Institute of Occupational Health. ISBN 9518016127.
• Smircich L. 1985. Is the concept of culture a paradigm for understanding organizations and ourselves? . In: E. Frost (red.). Organizational Culture. Beverly Hills: Sage Publisher.
• Stalewski T., Łucewicz J. 1994. Socjologia organizacji. Problemy podstawowe. Wrocław: Wrocławska Oficyna Nauczycielska.
• Statut Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego 1977. Zakopane.
• Statut Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego 1991. Zakopane.
• Stoner J.A.F., Freeman R.E., Gilbert D.R. 2001. Kierowanie, Warszawa: PWE. ISBN 83-208-1295-X.
• Studenski R. 1994. Szacowanie i ograniczanie ryzyka. "Atest – Ochrona Pracy", nr 6.
• Studenski R. 1996. Organizacja bezpiecznej pracy w przedsiębiorstwie. Gliwice: Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. ISBN 83-85718-47-8.