Rola szkoły w profilaktyce i hamowaniu progresji przewlekłych chorób nerek

• Authors: Agnieszka Amilkiewicz-Marek

Title variants

EN

The Role of School in Prevention and Inhibition of Progression of Chronic Kidney Diseases Among Children

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Z uwagi na fakt, że wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiedniego leczenia umożliwia spowolnienie każdego procesu chorobowego, istnieje konieczność włączenia szkoły w działania profilaktyczne, dające szansę na wyhamowanie progresji przewlekłych chorób nerek u dzieci. W literaturze przedmiotu spotyka się stwierdzenia, że choroby przewlekłe nerek (PChN) są zjawiskiem narastającym i stanowią problem nie tylko medyczny, ale i społeczny. Dlatego szkoła, z racji pełnionych funkcji, może wykazać się różnorakimi działaniami. Przede wszystkim powinna rozszerzyć działalność edukacyjną i upowszechnić tematykę związaną z rolą nerek dla organizmu człowieka w kontekście działań profilaktycznych i praktyk służącym ich zdrowiu. Ważne są też stosowne działania wychowawcze, gdy do klasy ma dołączyć uczeń z PChN, albo gdy zostanie ona zdiagnozowana u kogoś z tej klasy. Obowiązujące zmiany w polskim prawie oświatowym obligują szkołę do podejmowania spójnych działań edukacyjnych i wychowawczo-profilaktycznych oraz dają szkole większą autonomię w kierowaniu procesem edukacji i organizowaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom chorym przewlekle (zatem też i z PChN). Celem badań przeprowadzonych wśród uczniów wybranych szkół lubelskich było zdiagnozowanie istniejącego stanu świadomości w zakresie symptomów i profilaktyki chorób nerek, a także poziomu otwartości na specyficzne potrzeby uczniów, którzy tych chorób doświadczają.

EN

In view of the fact that early diagnosis and appropriate treatment makes it possible to slow down any disease process, it is necessary to include the school in preventive activities, giving a chance to slow down the progression of chronic kidney diseases in children. The literature on the subject finds that chronic kidney disease (CKD) is a growing phenomenon and is not only a medical problem but also a social problem. Therefore, the school, due to its functions, can demonstrate various activities. First and foremost, it should expand educational activities and disseminate the topics related to the role of the kidneys in the human body in the context of preventive activities and practices serving their health. It is also important to take appropriate parenting activities when a student with CKD is to learn in the class. The binding changes in Polish education law obligate the school to undertake coherent and educational-preventive activities, and give the school more autonomy in guiding the education process and organizing psychological and pedagogical assistance to chronically ill pupils. The results of research conducted among students of selected Lublin schools will be presented in this paper, the aim of which was to diagnose the existing state of awareness regarding the symptoms and prevention of kidney diseases and the level of openness to the specific needs of students who experience these diseases.

Keywords

PL

profilaktyka w szkole; edukacja zdrowotna; dzieci z przewlekłą chorobą nerek; specyficzne zachowania

EN

prevention at school; health education; children with chronic kidney disease specific behaviors

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Pedagogiczne
• Year: 2018
• Volume: 10(46)
• Issue: 3
• Pages: 119-140

Contributors

author

Agnieszka Amilkiewicz-Marek

• Wydział Nauk Społecznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

References

• Białobrzeska, B., Bielińska-Ogrodnik, D., Król, E. (2011). Gdański model edukacji pacjentów z przewlekłą chorobą nerek. Forum Nefrologiczne, 4(1), 45-49.
• Borzęcka, H., Zajączkowska, M., Majewski, M., Sikora, P., Książek E., Bieniaś, B., Wieczorkiewicz-Płaza, A. (2012). Powikłania przewlekłej sterydoterapii u dzieci z zespołem nerczycowym – obserwacje własne. Family Medicine & Primar Care Review, 14,3, 339-341.
• Bułło, B., Gzegzuła, K., Zaorska, M. (1998). Specyficzne potrzeby dziecka z przewlekłą niewydolnością nerek leczonego dializami w środowisku rodzinnym. W: H. Górecka (red.), Bezpieczeństwo rodziny w okresie transformacji ustrojowej (s. 260-266). Olsztyn: Drukarnia i Wydawnictwo DECORA.
• Chrzanowska, I. (2015). Pedagogika specjalna. Od tradycji do współczesności. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Demel, M. (2002). Pedagogika zdrowotna. Chowanna, 45, 1 (18), 13-26.
• Domagała-Zyśk, E. (2012). Wspieranie ucznia z chorobą przewlekłą w środowisku szkolnym. W: E. Domagała-Zyśk (red.), Uczeń ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w środowisku rówieśniczym (s.111-128). Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Gaś, Z.B. (2017). Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły. Opracowanie i ewaluacja. https:// www.ore.edu.pl/materialy-do-pobrania/category/300-program-wychowawczy-i-program-profilaktyki -szkoły [31.08.2017].
• Gołubiew-Konieczna, M. (2011). Dzieci i młodzież przewlekle chora w systemie polskiej oświaty – próba oceny. W: B. Antoszewska (red.), Dziecko przewlekle chore – problemy medyczne, psychologiczne i pedagogiczne (s. 40-54). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne AKAPIT.
• Imiela, J., Lewandowicz, A. (2007). Cystatyna C w diagnostyce przewlekłej choroby nerek. Nefrologia i Dializoterapia Polska, 11, 3.
• Kochman, D., Wiśniewska, B. (2016). Problemy biopsychiczne dziecka hospitalizowanego w okresie zaostrzenia zespołu nerczycowego i sposoby ich rozwiązywania przez pielęgniarkę. http://dx. medera.org/10.19251/pwod/2016.2(2) [14.01.2018).
• Konopczyńki, M., Borowik, J., Chlebowski, P., Kolemba, M., Szorc, K., Szada-Borzyszkowska, J., Wieczorek, M. (2017). Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły i placówki oświatowej. Materiały szkoleniowe dla nauczycieli konsultantów i doradców metodycznych. Warszawa: ORE.
• Lisiecki, A., Ratajczak, L., Krenz-Niedbała, M., Kozłowska-Rajewicz, A. (2008). Fizjologia z elementami anatomii i histologii. W: Praca zbiorowa, Biologia jedność i różnorodność. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
• Maciarz, A. (1998). Psychoemocjonalne i wychowawcze problemy dzieci przewlekle chorych. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Matuszewska, M., Umławska, W., Felińczak, A., Kuriata, E., Grzebieluch, J., Kiedik, D., Fal, A.M. (2012). Ocena poziomu rozwoju fizycznego dzieci z zespołem nerczycowym. Family Medicine & Primary Care Review, 14(1), 37-42.
• Nowicka, A. (2001). Psychospołeczna integracja dzieci przewlekle chorych w szkole podstawowej, Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
• Pałasz-Szczęsna, M. (2010). Społeczna świadomość w zakresie przewlekłej choroby nerek – wyniki sondażu TNS OBOP dla Fleishmann-Hillard, 21-24.01.2010. https://rpo.lodzkie.pl/images/ 2016/ 354 [11.02.2018].
• Parczewska, T. (2012). Doświadczenie koleżeństwa i przyjaźni przez dzieci z chorobami przewlekłymi. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
• Raniszewska-Wyrwa, A. (2013). Doświadczenie somatycznej choroby przewlekłej a poczucie jakości życia. Perspektywa filozoficzno-psychospołczna. Pielęgniarstwo Polskie, 1(47), 37-41.
• Rubik, J. (2008). Szczepienia u pacjentów nefrologicznych – kiedy i jakie szczepionki są konieczne? Klinika Pediatryczna, 16, 350-353.
• Rutkowski, B. (2007). Przewlekła choroba nerek – wyzwanie XXI wieku. Przewodnik Lekarski, 2 (94), 80-87.
• Rutkowski, B. (2008). Wczesne rozpoznawanie przewlekłej choroby nerek. Medycyna po Dyplomie, 12, 99-103.
• Rutkowski, B. (2009). Aktualne problemy diagnostyki chorób nerek. Forum Nefrologiczne, 2 (1), 45-49.
• Schirmeier, J. (1973). Patofizjologia nerek. W: L. Heilmeyer (red.), Patofizjologia szczegółowa. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich.
• Słownik Języka Polskiego PWN. https://sjp.pwn.pl [14.02.2018].
• Sobieszczańska-Droździel, A., Zajączkowska, M.M., Droździel, P. (2013). Sytuacja demograficzno-społeczna oraz uwarunkowania środowiskowe dzieci z zespołem nerczycowym. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 19(1).
• Supranowicz, P., Miller, M., Urban, E. (2000). Potrzeby uczniów w zakresie edukacji zdrowotnej. Pediatria Polska, 75(1), 15-23.
• Włodarczyk, E. (2016). Program Wczesnego Wykrywania Przewlekłej Choroby Nerek dla mieszkańców województwa łódzkiego Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego https://rpo.lodzkie. pl/images/2016/354 [16.01.2018].
• Zięba, M., Ławska, W., Dębska, G. (2011). Skuteczność edukacji zdrowotnej dotyczącej profilaktyki nadwagi i otyłości wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM.
• Ziółkowska, B. (2010). Dziecko chore w domu, w szkole i u lekarza. Jak wspomagać rozwój dzieci przewlekle chorych. Gdańsk: GWP.
• Ziółkowska, H. (2010). Przewlekła choroba nerek u dzieci. Nowa Pediatria, 2, 50-66.
• Ziółkowska, H., Bałasz-Chmielewska, I., Grenda, R., Musiał, K., Ogarek, I., Szczepańska, M., Zachwieja, J., Żurowska, A. (2015). Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej (PTNFD) dotyczące postępowania z dzieckiem z zespołem nerczycowym. Forum Nefrologów, 8(4), 238-256.

Identifiers

DOI

10.18290/rped.2018.10.3-8