Sztuka poetycka Mariana Pankowskiego — między żywiołem polskim i frankofońskim

• Authors: Walczak-Delanois Dorota

Title variants

EN

Marian Pankowski’s art of poetry: between Polish and Francophone environment

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Marian Pankowski’s (1919–2011) literary output is rich in all literary genres. Nevertheless, relatively little has been written on his poetry, which is the subject of this study. Shaped by his personal experience, both as a human being and as a reader, Pankowski’s poems reflect the clash he is facing everyday trying to master French and become a part of the French-speaking world. In his lyrical, carefully thought out form (alliterations, metaphors, similes), which is an explicit reference to the avant-garde and to a Polish group of experimental poets “Skamander”, there is no place for talkativeness present in prose. The analysis of some pieces of Pankowski’s less known or even unknown poetry presented in this study proposes an alternative way of reading his literary texts. The authoress points out some poetic images build upon sensuous, yet controlled, perception of the world, based mainly on the sense of hearing and sight. The sense of touch, however, is completely suppressed, as if suggested by intensifying the sense of sight. For the poet, his own corporality is a taboo. Therefore, he seems to be transposing it into the represented word. Pankowski’s poetry, unjustly associated only with his early works, is worth getting acquainted with. It is interesting, instructing and intriguing with its plasticity and language.

Keywords

PL

Marian Pankowski; Sanok; Bruksela; matka; poezja; wiersz; tłumaczenie; język francuski; zmysły; ciało; obraz

EN

Marian Pankowski; Sanok; Brussels; mother; poetry; poem; translation; French; senses; body; image

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe
• Journal: Prace Polonistyczne
• Year: 2015
• Volume: LXX
• Pages: 233-259

Dates

published

2015

Contributors

author

Walczak-Delanois Dorota

• Faculté de Lettres, Communications et Traduction l’Université Libre de Bruxelles

References

• Dzieła oryginalne i tłumaczone Mariana Pankowskiego
• Pankowski Marian (1946). Pieśni pompejańskie. Bruxelles: Ed. R.-J. Stenuit. Dedykacja. S. 5.
• Wieczór przy ulach. S. 21. Drzewom. S. 20. O, Jodło Karpat… S. 30. Zdrada. S. 28.
• Pankowski Marian (1947). Wiersze alpejskie. Bruksela: Ed. R.-J. Stenuit. Łąka alpejska. S. 7.
• Pankowski Marian (1951). Couleur de jeune méleze. Bruxelles: La Maison du Poete. Inc. Quand je dis : La Nuit. S. 20. Inc. Ce temps-la. S. 9–11.
• Pankowski Marian (1954). Poignée du présent. Paris: Edition des Poetes. Skieur. S. 14. La descente en enfer. S. 21. Chant. S. 7. La gitane. S. 12. Trois Marines. S. 8. A Hubert. S. 15. Pour la naissance de notre fille. S. 24–26.
• Pankowski Marian (1958). Sto mil przed brzegiem. Warszawa: PIW. Daniela. S. 57–62. Sto mil przed brzegiem. S. 46–47. Projekt na imię dla naszego dziecka. S. 44. Metafora. S. 23.
• Anthologie de la poésie polonaise du XVe au XX siecle (1961). Tłum. Marian Pankowski. Wstęp. Claude Backvis. Aalter: Wydawnictwo André de Rache.
• Pankowski Marian (1962). Avant de lire la poésie polonaise, dix ans de poésie polonaise (1945–1955). Une tentative de littérature dirigée. Bruxelles: Presses Universitaires.
• Pankowski Marian (1969). Próba Nowego określenia Poetyki Tuwima. Londyn: Oficyna Poetów i Malarzy.
• Pankowski Marian (1980). Smagła swoboda. Warszawa: PIW.
• Pankowski Marian (1993b). Zielnik złotych śniegów. Red. Stanisław Barć, Lublin: Fis. Cyganka. S. 85. Śpiew. S. 87. Trzy Mariny. S. 90. Kiedy powiem: Noc. S. 52.
• Pankowski Marian (1998a). Moje słowo prowincjonalne. Sanok: Muzeum Historyczne. Polski grudzień. S. 48. Moje słowo prowincjonalne. S. 41.
• Pankowski Marian (1998b). Przemówienie z okazji przyznania honorowego obywatelstwa królewskiego wolnego miasta Sanoka, z dnia 15 czerwca 1998 r. W: Archiwum Mariana Pankowskiego. W: Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku; Rękopisy, Maszynopisy, Wydruki, II. 1.
• Pankowski Marian (2006). List do Jadwigi Pankowskiej z 10 lipca 2006 r. W: Miejska Biblioteka Publiczna w Sanoku; Rękopisy, Maszynopisy, Wydruki, II. 1.IV, I.
• Pankowski Marian (2008). L’entretien. „Slavica Bruxellensia” 2008, nr 1 [online]. Dostęp: www. slavica.revues.org [8.10.2014].
• Opracowania
• Backvis Claude (1961). Préface W: Marian Pankowski, Anthologie de la poésie polonaise du XVe au XX siecle. Bruxelles: Wydawnictwo André de Rache.
• Barć Stanisław (1991). Marian Pankowski. Poeta — Prozaik — Dramaturg. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie. Juwenilia na tle dorobku poetyckiego. S. 13–25. Człowiek i natura. S. 27–55.
• Chomiszczak Tomasz (2014a). Marian Pankowski. Lekcje mistrzowskie. Artykuły brukselskie o literaturze. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza Sanoka w Sanoku.
• Chomiszczak Tomasz (2014b). Mistrz ceremonii. Marian Pankowski — od filologii do rytuału. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza Sanoka w Sanoku.
• Chwistek Leon (2004). Wybór pism estetycznych. Kraków: Universitas.
• Czapliński Przemysław (2011a). ??? W: Donata Subbotko, Łukasz Grzymisławski. Zmarł Marian Pankowski. „Gazeta Wyborcza” 2011, 3 kwietnia [online]. Dostęp: http://wyborcza.pl/nekrologi/1,101499,9369195,Zmarl_Marian_Pankowski.html [20.11.2014].
• Czapliński Przemysław (2011b). Resztki nowoczesności. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Danielewicz Maria (1992). Szkice o literaturze emigracyjnej. Wrocław: Ossolineum.
• De Decker Jacques (1997). Une semaine au purgatoire je me sens bien dans mon écriture. „Le Soir” (MAD) 1997. S. 33, 21 maja. Tłum. Tomasz Chomiszczak. Tydzień w czyśćcu. W: „Acta Pancovianna” 1998, tom I. S. 28.
• Goddeeris Idesbald (2003). „Kultura” and Belgium (1947–2000). For East is East. Liber amicorum Wojciech Skalmowski. Ed. Tatjana Soldatjenkova, Emmanuel Waegemens. „Orientalia Lovaniensia Analecta” 2003, nr 126. S. 52–56.
• Goddeeris Idesbald (2005). „Kultura” i Belgia. Tłum. Tomasz Chomiszczak. „Acta Pancovianna”. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna, nr 4. S. 37–41.
• Gorczyńska Renata (1988). Furia słów Mariana Pankowskiego. „Kultura” Paryż 1988, nr 7/8. S. 158–163.
• Kozarynowa Zofia (1964). Udział Polaków w literaturach zachodnich. W: Literatura Polska na Obczyźnie 1940–1960. T. 1. Red. Tymon Terlecki. Londyn: B. Świderski. S. 483–559.
• Latawiec Krystyna (2012). Obecność Mariana Pankowskiego w latach 1980–2004. „Acta Pancoviana” 2012, nr 5. S. 39.
• Ligęza Wojciech (1999). Anarchia i forma: uwagi o stylu poezji i prozy Mariana Pankowskiego. „Acta Pankoviana” 1999, nr 2. S. 59.
• Marecki Piotr (2011). Nam wieczna w polszczyźnie rozróba. Marian Pankowski mówi. Kraków: Korporacja Ha!art.
• Miłosz Czesław (2010). Historia Literatury polskiej. Kraków: Znak.
• Ruta-Rutkowska Krystyna (1998). Wstęp. W: Pankowski Marian. Moje słowo prowincjonalne. Sanok: Muzeum Historyczne. S. 8–9.
• Ruta-Rutkowska Krystyna (2008). Szkice o twórczości Mariana Pankowskiego. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
• Stróżewski Władysław (2002). Wokół piękna. Kraków: Universitas.
• Wittgenstein Ludwig (1972). Tractatus logico-philosophicus. Tłum. Pierre Klossowski. Wstęp Bertrand Russel. Paris: Gallimard (nrf).

Identifiers

ISSN

0079-4791