Obraza w sztuce: Analiza spektaklu Golgota Pienie

• Authors: Barbara Tryka

Title variants

EN

Offence in Art: Analysis of the Golgotha Picnic Spectacle

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia analizę Golgota Picnic Rodrigo Garcíi jako przedstawienia obrazoburczego. Autorka odwołuje się do słowiańskiej etymologii słowa „obraza” (urażenie) i pokazuje, że zranienie jako kształtowanie jest bezpośrednio związane z pracą artystyczną i tworzeniem obrazów. W sensie pozytywnym obraza jawi się jako formacja, w sensie negatywnym — deformacja. U Garcíi akt obrazy polega na dekonstrukcji obrazu Chrystusa. Kiedy artysta wykonuje swoją pracę, może obrazić bezpośrednio tylko obraz Chrystusa, a nie ludzi religijnych. Ale ten rodzaj deformacji wywołuje głęboką opozycję chrześcijan, tak zwaną obrazę uczuć religijnych. Powinniśmy wprowadzić rozróżnienie między przestępstwem wizerunkowym jako obiektywnym a przestępczym jako subiektywną (emocjonalną) reakcją jednostek na ten fakt. Ludzie mogą czuć się prowokowani, by oskarżyć artystę o obrazę uczuć religijnych, chociaż nie było to jego intencją urażania ich. Jednak nawet jeśli nie było to jego intencją urażania kogokolwiek, jego praca mogłaby deprecjonować religię i zmienić jej znaczenie w społeczeństwie. García używał w swojej strategii wywrotowej, która może mieć rewolucyjny potencjał.

EN

The article presents analysis of Rodrigo García’s Golgotha Picnic as an iconoclastic performance. The author refers to Slavic etymology of word obraza (injury) and shows that injuring as shaping is directly connected with artistic work and creating images. In the positive sense obraza implies a formation, in the negative sense — a deformation. In Garcíia’s performance act of injuring consists in deconstruction of Christ’s image. When an artist is doing his work he might offend directly only image of Christ not religious people. But this kind of deformation arouses profound opposition of Christians what is called offence of religious feelings. We should introduce a distinction between an offence of image as something objective and offence as subjective (emotional) reaction of individuals to this fact. People can feel provoke to accuse artist of offence of religious feeling even though it wasn’t his intention to offend them. However even if it wasn’t his intention to offend anyone his work might depreciate religion and change its importance in society. García used in his performance subversive strategies which can have a revolutionary potential.

Keywords

PL

sztuka; performance; Rodrigo García; Golgotha Picnic; ikonoklazm; obraza; uczucia religijne; obraza uczuć religijnych; deprecjonowanie religii

EN

art; performance; Rodrigo García; Golgotha Picnic; iconoclasm; injury; religious feelings; offence of religious feeling; depreciating religion

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Kulturoznawcze
• Year: 2018
• Volume: 9
• Issue: 3
• Pages: 25-50

Contributors

author

Barbara Tryka

• Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie

References

• Abgarowicz, Kazimierz. „Estetyka czy etyka”. Tęcza nr 7 z lipca 1936.
• Adamiecka-Sitek, Agata, i Iwona Kurz (red.). Piknik Golgota Polska. Sztuka – religia – demokracja. Warszawa: Krytyka Polityczna, 2015.
• Bańkowski, Andrzej. Słownik etymologiczny języka polskiego. Red. Agata Mrozowska. T. 2. Warszawa: PWN, 2000.
• Benjamin, Walter. „Dzieło sztuki w epoce możliwości jego technicznej reprodukcji”. W: Idem. Anioł historii: eseje, szkice, fragmenty. Wybór i opracowanie Hubert Orłowski. Tłum. Krystyna Krzemień-Ojak i Janusz Sikorski. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1996.
• Böhme, Hartmut. Fetyszyzm i kultura. Tłum. Mateusz Falkowski Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2012.
• Brückner, Aleksander. Słownik etymologiczny języka polskiego. T. 1, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1970.
• De Marinis, Marco. „Performans i teatr. Od aktora do performera i z powrotem?”. Tłum. Ewa Bal. W: Ewa Bal i Wanda Świątkowska (red.). Performans, performatywność, performer. Próby definicji i analizy krytyczne. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013.
• Dziamski, Grzegorz [w rozmowie] „Wartością sztuki krytycznej jest to, że wywołuje dyskusje i prowokuje do rozmów o wartościach”. Z prof. Grzegorzem Dziamskim, dr Izabelą Kowalczyk, prof. Romanem Kubickim, Maciejem Mazurkiem i Januszem Marciniakiem dyskusję prowadzi Wojciech Makowiecki. Gazeta Malarzy i Poetów 2001, nr 1 z 30 sierpnia. Witryna Czasopism. http://witryna.czasopism.pl/gazeta/drukuj_artykul.php?id_artykulu=56
• Freedberg, David. Potęga wizerunków. Studia z historii i teorii oddziaływania. Tłum. Ewa Klekot. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2005.
• García, Rodrigo. „Golgota Piknik”. Tłum. Anna Kwiatek. Gazeta Wyborcza nr 148 z 28.06. 2014. Wyborcza.pl. Dostęp: 12.10.2016. http://wyborcza.pl/magazyn/ 1,124059,16232855, Co_mowi_Chrystus_w__Golgota_Picnic___Przeczytaj__zanim.html.
• García, [Rodrigo]. Resztki świata. Red. Dorota Semenowicz. Tłum. Agnieszka Stachurska. Poznań, Kraków: Fundacja Malta, Korporacja Ha!art, 2014.
• Habermas, Jürgen. Między naturalizmem a religią. Tłum. Marcin Pańków. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012.
• Kołakowski, Leszek. Czy diabeł może być zbawiony. Londyn: Wydawnictwo Aneks, 1982.
• „List otwarty Arcybiskupa Stanisława Gądeckiego do Michała Merczyńskiego, Dyrektora Malta Festival Poznań” (13.06.2014). Archidiecezja Poznańska. Dostęp 03.03.2016. http://www.archpoznan.pl/ content/view/3243/109/.
• Morawski, Stefan. Czy zmierzch estetyki — rzekomy czy autentyczny. T. I. Warszawa: Czytelnik, 1987.
• Nietzsche, Fryderyk. Z genealogii moralności. Pismo polemiczne. Tłum. Leopold Staff. Warszawa: Mortkowicz 1905-1906.
• „Nie wierzę w polityczną moc teatru”. Rozmowa z Rodrigiem Garcíą. Rozmawiał Tomasz Kiereńczuk. Dwutygodnik.com. Dostęp 12.10.2016. http://www.dwutygodnik.com/ artykul/5249 -nie-wierze-w-polityczna-moc-teatru.html.
• Otto, Rudolf. Świętość. Elementy irracjonalne w pojęciu bóstwa i ich stosunek do elementów racjonalnych. Tłum. Bogdan Kupis. Warszawa: Książka i Wiedza, 1968.
• Poprzęcka, Maria (red.). Obraz między kultem a lękiem. [Gdańsk: Pracownia], Gdynia: Kancelaria Adwokacka Tomasz Kopoczyński, 2015.
• „Słownik języka polskiego PWN”. Dostęp: 12.11.2015. http://sjp.pwn.pl/sjp/obraza;2491870.html.
• Sznajderman, Monika. Błazen. Maski i metafory. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2014.
• Wittgenstein, Ludwig. Dociekania filozoficzne. Tłum. Bogusław Wolniewicz. Warszawa: PWN, 1972.

Identifiers

DOI

10.18290/rkult.2018.8.3-2