Kwestionariusz oczekiwań doradczych – empiryczna weryfikacja koncepcji Bożeny Wojtasik

• Authors: Anna P a s z k o w s k a - R o g a c z

Title variants

EN

The Counselling Expectations Questionnaire – an empirical verification of Bożena Wojtasik's concept

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł prezentuje proces tworzenia narzędzia do badania oczekiwań doradczych zbudowany na podstawie koncepcji stylów poradnictwa opracowanej przez Bożenę Wojtasik (1997). Badanie pilotażowe przeprowadzono z udziałem 268 uczniów szkół średnich (techników i liceów), w tym 169 chłopców i 99 dziewcząt w wieku od 17 do 20 lat. Analiza psychometryczna narzędzia nie potwierdziła istnienia skal teoretycznych, określonych kategoriami takimi, jak ekspert, informator, leseferysta, konsultant i spolegliwy opiekun oraz wyłoniła dwie nowe kategorie – „Doradca humanistyczny” (10 pozycji, alfa Cronbacha = 0,834) i „Doradca racjonalny” (10 pozycji, alfa Cronbacha = 0,741). Do weryfikacji trafności zewnętrznej testu zastosowano dwa testy osobowości: Kwestionariusz NEO-FFI Costy i McCrae oraz Test Przymiotnikowy ACL Gougha i Heilbruna. Sprawdzono również, że jest on także metodą stabilną w czasie. Opracowano ostateczną wersję kwestionariusza wraz z normalizacją.

EN

The article presents the process of creating a tool for research of counselling expectations based on the concept of counselling styles elaborated by Bożena Wojtasik (1997). The pilot study was done with the help of 268 high school students [technical and liceum (comprehensive)] comprised of 169 boys and 99 girls aged between of 17 – 20. A psychometric analysis of this tool has not confirmed the existence of theoretical scales relating to categories such as expert, informant, laissez-faire, consultant, submissive guardian, but has lead to two new categories – "humanist counsellor" (10positions, Cronbach's alfa = 0,834) and "rational counsellor" (10positions, Cronbach's alfa = 0,741). To verify the adequacy of an external test, two personality tests were used: the NEO-FFI questionnaire by Costy and McCrae and Guough's and Heilbrun's ACL Adjective test. It has also been verified whether the method described is stable over time. A final version of the questionnaire has been prepared along with a normalisation.

Keywords

PL

doradztwo zawodowe; oczekiwania; kwestionariusz.

EN

career counselling; expectations; questionnaire

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Edukacja Dorosłych
• Year: 2010
• Issue: 1(62)
• Pages: 125-141

Contributors

author

Anna P a s z k o w s k a - R o g a c z

• Instytut Psychologii Uniwersytet Łódzki ul. Smugowa 10/12 91-433 Łódź

References

• Bańka A. (2002), Psychologia pracy [w:] Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Bańka A. (2004), Skale samooceny jakości procesu doradztwa zawodowego, Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań.
• Brzeziński J. (1976), Etapy konstruowania kwestionariusza osobowości, [w:] Sanocki W., Kwestionariusze osobowości w psychologii (roz.6), Wydawnictwo PWN, Warszawa.
• Drwal R. Ł., Wolińska J. M. (1987), Test przymiotnikowy ACL H. G. Gougha i A. B. Heilbruna w badaniach samooceny i percepcji społecznej [w:] Drwal R. Ł. (red.), Techniki kwestionariuszowe w diagnostyce psychologicznej, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
• Duckro P., Beal D., George, C. (1979), Research on the effects of disconfirmed client role expectations in psychotherapy: A critical review, “Psychological Bulletin”, No.86.
• Galasi J. P., Crace R. K., Martin G. A., James Jr. R. M., Wallace R. L. (1992), Client Preferences and Anticipations in Career Counselling: A Preliminary Investigation, “Journal of Counseling Psychology”, No. 39.
• Goldstein A. P. (1962), Therapist-patient expectancies in psychotherapy, MacMillan New York.
• Gough H. G., Heilbrun A. B. (1980), The Adjective Check List manual, Consulting Psychologists Press, Palo Alto, CA.
• Grantham R. J., Gordon M. E. (1986), The nature of preference, “Journal of Counseling Psychology”, No. 64.
• Juros A., Oleś P. (1992), Struktura czynnikowa i skupieniowa testu przymiotnikowego ACL H. G. Gougha i A. B. Heilbruna [w:] Brzezinski J. i Hornowska E. (red.), Z psychometrycznych problemów diagnozy psychologicznej, Wyd. Naukowe UAM, Poznań.
• Kargulowa A. (1986), Poradnictwo jako wiedza i system działań. Wstęp do poradoznawstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Paszkowska-Rogacz A. (2004), Relation of client activity status and expectations about counselling. “Perspectives on Economic, Political and Social Integration. Journal of mental Changes”, No.1-2.
• Paszkowska-Rogacz A. (2005), Client expectations about the counselling process and its outcomes – towards quality standards, “Ergonomia. An International Journal of Ergonomics and Human Factors”, No. 4
• Porzak R. (1999), Wykorzystanie testu przymiotnikowego ACL-37 do badania obrazu „szkoły” i „nauczyciela” . W: Z. B. Gaś (red.): Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów (s. 47-70) . Warszawa .
• Raskin N., Rogers C. (1989), Person-Centred Therapy [w:]: Corsini R., Wedding D. (red.), Current Psychotherapies, F. E. Peacock.
• Rogers C.R. (1951), Client-Centred Therapy, Houghton Mifflin, Boston.
• Sanocki W. (1976), Kwestionariusze osobowości w psychologii, PWN, Warszawa.
• Tabachnick B.G., Fidell L.S. (2007), Using Multivariate Statistics, Pearson Education, Inc, Boston.
• Tinsley H. E. A., Hayes T. J. (1989), Identification of the latent dimensions of instruments that measure perceptions of and expectations about counseling, “Journal of Counseling Psychology”, No. 36.
• Tinsley, D. J.; Holt, M. S.; Hinson, J. A.; Tinsley, H. E.; (1991). A construct validation of the expectations about counseling – brief form: factorial validity. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 24 , 101-110.
• Tinsley H. E. A., Bowman S. L., Ray S. B. (1988). Manipulation of Expectancies about counseling and psychotherapy: a review and analysis of expectancy manipulation strategies and results. Journal of Counseling Psychology, 35, 99-108.
• Tinsley, H. E. A., Bowman S. L., & Westcot Barich, A. (1993). Counseling Psychologists’ Perceptions of the Occurrence and Effects of Unrealistic Expectations About Counseling and Psychotherapy Among Their Clients, Journal of Counseling Psychology, 40, 46-52.
• Tinsley H. E. A., Bowman S. L., Westcot Barich A. (1993). Counseling Psychologists’ perceptions of the occurrence and effect of unrealistic expectations about counseling and psychotherapy among their clients, “Journal of Counseling Psychology”, No. 40.
• Tracey T. J., Dundon M. (1988), Role anticipations and preferences over the course of counseling, “Journal of Counseling Psychology”, No. 35.
• Thompson D.W., Loesch L. C., Seraphine A. E. (2003), Development of an instrument to assess the counseling needs of elementary school students, “Professional School Counseling”, No. 7.
• Wojtasik B. (1993), Doradca zawodu – studium teoretyczne z zakresu poradoznawstwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Wojtasik B. (1997) Warsztat doradcy zawodu – aspekty pedagogiczno – psychologiczne, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa.
• Zawadzki B., Strelau J., Szczepaniak P., Śliwińska M. (1998), Inwentarz osobowości NEI-FFI Costy i McCrae, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa.